Trong ngày xét xử thứ hai vụ án “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”, “Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB), Viện kiểm sát đã công bố xong cáo trạng và bước vào phần xét hỏi.
Nhằm đảm bảo tính khách quan, trong phần xét hỏi, HĐXX thông báo cách ly 2 bị cáo Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm"), Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 và Nguyễn Thị Ái Lan, nguyên Trưởng phòng Quản lý tài sản nợ thuộc khối kinh doanh nguồn vốn của DongABank.
Các bị cáo tại tòa
2.000 tỷ đồng đang ở DAB chứ không thất thoát?
Về các lần tăng vốn điều lệ, bị cáo Trần Phương Bình trình bày được thực hiện bằng cách phát hành cổ phần cho các cổ đông hiện hữu mua cổ phần.
“Có trường hợp nào những cổ đông không hiện hữu mua không?”, chủ tọa hỏi. Bình đáp: “Nếu cổ đông hiện hữu không mua được thì giao cho HĐQT và TGĐ bán ra ngoài”.
Căn cứ để tăng vốn, Bình cho biết dựa vào sự phát triển của ngân hàng, vốn tối thiểu của ngân hàng theo quy định của NHNN và tính thanh khoản của ngân hàng. Ngân hàng cũng quy định cổ đông không được vay tiền của ngân hàng để mua cổ phần trong những lần tăng vốn điều lệ.
Nguồn tiền mua cổ phần trong các lần tăng vốn điều lệ phải là tiền có nguồn gốc rõ ràng. Các cổ đông có quyền vay tại các ngân hàng khác để mua cổ phần.
“Bị cáo chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ của DongABank để dùng làm việc gì?”, chủ tọa hỏi. Bị cáo Bình cho biết: “Về số liệu truy tố việc bị cáo chiếm đoạt hơn 2.000 tỷ đồng là chính xác, nhưng về bản chất thì số tiền này còn nằm trong số cố phần của bị cáo và các cổ đông bị cáo nhờ đứng tên, hiện vẫn đang ở DongABank chứ không mất đi”, bị cáo Bình cho biết.
Cũng theo bị cáo Bình, những người đứng tên cổ phần không hỏi bị cáo lấy tiền đâu để mua cổ phần của DongABank. Bị cáo cũng không kinh doanh gì thêm, chỉ lấy tiền tích lũy từ những khoản tiền kiếm được từ DongABank để mua cổ phần của ngân hàng này.
Vũ "nhôm" quỵt thêm 13,4 triệu USD của DAB?
Khai tại tòa, Trần Phương Bình cho biết, vào năm 2013, DAB rơi vào tình trạng thua lỗ kéo dài nên muốn tăng vốn điều lệ từ 5.000 tỷ lên 6.000 tỷ đồng để thu hút đầu tư. Vũ "nhôm" được mời tham gia cổ đông của DAB. Qua trao đổi, Bình đã bàn bạc bán 60 triệu cổ phần cho Vũ với giá 600 tỷ đồng khi DAB tăng vốn điều lệ lên 6.000 tỷ vào năm 2014.
Để thực hiện kế hoạch, Bình cùng với Nguyễn Thị Kim Xuyến ra Đà Nẵng xem 200 lô đất của Vũ. Định giá 200 lô đất này hơn 600 tỷ, Bình chỉ định ký duyệt cho 2 cá nhân vay 400 tỷ. Còn 200 tỷ, Bình thuyết phục Vũ là mình có thể lo giúp.
Ngày 17/1/2014, Bình điện Vũ đến DAB hội sở để làm việc. Buổi làm việc này, Bình khai không bàn bạc, không cho Vũ biết sẽ xoay sở số tiền 200 tỷ còn lại ra sao nhằm để Vũ tin tưởng tiềm năng của DAB mà đầu tư.
Để xoay số tiền 200 tỷ, Bình sẽ ứng quỹ và chuyển vào tài khoản của Công ty Bắc Nam 79. "Phan Văn Anh Vũ biết được nguồn tiền bị cáo sử dụng 200 tỷ chuyển vào tài khoản thế nào", ông Bình nhấn mạnh.
Bị cáo Trần Phương Bình trông tiều tụy
Sau đó việc tăng vốn điều lệ của DAB lên 6.000 tỷ không thành. HĐQT DAB ra nghị quyết chuyển trả tiền cho những cổ đông đã nộp. Số tiền 600 tỷ và hơn 9,5 tỷ tiền lãi được trả về cho Công ty Bắc Nam 79.
Ngoài hơn 200 tỷ "biếu không" cho Vũ "nhôm", Trần Phương Bình còn chỉ đạo cấp dưới xuất quỹ chi sai nguyên tắc mua 13,9 triệu USD. Sau khi mua được 13,9 triệu USD, Trần Phương Bình chỉ đạo chuyển 13,4 triệu USD cho Vũ nhôm sử dụng.
Chủ tọa hỏi về việc Vũ "nhôm" đặt vấn đề mua USD thế nào, Bình cho biết nhằm mục đích để Vũ và Công ty 79 trở thành cổ đông chiến lược của DAB, nên khi Vũ "nhôm" nhờ mua hộ USD Bình đã đồng ý, trước đó vài năm Vũ cũng đã từng nhờ Bình mua giúp. Trân Phương Bình cho biết, Vũ nhờ mua hộ USD nhưng Vũ không thanh toán. Và Bình cũng không biết Vũ dùng số ngoại tệ này vào việc gì.
Theo bị cáo Bình, toàn bộ số tiền hơn 200 tỷ được "biếu không" và 13,4 triệu USD "ăn quỵt", Vũ nhôm phải có trách nhiệm trả lại cho DAB.
“Mua hộ phải chuyển tiền chứ? Tại thời điểm đó DAB âm quỹ lớn. Vì sao Vũ không đưa số tiền nào mà bị cáo lại bỏ ra gần 300 tỷ mua USD chuyển cho Vũ?”- Trước câu hỏi này, Bình cho biết ngoài lý do đã nêu thì không có lý do gì khác.