VKS cho rằng các bị cáo vì động cơ cá nhân cố tình thực hiện hành vi trái pháp luật, xâm phạm đến chế độ quản lý của nhà nước về khai thác tài nguyên, khoáng sản, cần xử nghiêm minh. Tuy nhiên VKS cũng nêu ra một số tình tiết để HĐXX xem xét giảm nhẹ cho các bị cáo một phần hình phạt.
Các bị cáo tại tòa
Từ nhận định trên, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trương Văn Chinh (SN 1985, ngụ Lâm Đồng) từ 17-19 năm tù; Trương Văn Thắng (SN 1985, ngụ Hải Dương) từ 16-18 năm tù về hai tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên", “Đưa hối lộ”. Liên quan đến vụ án, Trịnh Văn Hưng (SN 1979, nguyên cán bộ Phòng 5, Cục Hậu cần, Bộ Công an) bị đề nghị 9-10 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Bùi Văn Song (SN 1971, nguyên Phó Bí thư thường trực Đảng ủy; Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Minh Hòa, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) 2-3 năm tù, Phạm Thị Hoa (SN 1984, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Minh Hòa) 3-4 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ”. 19 bị cáo còn lại bị đề nghị từ 3-12 năm tù, trong đó có ba bị cáo được đề nghị mức án treo về các tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên”; “Môi giới hối lộ” “ Rửa tiền và tiêu thụ tài sản người khác phạm tội mà có”.
Theo hồ sơ vụ án, đêm 5/5/2022, Thủy Đoàn II - Cục CSGT - Bộ Công an, tuần tra khu vực Cồn Ngựa thuộc vùng biển huyện Cần Giờ, phát hiện 12 tàu có lắp thiết bị hút cát trái phép. Cảnh sát vây bắt nhiều người, đồng thời kiểm tra 3 sà lan đang neo đậu tại khu vực ngã ba sông Vàm Tuần thuộc huyện Cần Giuộc (tỉnh Long An), thu giữ nhiều tang vật.
Kết quả điều tra, từ tháng 2/2022, Chinh tổ chức đường dây khai thác cát trái phép tại khu vực biển Cồn Ngựa. Để thực hiện việc khai thác cát, Chinh đề nghị Trương Văn Thắng - một người làm nghề sửa chữa, bán trang thiết bị hoán cải cho tàu thuyền tìm kiếm 9 chủ tàu tại Hải Dương, Đồng Nai, Hải Phòng tham gia. Thời gian khai thác, tiêu thụ cát diễn ra từ 18h đến 4h sáng hôm sau, nhằm né tránh các cơ quan chức năng.
Chinh lập nhóm Zalo gồm những thuyền trưởng và chỉ đạo trực tiếp trên nhóm bằng các ám hiệu riêng việc điều phương tiện, ngày nào đi hút trộm cát: đi nhậu, tắt đèn (tức đi hút cát); nghỉ nhậu (không đi hút cát, có nguy hiểm)...
Các bị cáo tại tòa
Theo cáo trạng, từ khoảng tháng 2/2022 đến ngày 6/5/2022, Trương Văn Chinh thuê các tàu khai thác cát trái phép và trực tiếp tổ chức, điều hành nhiều thuyền trưởng, thuyền viên điều khiển các tàu hút cát trái phép tại khu vực Cồn Ngựa, huyện Cần Giờ để thu lợi bất chính.
Căn cứ vào sổ sách ghi chép thu giữ, số cát thu giữ quả tang, xác định từ ngày 18/3/2022 đến ngày 6/5/2022, Chinh đã chỉ đạo nhóm cát tặc khai thác được 67.985m³.
Riêng đêm 5/5/2022 đến rạng sáng 6/5/2022, Chinh chỉ đạo 8 tàu hút khai thác trái phép cát tại khu vực Cồn Ngựa thì bị cơ quan chức năng phát hiện bắt giữ. Lúc này các tàu đã hút được tổng khối lượng 6.640m3 cát. Như vậy, với tài liệu, chứng cứ thu thập được thì tổng khối lượng cát Chinh đã khai thác là 74.600m3, trị giá tương đương hơn 9,4 tỷ đồng.
Mặc dù Trương Văn Chinh chỉ khai nhận số tiền hưởng lợi là 47 triệu đồng, nhưng kết quả đối chiếu sao kê tài khoản ngân hàng đã phát sinh giao dịch từ 46 tỷ đồng đến hơn 49 tỷ đồng.
Sau khi các tàu hút do Trương Văn Chinh quản lý, điều hành bị bắt, Chinh nhờ Trương Văn Thắng tìm người có khả năng lo lót, xin cho các tàu này không bị tịch thu mà chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính. Sau đó, Thắng nhờ Bùi Văn Cường giúp. Cường liên hệ với Trịnh Văn Hưng nhờ giúp. Hưng đồng ý và báo chi phí "lo lót" là 3 tỷ đồng.
Trương Văn Chinh thông qua tài khoản của Bùi Văn Bản (cháu Chinh) chuyển 3 tỷ đồng cho Thắng. Thắng chuyển 500 triệu đồng cho Bùi Văn Cường. Nhận tiền, Cường chuyển 400 triệu đồng cho Trịnh Văn Hưng, giữ lại 100 triệu đồng.
Sau đó Thắng về tỉnh Hải Dương gặp 6 chủ tàu có tàu bị tạm giữ và yêu cầu họ ký tên vào giấy ủy quyền giao 9 con tàu cho Thắng nhưng ghi lùi ngày giao tàu là ngày 2/3/2023. Thắng cũng cùng ông Bùi Văn Song, Phó Bí thư thường trực kiêm Chủ tịch HĐND xã Minh Hòa, thị xã Kinh Môn (chồng của một chủ tàu bị tạm giữ) - đến UBND xã Minh Hòa và nhờ bà Phạm Thị Hoa (Phó chủ tịch UBND xã) ký xác nhận, đóng dấu, phát hành sai quy định.
Đến ngày 27/5/2022, Thắng và Chinh bị Công an TPHCM khởi tố, bắt tạm giam. Trịnh Văn Hưng sau đó đã chuyển trả 400 triệu đồng cho Bùi Văn Cường.
Quá trình điều tra, Trương Văn Chinh chỉ thừa nhận hành vi hút trộm cát, đối với hành vi đưa hối lộ thì Chinh không thành khẩn khai báo. Trương Văn Hưng cũng không thừa nhận hành vi nhận hối lộ mà cho rằng đó là tiền Bùi Văn Cường cho Hưng mượn.