(CATP) Thanh tra Chính phủ vừa có thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, quản lý, sử dụng đất và quản lý hoạt động khai thác cát trên địa bàn tỉnh Bến Tre (từ ngày 1-1-2015 đến 31-12-2018).
Phát hiện nhiều sai phạm
Ngoài sai phạm về quản lý đất, đối với hoạt động khai thác cát, thanh tra cho rằng, mặc dù không có chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất cho hoạt động khai thác khoáng sản (KTKS) nhưng tỉnh đã cấp phép khai thác với tổng diện tích 1.844ha. Qua các vi phạm hoạt động khoáng sản không chỉ thể hiện ý thức, nhận thức chấp hành pháp luật kém nhưng cũng không loại trừ các yếu tố tiêu cực. Cá biệt có trường hợp UBND tỉnh cho phép thực hiện dự án trái quy hoạch, không được sự đồng thuận của các ngành tham mưu và của chính quyền địa phương, gây khiếu nại, bức xúc cộng đồng dân cư nơi dự án triển khai. Do đó buộc phải dừng thực hiện dự án, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bến Tre không thực hiện cho cho thuê đất có mặt nước đối với các tố chức được cấp phép khai thác cát lòng sông là vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2013. Ngoài ra, UBND tỉnh Bến Tre khoanh định Mỏ cát thuộc khu vực Sông Hàm Luông (xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm) và xã Tân Thành Bình, huyện Mỏ Cày Bắc; Mỏ cát thuộc Khu vực Sông Hàm Luông, xã Thạnh Phú Đông, huyện Giồng Trôm vào danh mục không đấu giá quyền khai thác khoáng sản là trái với quy định tại khoản 5, khoản 7 Điều 12 Nghị định 15/2012/NĐ-CP của Chính phủ, cần phải thu hồi giấy phép và tổ chức đấu giá quyền KTKS theo đúng quy định của pháp luật.
Thanh tra Chính phủ xác định, Sở TN&MT tỉnh tham mưu cho UBND tỉnh cấp giấy phép khai thác khoáng sản đối với nhiều doanh nghiệp khi hồ sơ cấp phép cũng không đảm bảo điều kiện theo quy định. Nghiêm trọng hơn, Sở TN&MT buông lỏng quản lý dẫn đến Công ty cổ phần vật liệu xây dựng (VLXD) Bến Tre khai thác vượt công suất so với giấy phép KTKS trong thời gian dài tại 04 Mỏ cát mà công ty được cấp nhưng không được phát hiện và xử lý.
Kiểm tra hoạt động khai thác cát
Cụ thể, Công ty cổ phần VLXD Bến Tre khai thác và bán cát tại Mỏ cát Phụng Châu (xã Hòa Nghĩa, xã Sơn Định, xã Tân Thiềng, huyện Chợ Lách) và Mỏ cát Tiên Thủy - An Hiệp (xã Tiên Thuỷ, xã An Hiệp, huyện Châu Thành) nhưng không kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp và không hạch toán trên sổ kế toán gây thiệt hại ngân sách nhà nước với số tiền tạm tính ban đầu là gần 19 tỷ đồng. Thanh tra khẳng định, hành vi này của Công ty cổ phần VLXD Bến Tre có dấu hiệu của tội trốn thuế theo quy định tại Điều 200 Bộ luật hình sự năm 2015 nên chuyển Công an tỉnh xử lý theo đúng pháp luật.
Ngân sách liên tục thất thoát
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ xác định, Cục Thuế tỉnh Bến Tre chưa có biện pháp xử lý cương quyết để thu tiền cấp quyền KTKS về cho ngân sách nhà nước, dẫn đến nợ đọng kéo dài, không có khả năng thu hồi hơn 16 tỷ đồng cấp quyền KTKS. Chủ tịch UBND huyện Ba Tri cho phép giải thể Hợp tác xã khai thác cát Ba Tri trong khi đơn vị này còn nợ gần 2 tỷ đồng tiền cấp quyền KTKS là chưa đúng quy định của pháp luật. Ngân sách tiếp tục thất thoát.
Về quản lý đất rừng, thanh tra cho rằng, diện tích đất rừng ở tỉnh Bến Tre không nhiều, phần lớn là rừng ngập mặn tập trung ở 3 huyện ven biển. Tuy nhiên công tác quản lý, bảo vệ rừng vẫn tồn tại nhiều mặt sai phạm yếu kém như: Tình trạng lấn chiếm, sử dụng đất rừng sai mục đích, sai đối tượng với diện tích khá lớn (91ha). Địa phương cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chồng lấn với đất lâm nghiệp chưa được kiên quyết xử lý. Thậm chí một số hộ dân đã làm nhà ổn định trong phạm vi đặc dụng nhưng chưa có phương án xử lý di dời...
Các phương tiện bị tạm giữ
Theo Thanh tra Chính phủ, để xảy ra các vi phạm, thiếu sót nêu trên, Chủ tịch UBND tỉnh (thời kỳ 2015 - 2018) chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành chung; Giám đốc Sở TN&MT, Cục trưởng Cục Thuế (thời kỳ 2015-2018), Chủ tịch UBND huyện Ba Tri thời điểm 2015 và Giám đốc Công ty CPVLXD Bến Tre thời kỳ 2008 - 2018 chịu trách nhiệm chính đối với các vi phạm, thiếu sót đã nêu trên.
Thanh tra Chính phủ yêu cầu, Sở TN&MT kiểm tra, xử lý nghiêm theo quy định đối với hành vi khai thác vượt công suất tại 4 Mỏ cát của Công ty cổ phần VLXD Bến Tre; Sở Tài chính và chủ đầu tư các công trình có sử dụng cát được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc vật liệu cát sử dụng vào các công trình, dự án; yêu cầu các nhà thầu thi công các công trình có sử dụng cát chứng minh nguồn gốc cát của nhà thầu cung cấp, cương quyết không thanh, quyết toán khối lượng cát không rõ nguồn gốc theo đúng chỉ đạo của Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ tại Thông báo số 142/TB-VPCP ngày 12/4/2019 của Văn phòng Chính phủ.
Tỉnh Bến Tre thu hồi giấy phép và tổ chức đấu giá quyền KTKS đối với Mỏ cát thuộc khu vực Sông Hàm Luông, xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm và xã Tân Thành Bình, huyện Mỏ Cày Bắc; Mỏ cát thuộc Khu vực Sông Hàm Luông, xã Thạnh Phú Đông, huyện Giồng Trôm.