(CAO) Theo báo cáo do Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy ký ban hành ngày 13/8 về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả, trên địa bàn TP.HCM, hiện đã thu giữ hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm, 24 nghìn chai thực phẩm chức năng, 7 nghìn lon sữa bột giả.
Nạn sản xuất thuốc giả ở TP.HCM diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi…
TP.HCM là nơi tập trung nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có quy mô lớn, với nhiều chuyên khoa đầu ngành, là tuyến điều trị cuối của khu vực phía Nam. Trong đó có 10 bệnh viện đa khoa, 22 bệnh viện chuyên khoa, 12 bệnh viện Bộ, ngành, 19 bệnh viện quận, huyện, 22 trung tâm y tế, 310 trạm y tế, 72 bệnh viện tư nhân, 8.044 phòng khám tư nhân và 39 trạm cấp cứu vệ tinh. Và là đầu mối phân phối thuốc cho tất cả các khu vực trên cả nước với 42 nhà máy sản xuất thuốc; 1.531 cơ sở bán buôn thuốc, nguyên liệu làm thuốc; 8.454 cơ sở bán lẻ thuốc; 647 cơ sở chuyên bán lẻ dược liệu, thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu (số liệu ghi nhận trước 30/6/2025).
Phát hiện 2.167 hộp thực phẩm chức năng hiệu KIRKLAND, FOCUS và 4.497 chai sữa nước hiệu ENSURE không rõ nguồn gốc
Nhận định về tình trạng thuốc giả, theo Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy, tình hình sản xuất và kinh doanh thuốc giả hiện nay diễn ra hết sức phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Việc sản xuất thường do các tổ chức, cá nhân không có chuyên môn thực hiện, không cần nhà xưởng kiên cố và sử dụng các thiết bị thô sơ...
Quá trình sản xuất thuốc giả bố trí cùng lúc tại nhiều địa điểm, sử dụng mạng xã hội để mua, bán nhằm che dấu địa điểm. Khu vực sản xuất thường đặt tại các khu vực nhà không số, ít người qua lại hoặc núp bóng dưới hoạt động sản xuất của các công ty bình phong để tránh sự chú ý của người dân và cơ quan chức năng sau đó trà trộn với hàng thật, bán tại các cửa hàng tại khu vực trung tâm kinh doanh thuốc.
Về sản xuất và buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, các đối tượng thường tập trung vào những mặt hàng có giá trị cao, thường không sản xuất tập trung với số lượng lớn mà xé lẻ hoặc sản xuất đến đâu tiêu thụ đến đó, không cho người đặt hàng đến nơi sản xuất để lấy hàng nhằm tránh bị phát hiện, xử lý.
Thuốc giả có mẫu mã bao bì giống như hàng thật, rất khó phát hiện, cơ sở sản xuất không đạt chuẩn, không cố định, lẩn tránh cơ quan chức năng kiểm tra, thực hiện quảng cáo và giao dịch thông qua mạng xã hội hoặc giao hàng tận nhà.
Đến nay, trong lĩnh vực thực phẩm giả, Công an TPHCM đã khởi tố 8 vụ án với 27 bị can, thu giữ hơn 5 tấn phụ gia thực phẩm (bột ngọt…), 75 bình nước lọc giả nhãn hiệu, 24.315 chai thực phẩm chức năng, 7.525 lon sữa bột giả thành phẩm, cùng vỏ lon, bao bì, tem nhãn và máy móc dùng để dập nắp lon. Bên cạnh đó, Công an TPHCM cũng đã khởi tố 6 vụ án với 37 đối tượng liên quan đến sản xuất và buôn bán thuốc giả.
Cần nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc tự ý mua thuốc điều trị
Thực phẩm chức năng giả được đóng gói tinh vi để tuồn ra thị trường
Hiện nay, người dân thường có thói quen tự mua thuốc để điều trị triệu chứng, mua thuốc qua mạng xã hội, mua theo lời giới thiệu không kiểm chứng. Bên cạnh đó, người dân có kỳ vọng sai lệch về thuốc, làm gia tăng nhu cầu đối với các loại thuốc không đạt chuẩn, thuốc nhập lậu, đặc biệt là nhóm thực phẩm chức năng, thuốc giảm cân, thuốc tăng cường sinh lý… Đối với các sản phẩm này, người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tìm mua theo quảng cáo qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.
Lợi dụng điều đó, các đối tượng dùng nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm che dấu hành vi vi phạm, lợi dụng website, trang thương mại điện tử, mạng xã hội như facebook, zalo để rao bán, quảng cáo, khuyến mãi nhiều mặt hàng giả mạo, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng, lợi dụng hoạt động giao hàng từ các công ty giao hàng bằng ứng dụng giao hàng nên khó kiểm soát, xác định địa điểm kinh doanh, kho hàng để kiểm tra, xử lý.
Thuốc và thực phẩm chức năng bị đổ trộm tại TPHCM
Theo UBND TP.HCM, mặc dù ngành y tế và các lực lượng chức năng đã triển khai nhiều biện pháp kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm. Song thực tế, hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn tồn tại. TPHCM đề xuất tăng cường phối hợp với các nền tảng công nghệ (Facebook, TikTok, YouTube) để kiểm soát, gỡ bỏ nội dung quảng cáo vi phạm, đồng thời đẩy mạnh truyền thông nâng cao nhận thức người dân về cách phân biệt hàng thật và hàng giả. Các lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra, hậu kiểm an toàn thực phẩm, lấy mẫu kiểm nghiệm định kỳ để đánh giá chất lượng và có cảnh báo kịp thời cho người tiêu dùng.