Sau gần một tháng xét xử, nghị án, ngày 20-12, TAND TP.HCM đã tuyên án vụ án lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB).
Theo đó, HĐXX quyết định tuyên phạt bị cáo Trần Phương Bình mức án chung thân về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Trần Phương Bình
Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm") lãnh 17 năm tù về tội chiếm đoạt tài sản, tổng hợp hình phạt của bản án trước đó do TAND TP.Hà Nội tuyên về tội làm lộ bí mật nhà nước, bị cáo này nhận tổng cộng 25 năm tù.
Phan Văn Anh Vũ
Bị cáo Nguyễn Thị Kim Xuyến 20 năm tù về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản và 18 năm tù về tội cố ý làm trái quy định Nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp hình phạt bị cáo Xuyến phải chấp hành là 30 năm tù.
Nguyễn Thị Kim Xuyến
Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt mức án từ 2 năm tù treo đến 17 năm tù giam.
Căn cứ vào hồ sơ vụ án, diễn biến tại phiên tòa, HĐXX có đủ căn cứ xác định, trong thời gian điều hành ngân hàng Đông Á, Trần Phương Bình đã đưa ra những quyết sách không đúng đắn dẫn đến ngân hàng liên tục thua lỗ.
Trần Phương Bình đã tổ chức, chỉ đạo các hoạt động ngân quỹ và đầu tư tại DongABank, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 3.608 tỉ đồng, bao gồm 1.160 tỉ đồng trong việc ông Bình mua hơn 74.000 cổ phần DongABank; 437 tỉ đồng và 650 lượng vàng chi lãi ngoài; hơn 24 triệu USD và hơn 15.000 lượng vàng trong việc kinh doanh ngoại hối và kinh doanh vàng tài khoản trái phép...
Trước đó, đại diện Viện KSND TPHCM đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Phương Bình (nguyên Tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT và Chủ tịch Hội đồng tín dụng Ngân hàng TMCP Đông Á) mức án tù chung thân và Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó tổng giám đốc DongABank) 30 năm tù về các tội tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”) bị đề nghị mức án từ 23 – 25 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Các bị cáo còn lại trong vụ án bị đề nghị mức án từ 2 năm tù treo tới 18 năm tù.
Các bị cáo tại tòa
Theo cáo trạng, Trần Phương Bình đã tổ chức, chỉ đạo các hoạt động ngân quỹ và đầu tư tại DongABank, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 3.608 tỉ đồng, bao gồm 1.160 tỉ đồng trong việc ông Bình mua hơn 74.000 cổ phần DongABank; 437 tỉ đồng và 650 lượng vàng chi lãi ngoài; hơn 24 triệu USD và hơn 15.000 lượng vàng trong việc kinh doanh ngoại hối và kinh doanh vàng tài khoản trái phép.
Cơ quan điều tra xác định, hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng của ông Bình là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng DongABank tại thời điểm 31/12/2015 lỗ lũy kế 31.076 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỉ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỉ đồng.
Bị cáo Xuyến đã sử dụng công ty TNHH TMTP Sao Việt Nam, công ty TNHH Ninh Thịnh và 5 cá nhân lập hồ sơ rút 467 tỉ đồng của DongABank để ông Trần Phương Bình mua cổ phần của DongABank. Sau đó, ông Bình chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi hơn 475 tỉ đồng để tất toán các khoản vay này, xuất quỹ chi sai nguyên tắc hơn 10 tỉ đồng.
Ngoài ra, Xuyến còn chiếm đoạt của DongABank 40 tỉ đồng trong việc DongABank cho Cao Ngọc Huy vay 270 tỉ đồng.
Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát đề nghị HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ hành vi Võ Thị Kim Anh (kế toán trưởng hội sở). VKS cho rằng Kim Anh phát hiện Trần Phương Bình chi khống; hành vi của Kim Anh có dấu hiệu tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Trần Huy Nam (nguyên Giám đốc DongABank chi nhánh Nam Định). Nam là người trực tiếp giao tiền cho Phạm Văn Phước, Nam là người trực tiếp giao dịch, đàm phán việc hợp tác với Công ty cổ phần lương thực Nam Định. Hành vi của Nam có dấu hiệu đồng phạm với Phạm Văn Phước.
Ngoài ra, VKS cũng kiến nghị làm rõ hành vi của các công ty trung gian đã giúp sức cho Trần Phương Bình gây thiệt hại cho ngân hàng. HĐXX ghi nhận toàn bộ kiến nghị.
HĐXX nhận định, hành vi của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội, gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trần Phương Bình là người chỉ đạo Nguyễn Thị Kim Xuyến, Nguyễn Thị Ái Lan, Nguyễn Đức Vinh thực hiện hàng loạt hành vi sai trái gây thiệt hại cho ngân hàng Đông Á số tiền 3.608 tỉ đồng, chiếm đoạt hơn 2.000 tỉ đồng.
Qua quá trình xét xử, HĐXX nhận thấy số tiền 13,4 triệu USD Trần Phương Bình chuyển cho Phan Văn Anh Vũ nhưng hiện nay không biết Vũ tiêu vào việc gì. Tuy nhiên, xét thấy đây là nguồn tiền có từ hành vi phạm tội của Trần Phương Bình nên cần phải thu hồi để khắc phục hậu quả của vụ án.
Quan hệ giữa Trần Phương Bình và Phan Văn Anh Vũ đối với số tiền 13,4 triệu USD có dấu hiệu của tội phạm khác cần kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ, nếu phát hiện sai phạm sẽ xử lý theo quy định.
Đối các bị cáo là nhân viên của Đông Á là những người làm công ăn lương, cố ý về hành vi nhưng vô ý về hậu quả, các bị cáo có nhân thân tốt, thành khẩn khai báo. Vì vậy HĐXX cân nhắc giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
Riêng đối với Vũ "nhôm", HĐXX cho rằng bị cáo không thành khẩn khai báo đáng lẽ cần phải có một mức án thật nghiêm khắc nhưng bị cáo đã khắc phục toàn bộ thiệt hại, bị cáo có con nhỏ, từ đó HĐXX xem xét giảm nhẹ cho bị cáo nhưng không thấp hơn mức đề nghị của VKS để có mức án đủ răn đe đối với người không thành khẩn khai báo. Hiện nay, bị cáo đang phải chấp hành hình phạt tù nên HĐXX cần phải tổng hợp hình phạt.
Theo cáo buộc bị cáo Vũ chiếm đoạt 200 tỉ đồng. HĐXX nhận định bị cáo phải biết rõ tài sản cá nhân và tài sản của ngân hàng. Bị cáo Vũ đã ký khống các chứng từ chiếm đoạt 200 tỉ đồng. Số tiền ngân hàng Đông Á đã hiện hữu trên tài khoản của công ty Bắc Nam 79 do bị cáo Phan Văn Anh Vũ làm Giám đốc. Từ đó, HĐXX bác bào chữa của bị cáo Phan Văn Anh cũng như luật sư bào chữa cho bị cáo.
Bị cáo Nguyễn Thị Kim Xuyến là người giúp sức tích cho bị cáo Trần Phương Bình, ngoài ra bị cáo Xuyến còn lợi dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản của ngân hàng.
Đối với hành vi chi lãi ngoài, bị cáo Xuyến cho rằng mình không trực tiếp bàn bạc thống nhất cũng như không chi lãi ngoài. Các luật sư bào chữa cho bị cáo Xuyến đề nghị HĐXX xem xét lại hành vi này. HĐXX nhận định, ngân hàng Đông Á nói riêng và các tổ chức tín dụng nói chung phải chịu sự quản lý của ngân hàng Nhà nước nhằm đảm bảo an ninh tiền tệ.
Các bị cáo biết rõ quy định của ngân hàng Nhà nước nhưng vẫn bất chấp chi lãi ngoài, hành vi của các bị cáo đã vi phạm luật kế toán.
Đối với những cá nhân, tổ chức nhận lãi ngoài cơ quan cảnh sát điều tra đã tách ra khỏi vụ án này để tiếp tục điều tra làm rõ, nếu phát hiện sai phạm sẽ xử lý theo đúng quy định của pháp luật.