Cảnh tỉnh về mức độ rủi ro
Trong một thập kỷ qua, sự tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường tài sản mã hóa đã mở ra nhiều cơ hội đổi mới tài chính, song cũng kéo theo những rủi ro lớn về pháp lý và an ninh. Công nghệ blockchain với tính chất phi tập trung, bảo mật cao và giao dịch không biên giới đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho các mô hình lừa đảo tinh vi.
Theo "Báo cáo tội phạm Internet năm 2024" của Trung tâm khiếu nại về tội phạm Internet (IC3) - thuộc Cục Điều tra Liên bang Hoa Kỳ (FBI), năm 2024, ghi nhận 859.532 vụ việc với tổng thiệt hại hơn 16 tỷ USD, tăng 33% so với năm 2023. Các vụ lừa đảo liên quan đến tài sản mã hóa chiếm tỷ trọng lớn, cho thấy tội phạm công nghệ ngày càng có tổ chức và hoạt động tinh vi hơn.
Ông Lê Anh Quốc giới thiệu kiến thức nền tảng và các thao tác kỹ thuật giúp nhận diện giao dịch bất thường trong lĩnh vực tài sản mã hóa
Một trường hợp điển hình là vụ Madam Ngo, công dân Việt Nam bị bắt tại Thái Lan với cáo buộc đứng đầu đường dây lừa đảo hơn 300 triệu USD. Nhóm đối tượng sử dụng nền tảng đầu tư giả mạo, mạo danh chuyên gia, ngụy trang dưới mác công nghệ hiện đại và đánh vào tâm lý nhà đầu tư là người Việt nhằm chiếm đoạt tài sản. Vụ việc là lời cảnh tỉnh về mức độ rủi ro ngày càng gia tăng trong thị trường tài sản mã hóa chưa được kiểm soát chặt chẽ.
Ông Phan Đức Trung (Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam, Viện trưởng Viện ABAII) cho rằng, một trong những nguyên nhân chính là tốc độ phát triển nhanh của thị trường đang vượt trước tiến trình hoàn thiện khung pháp lý. Dù tổng giá trị tài sản mã hóa toàn cầu đã vượt mốc 3.300 tỷ USD tính đến tháng 5/2025 (theo CoinMarketCap), nhưng tại Việt Nam, lĩnh vực này mới chỉ được đề cập gián tiếp trong một số văn bản như Nghị định 52/2013/NĐ-CP hay Quyết định 942/QĐ-TTg.
Luật Công nghiệp công nghệ số vừa được Quốc hội thông qua (ngày 14/6/2025, bổ sung cơ chế đặc thù ưu đãi tổ chức, cá nhân nghiên cứu, sản xuất và đầu tư trong lĩnh vực AI, bán dẫn), lần đầu tiên tạo ra một hành lang pháp lý riêng cho tài sản mã hóa. Văn bản này có thể góp phần tăng cường quản lý, tạo nền tảng pháp lý để xử lý các hành vi gian lận, minh bạch hóa thị trường và bảo vệ nhà đầu tư trước các mô hình lừa đảo ngày càng tinh vi.
Trang bị kiến thức pháp lý và kỹ thuật để bảo vệ nhà đầu tư nhằm góp phần nâng cao nhận thức và năng lực phòng ngừa rủi ro cho cộng đồng, ngày 31/5/2025, Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII đã tổ chức khóa học chuyên sâu tại TPHCM với chủ đề "Khung pháp lý tài sản mã hóa và nhận biết tài sản mã hóa giả”.
Ông Trần Huyền Dinh nêu phương pháp nhận diện sớm rủi ro trong các dự án tài sản mã hóa
Trước đó, 2 khóa học tương tự đã được Viện ABAII triển khai tại Hà Nội, chuỗi chương trình là một phần trong chiến lược dài hạn của Viện ABAII nhằm lan tỏa kiến thức thực tiễn, góp phần xây dựng hệ sinh thái tài sản mã hóa an toàn và bền vững thông qua giáo dục, nâng cao năng lực cộng đồng. Một trong những nội dung trọng tâm tại khóa học là phương pháp đánh giá, phân tích hệ thống nhằm phát hiện sớm các mô hình tài sản mã hóa tiềm ẩn rủi ro - một kỹ năng thiết yếu trong bối cảnh các vụ lừa đảo ngày càng tinh vi và được tổ chức chặt chẽ.
Phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường
Từ góc độ thực tiễn, ông Trần Huyền Dinh (Chủ nhiệm Ủy ban ứng dụng Fintech của Hiệp hội Blockchain Việt Nam) cho biết, nhà đầu tư có thể dựa vào hệ thống tiêu chí phân tích để sàng lọc và phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường trong dự án. Các tiêu chí này bao gồm: mức độ minh bạch và xác thực của đội ngũ phát triển, tính khả thi của sản phẩm, lộ trình kỹ thuật rõ ràng, cơ chế phân bổ dòng tiền hợp lý và sự đầy đủ trong các tài liệu công bố.
Ông Dinh đặc biệt lưu ý, nhiều mô hình lừa đảo hiện nay thường được ngụy trang dưới danh nghĩa "nền tảng blockchain toàn diện", tuy nhiên khi đối chiếu với các tiêu chí phân tích rủi ro trên, các mô hình này thường bộc lộ những điểm yếu dễ nhận biết: cam kết lợi nhuận cố định phi thực tế, không có sản phẩm vận hành thử, sử dụng hình ảnh hoặc danh tính giả mạo, không công khai mã nguồn và sử dụng yếu tố truyền thông qua người nổi tiếng để tạo dựng lòng tin. Trên cơ sở vận dụng và kết hợp các tiêu chí phân tích nêu trên, nhà đầu tư có thể sớm nhận diện tới 90% các mô hình tiềm ẩn rủi ro cao. "Sự hiểu biết chính là lớp phòng vệ đầu tiên trước mọi biến động thị trường", ông Dinh nhấn mạnh.
Bên cạnh các nội dung chuyên sâu về khung pháp lý và nhận diện rủi ro, khóa học còn cung cấp kiến thức nền tảng về kỹ thuật swap - một trong những hoạt động phổ biến trong giao dịch tài sản mã hóa. Ông Lê Anh Quốc (chuyên gia Hiệp hội Blockchain Việt Nam, Giám đốc vận hành Công ty Cổ phần AlphaTrue) chia sẻ rằng, việc hiểu rõ các bước thực hiện giao dịch hoán đổi tài sản cũng như nhận biết các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí và độ an toàn, là điều kiện tiên quyết để nhà đầu tư tham gia thị trường một cách chủ động và hiệu quả.
Ông Phan Đức Trung chia sẻ về khung pháp lý tài sản mã hóa tại khóa học chuyên đề do Viện ABAII tổ chức
Trong bối cảnh các hình thức lừa đảo tài sản mã hóa không ngừng biến đổi, chương trình đào tạo của Viện ABAII không chỉ mang tính thời sự mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nhận thức, nâng cao năng lực pháp lý và kỹ thuật cho cộng đồng. Việc kết hợp giữa phân tích chính sách, phương pháp nhận diện rủi ro và kỹ năng thực chiến là hướng đi cần thiết để xây dựng một hệ sinh thái tài sản mã hóa minh bạch, an toàn và bền vững.
Tránh sai phạm do thiếu hiểu biết
"Không đơn thuần là một khóa học, Nhận diện cơ hội & Quản trị rủi ro trong đầu tư tài sản mã hóa là chìa khóa vàng giúp mọi người tiếp cận thị trường tài sản mã hóa một cách bài bản, với tư duy chiến lược, kiến thức thực tiễn và hiểu biết pháp lý vững vàng", Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho biết. Theo đó, tài sản mã hóa đang định hình lại toàn bộ thế giới tài chính.
Từ các loại tài sản mã hóa như Bitcoin, Ethereum cho đến DeFi, NFT, stablecoin hay các sàn giao dịch phi tập trung, tất cả đều không còn là xu hướng nhất thời, mà là một phần tất yếu của cuộc cách mạng tài chính toàn cầu. Nhưng giữa những cơ hội cũng tồn tại không ít rủi ro ngầm như: mất mát tài sản, dự án lừa đảo, lỗ hổng bảo mật và đặc biệt là những sai phạm pháp lý do thiếu hiểu biết.
Trong bối cảnh đó, Viện Công nghệ Blockchain và Trí tuệ nhân tạo ABAII chính thức ra mắt khóa học chuyên sâu "Nhận diện cơ hội & Quản trị rủi ro trong đầu tư tài sản mã hóa". Đây không đơn thuần là một chương trình đào tạo, mà là cánh cửa dẫn lối cho những cá nhân và tổ chức muốn tiếp cận thị trường tài sản mã hóa một cách có chiến lược, có hiểu biết, và trên hết có khả năng kiểm soát rủi ro một cách toàn diện.
Được biết, khóa học của ABAII giúp các nhà đầu tư và doanh nghiệp có hướng đi đúng trong đầu tư tài sản mã hóa, phù hợp với nhiều nhóm đối tượng khác nhau, từ nhà đầu tư cá nhân tìm kiếm hướng đi an toàn trong thị trường tài sản mã hóa, doanh nghiệp đang cân nhắc triển khai các hoạt động liên quan đến blockchain, đến đội ngũ cán bộ Nhà nước cần nâng cao kiến thức quản lý. Với thời lượng chỉ 3 buổi học (mỗi buổi 180 phút), học viên vừa bảo đảm tiết kiệm thời gian, vừa tiếp cận được lượng kiến thức chuyên sâu, đủ để hành động ngay sau khóa học.
Không giống như những khóa học chỉ dừng lại ở việc dạy người học cách đầu tư để kiếm lời, chương trình của Viện ABAII đi sâu vào cấu trúc thị trường và hành lang pháp lý liên quan đến tài sản mã hóa. Học viên sẽ không chỉ được tiếp cận những bài giảng về lý thuyết, mà còn được dẫn dắt vào thế giới tài sản mã hóa một cách trực quan, thực tế và dễ tiếp thu. Bạn sẽ hiểu cách mà blockchain vận hành dưới lớp vỏ công nghệ tưởng như phức tạp, nắm bắt được sự hình thành và phát triển của các đồng tiền mã hóa lớn như Bitcoin, Ethereum...
Học không phải chỉ để biết, mà để hiểu sâu bản chất của xu hướng đang làm rung chuyển thế giới tài chính. Bạn sẽ được khám phá cách các dự án kêu gọi vốn qua mô hình ICO (Initial Coin Offering - hình thức gọi vốn mà trong đó dự án sẽ tự đứng ra phát hành token và bán trực tiếp cho nhà đầu tư), IDO (Initial DEX Offering - hình thức gọi vốn thông qua các sàn giao dịch phi tập trung, được phát hành token trên nền tảng phi tập trung và cho phép người dùng tự do tham gia mua bán), học cách đánh giá mức độ uy tín của một token và quan trọng hơn - biết được đâu là cơ hội thật, đâu là "bẫy ngọt ngào".
Nội dung khóa học được xây dựng dựa trên những tiêu chuẩn cao nhất về tuân thủ và kiểm soát rủi ro từ các tổ chức lớn như: Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính (FATF), Hiệp hội các chuyên gia phòng chống "rửa tiền" (ACAMS) - điều rất hiếm chương trình đào tạo trong nước hiện nay tích hợp được một cách bài bản.