Vì một tương lai an toàn trên không gian mạng
Cuối tháng 10/2025, sau 2 ngày làm việc với sự tham gia của đại diện hơn 110 quốc gia và hơn 100 tổ chức quốc tế, chiều 26/10/2025, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) đã chính thức bế mạc tại Hà Nội với 72 nước tham gia ký kết. Ông John Brandolino, Giám đốc Ban Các vấn đề về điều ước quốc tế tại Văn phòng Liên hợp quốc về ma túy và tội phạm (UNODC) nhận định, Công ước Hà Nội mở ra một tương lai an toàn hơn cho tất cả mọi người, cả trong thế giới thực và trên không gian mạng.
Việc Công ước Hà Nội được thông qua thể hiện sự tin tưởng, tín nhiệm của Liên hợp quốc, cộng đồng quốc tế đối với vai trò, uy tín, năng lực, trách nhiệm của Việt Nam, Bộ Công an Việt Nam trong giải quyết các vấn đề toàn cầu, trước hết là bảo vệ an ninh mạng vì một không gian mạng an toàn, nhân văn và bền vững. Phối hợp tấn công các mạng lưới tội phạm mạng ở phạm vị hợp tác quốc tế giữa lực lượng an ninh nhiều nước bước đầu cho thấy Công ước Hà Nội đã phát huy tác dụng.
Vài ngày sau khi Công ước Hà Nội được ký kết, hôm 28/10, Công an tỉnh Lai Châu phối hợp cùng lực lượng chức năng Campuchia đã triệt phá cơ sở lừa đảo tại khu vực đồi Bokor thuộc tỉnh Kampot (Campuchia), bắt giữ 59 người Việt Nam. Nhóm tội phạm này hoạt động dưới thủ đoạn giả danh shipper, công an, quân đội, lừa đảo tình cảm chiếm đoạt tiền của hơn 8.000 bị hại trên cả nước, ước tính số tiền khoảng trên 300 tỷ đồng.
Trong một diễn biến khác, nhằm chặt đứt "vòi bạch tuộc" các trung tâm lừa đảo quốc tế, ngày 04/11, Công an Đà Nẵng kiểm tra tại trụ sở Công ty Vietbot tại phường Cẩm Lệ. Tại đây, Công an phát hiện 26 người do Đào Xuân Hoàng (32 tuổi) cầm đầu. Tiến hành kiểm tra 2 căn nhà do nhóm trên thuê, Công an tiếp tục phát hiện 22 người đang sử dụng 26 máy tính để bàn. Tại phòng điều khiển trung tâm có 78 CPU kết nối với 169 thiết bị đăng nhập và 2.000 điện thoại di động.
Qua trích xuất dữ liệu cho thấy, một số tài khoản mạng xã hội được công ty này cho thuê, xác định bên thuê sử dụng hầu hết là nhóm đối tượng lừa đảo hoạt động tại Campuchia. Bước đầu xác định, doanh thu mỗi tháng của công ty khoảng 2 tỷ đồng. Công ty Vietbot đã sử dụng hệ thống máy chủ, thiết bị tin học và sim điện thoại không chính chủ để tạo hàng loạt tài khoản mạng xã hội ảo như: Telegram, Viber, Tinder, Zalo... cho các đối tượng hoạt động lừa đảo, tổ chức đánh bạc thuê, thu lợi bất chính.
Khói bốc cao sau khi trung tâm lừa đảo KK Park bị quân đội Myanmar đánh sập bằng thuốc nổ (Ảnh: CIR)
Xóa sổ hang ổ lừa đảo trên đất Campuchia
Trong nỗ lực trấn áp tội phạm mạng, ngày 04/11, Ban Thư ký Ủy ban Quản lý Cờ bạc Thương mại Campuchia (CGMC) và Tổng cục Cảnh sát Quốc gia Campuchia đã rút giấy phép hoạt động đối với 4 sòng bạc mang thương hiệu Jin Bei và GC tại tỉnh Preah Sihanouk. Quá trình điều tra phát hiện dấu hiệu các sòng bạc này sử dụng công nghệ để che giấu các sai phạm liên quan "tội phạm công nghệ và lừa đảo trực tuyến".
Trước đó một ngày, CGMC cũng rút giấy phép của sòng bạc Silver Star ở thành phố Bavet (tỉnh Svay Rieng), sau khi phát hiện một khu tổ hợp lừa đảo trực tuyến trong khuôn viên sòng bạc này. Chỉ trong thời gian ngắn gần đây, chính quyền Campuchia đã đình chỉ hoặc đóng cửa 8 sòng bạc do dính líu lừa đảo trực tuyến.
Đợt rà soát và đình chỉ giấy phép các sòng bạc lần này được khởi động sau khi CGMC nhận thông báo về các lệnh trừng phạt của Mỹ và Anh. Các sòng bạc bị đóng cửa được cho là có liên quan đến tập đoàn Prince Group của doanh nhân gốc Hoa Chen Zhi, người bị Bộ Tư pháp Mỹ truy tố điều hành mạng lưới lừa đảo trực tuyến quy mô lớn và "rửa tiền" giữa tháng 10 vừa qua.
Dù không đề cập đến Prince Holding khi đóng cửa hàng loạt sòng bạc, nhưng Jin Bei Group nằm trong danh sách trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ. Jin Bei bị cáo buộc vận hành nhiều khu phức hợp lừa đảo, dính líu các vụ tống tiền, cưỡng bức lao động và sát hại một công dân Trung Quốc năm 2023. Trong khi đó, GC Media có chủ tịch là Ing Dara, công dân Campuchia có tên trong danh sách trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ liên quan Prince Holding Group.
Trước đó, ngày 30/10, Cảnh sát Singapore (SPF) công bố đã phá vỡ một đường dây lừa đảo do 2 người Singapore điều hành từ Phnom Penh (Campuchia), bắt giữ 2 người cầm đầu cùng 12 đồng phạm khác, trong đó có 2 người Malaysia và 1 phụ nữ Philippines. Ngoài ra còn có 27 người Singapore và 7 người Malaysia đã bị phát lệnh truy nã quốc tế do liên quan đến đường dây lừa đảo này.
Theo SPF, nhóm này mạo danh quan chức chính phủ, nhân viên ngân hàng hoặc Cảnh sát Singapore đã gây ra hơn 400 vụ lừa đảo với tổng số tiền chiếm đoạt hơn 41 triệu SGD. Chiến dịch truy quét trong khuôn khổ một chiến dịch hợp tác xuyên biên giới này được Cảnh sát Singapore và Campuchia tiến hành đồng loạt, đã triệt phá nhiều địa điểm hoạt động của băng nhóm này tại Phnom Penh.
Khám xét nơi nhóm lừa đảo quy mô lớn ở Campuchia do công dân Singapore cầm đầu (Ảnh: Cảnh sát Singapore)
Hai mũi giáp công từ Myanmar và Thái Lan
Khu vực biên giới Myanmar - Thái Lan vốn được xem là cứ điểm bất khả xâm phạm đã không còn yên bình với băng nhóm lừa đảo quốc tế. Trong vài tuần gần đây, quân đội Myanmar đã phá nổ các tòa nhà thuộc khu KK Park trong một chiến dịch kéo dài hơn một tuần. Đây là chiến dịch do quân đội Myanmar tiến hành nhằm xóa sổ KK Park, nơi lâu nay được xem là ổ lừa đảo trực tuyến và buôn người do một số nhà đầu tư Trung Quốc và nhóm nổi dậy kiểm soát. Theo nguồn tin từ báo chí Myanmar, chiến dịch lần này được hỗ trợ kỹ thuật và tình báo từ Trung Quốc và Thái Lan.
Gần đây nhất, hôm 27/10, một loạt vụ nổ tiếp tục xảy ra tại khu vực KK Park ở thị trấn Myawaddy, bang Karen, Myanmar. Đây được xem là ổ lừa đảo xuyên biên giới nằm đối diện xã Mae Ku Mai Tha Sung thuộc huyện Mae Sot, tỉnh Tak của Thái Lan. Quân đội Myanmar cũng bắt giữ hơn 2.000 người và tịch thu hơn 30 thiết bị vệ tinh Starlink nhập lậu. Theo Bangkok Post, ngày 03/11, Cảnh sát Thái Lan đã bắt giữ khoảng 1.600 người nước ngoài chạy trốn khỏi KK Park sau các vụ tấn công những tòa nhà tại khu vực này.
Bên trong một trung tâm lừa đảo bị Cảnh sát Campuchia triệt phá (Ảnh: Khmertimes)
Sau khi thấy "động ổ" do các chiến dịch truy quét quốc tế, một số kẻ lừa đảo cộm cán đã tìm cách ẩn náu nhưng vẫn không thoát. Ngày 31/10, Cảnh sát Thái Lan công bố đã bắt nhiều nghi phạm thuộc 2 tổ chức lừa đảo lớn, gồm 5 người liên quan đến một nhóm lừa đảo qua điện thoại ở thành phố Pattaya và 20 người khác mang quốc tịch Trung Quốc điều hành một tổ chức lừa đảo từ một căn biệt thự hạng sang ở thành phố Chiang Mai.
Phát biểu tại Hội nghị Cảnh sát ASEAN lần thứ 43 (ASEANAPOL) ngày 04/11, Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul nhấn mạnh, Thái Lan đang triển khai một chiến dịch toàn diện nhằm xóa sổ tội phạm mạng, đặc biệt các hoạt động lừa đảo, "rửa tiền" và buôn người. Ông cho biết, cuộc chiến này đã trở thành ưu tiên của quốc gia và Chính phủ Thái Lan đang phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN để tăng cường hợp tác trong phòng, chống tội phạm xuyên biên giới.
Có thể thấy, dù ở khu vực rừng núi biên giới hẻo lánh, ẩn náu sâu trong lòng các đô thị lớn hay cố thủ trong hàng rào kín cổng cao tường của các đặc khu, hang ổ của các tổ chức tội phạm mạng, lừa đảo xuyên biên giới lần lượt bị tấn công và hạ gục. Đây là kết quả của sự nỗ lực hợp tác quốc tế giữa lực lượng an ninh nhiều nước từ chia sẻ thông tin tình báo đến truy vết dòng tiền, định danh tội phạm. Công ước Hà Nội sẽ là vũ khí mới trong cuộc chiến không mệt mỏi chống lại tội phạm xuyên biên giới, đặc biệt là ở khu vực Đông Nam Á.