Ngang nhiên mở lối mòn để khai thác trộm
Dự án sân golf Đak Đoa và tổ hợp biệt thự nghỉ dưỡng, khách sạn, trung tâm hội nghị nằm trên địa bàn huyện Đak Đoa do Tập đoàn FLC khởi công vào tháng 4/2021. Tổng kinh phí dự kiến là 2.280 tỷ đồng. Trong đó, vốn vay hơn 1.878 tỷ đồng, vốn của chủ đầu tư hơn 400 tỷ đồng. Sân golf này bao trùm lên hàng ngàn cây thông với diện tích 187 ha rừng trên tổng số 197 ha toàn dự án.
Qua xác minh, khu vực xảy ra vụ cưa hạ cây thông là tài sản đã được giao cho Tập đoàn FLC quản lý. Thời gian qua, Tập đoàn FLC chỉ cử 2 nhân viên quản lý, bảo vệ một khu vực rộng lớn với diện tích gần 200 ha.
Hiện trường rừng thông bị cưa hạ
Sau khi phát hiện vụ việc, UBND huyện Đak Đoa đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xem xét xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, căn cứ theo quy định thì không đủ cơ sở để xử lý các đối tượng đào, bứng cây thông và xử lý trách nhiệm đối với Tập đoàn FLC. Bởi những diện tích này đã được chuyển đổi mục đích sử dụng và UBND tỉnh đã giao cho Tập đoàn FLC quản lý.
Do vậy, lực lượng chức năng không xác định được hành vi vi phạm để xử lý trách nhiệm đối với tập đoàn này theo quy định. Qua công tác kiểm tra, nhận thấy Tập đoàn FLC không hoạt động và không tổ chức lực lượng thực hiện nhiệm vụ tại đây nên đã không phát hiện, ngăn chặn hoặc trình báo với cơ quan chức năng về tài sản của Tập đoàn bị xâm hại để xử lý theo quy định. Để xảy ra tình trạng khai thác, đào, bứng cây thông nêu trên, trách nhiệm thuộc về Tập đoàn FLC đã buông lỏng quản lý trên diện tích được giao.
Ghi nhận thực tế tại hiện trường cho thấy, bên trong hàng rào dự án là nhiều con đường mòn đan chéo dẫn vào các khu vực rừng thông bị tàn phá. Hàng chục khoảnh rừng thông bị cưa hạ nham nhở, cành lá bị đốt để phi tang, gốc cây còn rỉ nhựa, thân cây bị vận chuyển ra khỏi hiện trường. Thậm chí, nhiều cây thông có hình dáng đẹp còn bị đào cả bầu để di thực trái phép.
Từ khi dự án tạm dừng thi công vào năm 2022, khu vực này gần như bị bỏ hoang hoàn toàn, các chốt bảo vệ bị bỏ trống, nhiều đoạn hàng rào bị cắt phá đủ chỗ cho xe máy, xe công nông và xe ôtô tải nhỏ ngang nhiên qua lại.
Người dân địa phương cho biết, tình trạng khai thác, di thực và ken cây lấy ngo kéo dài suốt nhiều tháng nay mà không hề gặp cản trở. "Chính quyền và ngành chức năng cần phải vào cuộc ngay để làm rõ tình trạng khai thác trái phép này. Nếu kiểm tra rồi để đó, không quyết liệt xử lý, không ai chịu trách nhiệm thì rừng sẽ tiếp tục bị tàn phá nặng" - một người dân sống gần khu vực bức xúc cho biết.
Chi cục cũng nhấn mạnh, việc tăng cường phối hợp giữa lực lượng kiểm lâm, chính quyền địa phương và Tập đoàn FLC (chủ đầu tư dự án) trong công tác tuần tra, kiểm soát tại khu vực dự án. Mục tiêu là nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm minh các hành vi xâm hại tài nguyên rừng, đặc biệt là rừng thông quý giá đang bị "xẻ thịt" từng ngày trong vùng đất không người quản lý.
Theo Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Đăk Đoa Nguyễn Văn Sơn, khu vực đã bàn giao cho dự án và thuộc quyền quản lý của doanh nghiệp. Do đó, Kiểm lâm không có thẩm quyền can thiệp nếu không được yêu cầu hoặc phối hợp chính thức từ phía doanh nghiệp. Mỗi lần muốn thực hiện công tác kiểm tra, cơ quan Kiểm lâm phải gửi văn bản đề nghị hợp tác đến doanh nghiệp. Thủ tục hành chính trong trường hợp này cũng rất phức tạp và kéo dài. Sự chồng chéo này khiến gần 160ha rừng thông trở thành "vùng xám" trong quản lý... doanh nghiệp không bảo vệ, cơ quan chức năng không tiện can thiệp, tạo điều kiện cho vi phạm kéo dài.
Cổng vào dự án sân golf FLC Đắk Đoa dù có lực lượng bảo vệ nhưng rừng bên trong vẫn bị cưa hạ
Cần tăng cường kiểm tra, xử lý
Khởi công từ cuối năm 2021, Dự án FLC Gia Lai Golf Club & Luxury Resort với quy mô gần 200ha, gồm sân golf 36 lỗ, khu nghỉ dưỡng 5 sao, safari, trung tâm hội nghị. Trong đó, dự án sân golf chiếm khoảng 180ha đất rừng, diện tích đất có rừng thông gần 160ha, chủ yếu là thông 2 lá và 3 lá được trồng từ năm 1976. Dự án hứa hẹn trở thành điểm nhấn du lịch và thể thao vùng Tây Nguyên. Tuy nhiên, chỉ sau một năm, toàn bộ dự án đóng băng, bỏ hoang cho đến nay.
Theo Quyết định giao đất của tỉnh Gia Lai, Tập đoàn FLC được yêu cầu khi thực hiện dự án phải giữ nguyên số cây thông hiện có, chỉ di thực các cây thông nằm trên đường golf theo quy hoạch. Thế nhưng, thực tế cho thấy một hình ảnh hoàn toàn trái ngược. Sau khi nắm được thông tin về tình trạng xâm hại rừng thông tại khu vực dự án sân golf FLC Đăk Đoa, ngày 21/4, Chi cục Lâm nghiệp - Kiểm lâm tỉnh Gia Lai đã ban hành Công văn số 497/CCLNKL-TTPC, yêu cầu khẩn trương kiểm tra, xác minh vụ việc.
Chi cục giao Hạt Kiểm lâm Đăk Đoa chủ trì, phối hợp với Đội Kiểm lâm cơ động và Phòng chống chữa cháy rừng số 2 và các cơ quan, đơn vị liên quan trên địa bàn huyện Đăk Đoa tổ chức kiểm tra thực địa. Qua xác minh thông tin, lực lượng Kiểm lâm huyện phát hiện, tạm giữ 1 xe ôtô tải BS: 82K - 2493 vận chuyển 1,158m³ gỗ thông không rõ nguồn gốc từ dự án ra ngoài.
Một cán bộ kiểm lâm chia sẻ: "Khu vực dự án hiện do doanh nghiệp quản lý, nhưng không triển khai thi công khiến công tác bảo vệ rừng gặp vô vàn khó khăn. Lực lượng Kiểm lâm không thể chủ động vào kiểm tra mà phải xin phép trước, dẫn đến sự bị động, trong khi các đối tượng phá rừng hoạt động rất tinh vi và liều lĩnh".
Trong khi đó, đại diện pháp lý của Tập đoàn FLC cho rằng, khu vực xảy ra vụ việc hiện "do người khác quản lý”, và doanh nghiệp thiếu lực lượng để kiểm soát toàn bộ khu đất rộng hàng trăm héc-ta.
Sau khi phát hiện vụ việc phá rừng nêu trên, Chi cục Lâm nghiệp - Kiểm lâm tỉnh cũng yêu cầu tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm tra, kiểm soát giữa lực lượng Kiểm lâm, chính quyền địa phương và Công ty cổ phần Tập đoàn FLC nhằm ngăn chặn, phát hiện, xử lý hoặc đề xuất xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi xâm hại đến các cây thông trong khu vực dự án thuộc Khu phức hợp Đăk Đoa, huyện Đăk Đoa.
Hiện, vụ việc đang được lực lượng chức năng xác minh, làm rõ. Dư luận đang chờ đợi những kết luận cụ thể và biện pháp xử lý nghiêm minh đối với các tổ chức cá nhân vi phạm. Nếu không, diện tích rừng thông 50 năm tuổi này sẽ có nguy cơ biến mất và câu chuyện "kiểm tra, lập biên bản rồi bỏ ngỏ” sẽ tiếp tục lặp lại, không ai chịu trách nhiệm.