Ngày 19/02, tại Ủy ban Nhân dân thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển, Tòa án Nhân dân tỉnh Cà Mau xét xử lưu động vụ án Trương Văn Sang cùng đồng phạm gồm 12 bị cáo về tội "Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử". Tòa án Nhân dân tỉnh Cà Mau tuyên phạt bị cáo Trương Văn Sang (SN 1987, trú khóm 4, thị trấn Rạch Gốc) 10 năm tù, phạt bổ sung 40 triệu đồng.
Các bị cáo: Lương Văn Hùm bị tuyên phạt 8 năm 6 tháng tù, Mai Văn Hải 8 năm tù, Trần Văn Khánh 7 năm 6 tháng tù, Lê Trường Giang 7 năm tù, Huỳnh Văn Sơn 6 năm tù và Trần Minh Dương 5 năm tù về tội "Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử" theo quy định tại điểm đ, khoản 3, Điều 287 của Bộ luật Hình sự. Đồng thời, tòa tuyên phạt các bị cáo Mai Thành Tân 4 năm 6 tháng tù, Nguyễn Toàn Trung 4 năm 3 tháng tù, Trần Văn Vị 4 năm tù, Lương Văn Cảnh 3 năm 6 tháng tù và Võ Văn Tựu 3 năm tù về tội "Gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử" theo quy định tại điểm e, khoản 2, Điều 287 của Bộ luật Hình sự.
Một buổi họp của cơ quan chức năng tìm hướng giải quyết tình trạng tháo thiết bị hành trình tàu cá
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Cà Mau, Trương Văn Sang làm thuyền trưởng, thường xuyên ra biển đánh bắt thủy sản, am hiểu vùng biển, tọa độ và các thiết bị giám sát hành trình của tàu cá. Trong thời gian đánh bắt thủy hải sản trên biển, Sang biết có nhiều tàu cá tháo thiết bị giám sát hành trình (viết tắt VMS, hộp đen), gửi các phương tiện khác cất giữ (trong phạm vi vùng biển của Việt Nam), sau đó điều khiển tàu ra vùng biển nước ngoài, khai thác thủy sản trái phép để không bị phát hiện. Trương Văn Sang đã chuẩn bị sẵn công cụ, thuê phương tiện là tàu cá số hiệu CM 08710 TS cất giữ thiết bị giám sát hành trình của các tàu cá để thu lợi bất chính.
Sang đã cung cấp số điện thoại và tọa độ để 10 bị can (là thuyền trưởng các tàu cá khác) gồm: Lương Văn Hùm, Mai Văn Hải, Trần Văn Khánh, Lê Trường Giang, Trần Minh Dương gửi các thiết bị giám sát hành trình tàu cá để đi ra vùng biển nước ngoài khai thác thủy sản và mua nhiên liệu giá rẻ với thời gian trên 168 giờ; Mai Thành Tân, Trần Văn Vị, Nguyễn Toàn Trung, Lương Văn Cảnh và Võ Văn Tựu gửi các thiết bị giám sát hành trình tàu cá để đi ra vùng biển nước ngoài khai thác thủy sản và mua nhiên liệu với giá rẻ với thời gian dưới 168 giờ. Từ tháng 9/2024 đến ngày 17/10/2024, hai bị can Sang và Sơn đã tiếp nhận, cất giữ 9 thiết bị giám sát hành trình nhưng chưa thu được tiền công thì bị bắt quả tang cùng tang vật.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 49/CĐ-TTg về việc tập trung phát hiện điều tra và xác minh thông tin để xử lý vi phạm quy định về hệ thống giám sát hành trình tàu cá, trong đó nêu rõ kiểm tra định kỳ, thường xuyên hoặc các đợt cao điểm (nếu cần thiết) chất lượng thiết bị, tình trạng lắp đặt và việc cung cấp dịch vụ hệ thống thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá để xử lý nghiêm chủ tàu cá, thuyền trưởng, nhà cung cấp dịch vụ vi phạm quy định pháp luật.
Như vậy, Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Cà Mau có đủ căn cứ để xác định các bị can đã phạm tội; đồng thời, truy tố ra trước Tòa án Nhân dân tỉnh để xét xử các bị can theo quy định của pháp luật nhằm giáo dục, răn đe, ngăn chặn không để xảy trường hợp phạm tội tương tự thời gian tới.
Đây là vụ tháo thiết bị hành trình mới nhất ở miền Tây được đưa ra xét xử. Những vụ việc tương tự cũng nhiều lần xảy ra tại các tỉnh duyên hải. Hồi tháng 9/2024, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) - Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 4 đối tượng về tội "Cản trở hoặc gây rối hoạt động của phương tiện điện tử", quy định tại Khoản 2, Điều 287, Bộ Luật Hình sự.
Các đối tượng gồm Nguyễn Hoang (SN 1974, trú tại huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Nguyễn Văn Đông (SN 1994, trú tại huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Nguyễn Tấn Cường (SN 1988, trú tại huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Bình Định) đã liên lạc với Dương Thanh Tùng (SN 1991, trú tại huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ) để gửi các thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá do các đối tượng đang điều khiển khai thác thủy sản trái phép ở các khu vực bị cấm đánh bắt.
Bên trong một trung tâm giám sát tàu cá
Sau khi thỏa thuận xong, các đối tượng Hoang, Đông, Cường điều khiển tàu đến vị trí tàu cá của Tùng, tháo các thiết bị giám sát hành trình trên tàu đưa cho Tùng cất giữ. Sau đó, Trinh sát phát hiện tàu cá do Dương Thanh Tùng điều khiển đang lưu giữ 6 thiết bị giám sát hành trình tàu cá của Hoang, Đông, Cường đã gửi trước đó. Cơ quan liên quan đã lập biên bản, tạm giữ tàu cá và 06 thiết bị giám sát hành trình.
Trước đó, vào ngày 16/8, tại TP. Vũng Tàu, Phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã phối hợp với Đồn Biên phòng Bến Đá tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam đối tượng Nguyễn Bé (57 tuổi, trú tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định) do có hành vi đưa tàu cá, thuyền viên Việt Nam sang vùng biển nước ngoài khai thác thủy sản trái phép.
Phiên tòa lưu động ở Cà Mau
Phạm Ngọc Duy và Phan Minh Lý đã thực hiện tháo, gửi thiết bị giám sát hành trình tàu cá nhằm mục đích khai thác hải sản trái phép
Tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam với đối tượng Nguyễn Hoang
Gần hai tháng sau, ngày 18/10, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 2 đối tượng về tội "Cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử".
Phạm Ngọc Duy (SN 1986, trú tại huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang) liên lạc với Phan Minh Lý (SN 1973, trú tại phường Thắng Nhì, thành phố Vũng Tàu) để gửi 2 thiết bị giám sát hành trình trên 2 tàu cá do đối tượng chịu trách nhiệm quản lý nhằm đưa tàu vào khai thác hải sản trái phép ở các khu vực bị cấm. Sau đó, Phạm Ngọc Duy điều khiển tàu đến vị trí tàu cá của Lý, đưa 2 thiết bị giám sát hành trình trên tàu cho Lý cất giữ rồi chỉ đạo đưa tàu cá đến khu vực bị cấm đánh bắt để khai thác.
Do bị lực lượng Kiểm ngư phát hiện nên Duy điều khiển tàu bỏ chạy. Trong một lần kiểm tra, Bộ Tư lệnh Hải quân vùng 2 phát hiện tàu cá do Phan Minh Lý điều khiển đang cất giữ thiết bị giám sát hành trình mà Duy đã gửi trước đó nên đã phối hợp với Bộ đội Biên phòng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tiến hành lập hồ sơ ban đầu. Sau đó vụ việc được bàn giao cho Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thụ lý điều tra theo thẩm quyền. Việc hàng trăm tàu cá đang trong chuyến biển bị mất tín hiệu với trạm bờ đã gây khó khăn cho việc quản lý tàu cá đang hoạt động trên biển. Ngoài ra, những tàu cá về bờ nghỉ nay muốn đi tiếp chuyến biển mới cũng không được vì thiếu điều kiện xuất bến.
Đến nay, toàn tỉnh Kiên Giang có 3.610 tàu cá đã thực hiện lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định, đạt tỷ lệ 99,4%. Từ khi tỉnh triển khai việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình tàu cá giúp ích rất nhiều cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc theo dõi, giám sát hoạt động tàu cá trên biển. Bên cạnh đó, thiết bị giám sát hành trình còn giúp các chủ tàu quản lý, theo dõi tình trạng tàu cá của mình trong quá trình hoạt động trên biển; hỗ trợ tốt trong công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên biển.
Tình trạng tàu cá, ngư dân không duy trì hoạt động của thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá theo quy định mà cố tình tháo gỡ thiết bị khỏi tàu, gửi thiết bị trên bè cá, gửi cho tàu cá khác hoặc gửi về bờ... Có nhiều vụ việc đã được cơ quan chức năng phát hiện, xử lý rất nặng, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra.