(CATP) Trước khi bị cơ quan an ninh điều tra CA tỉnh Long An ra quyết định khởi tố vì liên quan đến những hành vi vi phạm, lợi dụng hoạt động tôn giáo, từ thiện để trục lợi tại nơi tự xưng "Tịnh thất Bồng Lai" (nay là Thiền am bên bờ vũ trụ) vào ngày 4-1, "Tịnh thất Bồng Lai" một thời từng gây xôn xao dư luận khi đưa nhiều "đứa trẻ mồ côi" được nuôi dưỡng tại đây tham gia vào các chương trình gameshow giải trí, thậm chí còn đoạt giải á quân, quán quân của những cuộc thi lớn.
Liên tục xuất hiện trên các gameshow giải trí
Năm 2014, Lê Thanh Huyền Trân - một đứa trẻ 12 tuổi "xuất thân" từ "Tịnh thất Bồng Lai" tham gia cuộc thi Giọng hát Việt nhí, với hoàn cảnh mồ côi, xuất hiện trong trang phục tu hành (áo lam và mũ len che đầu không có tóc) với chất giọng phù hợp với những ca khúc Trịnh Công Sơn đã thu hút sự chú ý của khán giả. Giành giải Á quân Giọng hát Việt nhí, Huyền Trân được ca sĩ Quang Lê nhận dìu dắt với mong muốn giúp cô bé phát triển con đường ca hát chuyên nghiệp. Tuy nhiên, sau đó, mối quan hệ của Quang Lê và Huyền Trân rạn nứt và cả hai không còn liên hệ. Hiện Huyền Trân mất hút khỏi showbiz.
Huyền Trân tham gia cuộc thi Giọng hát Việt nhí
Năm 2017, "hai sư thầy hát Bolero hot nhất Việt Nam" tham gia Tuyệt đỉnh song ca 2017 của Đài truyền hình Vĩnh Long gây xôn xao cộng đồng mạng. Hai "sư thầy" tự nhận là Lê Thanh Hoàn Nguyên (SN 1990) và Lê Thanh Nhất Nguyên (SN 1991) đến từ chùa Bồng Lai (huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) thi hát trong trang phục áo nâu của nhà chùa đã gây ấn tượng mạnh với giám khảo và khán giả bởi chất giọng cảm xúc. Khi xuất hiện tại cuộc thi, ban đầu cả hai được đón nhận nhưng sau đó bị khán giả phản ứng bởi việc nhà sư xuất hiện tại một chương trình giải trí là không phù hợp với người tu hành. Ban Thông tin truyền thông Giáo hội Phật giáo tỉnh Long An sau đó cũng đã lên tiếng cho rằng, hai người đã mạo danh tu sĩ Phật giáo, mạo danh chùa. Sau đó đơn vị sản xuất chương trình đã đính chính, hai thí sinh này không phải nhà sư, mà chỉ là những người tu hành tại gia.
Hoàn Nguyên - Nhất Nguyên tham gia chương trình Tuyệt đỉnh song ca 2017
Năm 2019, "Tịnh thất Bồng Lai" đưa 5 chú tiểu là trẻ mồ côi ở nơi này gồm: Pháp Tâm, Trí Tâm, Nghi Tâm, Ngọc Tâm và Minh Tâm tham gia chương trình truyền hình Thách thức danh hài. Ở mùa giải 2019, 5 chú tiểu đã giành được giải quán quân với phần thưởng 100 triệu đồng cùng món quà 50 triệu đồng từ 2 giám khảo Trường Giang, Trấn Thành. Năm 2020, các chú tiểu một lần nữa quay trở lại chương trình và giành được giải thưởng 300 triệu đồng. Sau khi "có một chút tên tuổi", bước ra khỏi chương trình, cuộc sống và hình ảnh của các chú tiểu được khán giả quan tâm và tên gọi "Tịnh thất Bồng Lai" được biết đến nhiều hơn. Thậm chí, kênh YouTube riêng của 5 cậu bé có tên "5 chú tiểu - Thiền am bên bờ vũ trụ" đạt được hơn 2 triệu người đăng ký với tổng lượt xem lên đến 833 triệu lượt.
5 chú tiểu của "Tịnh thất Bồng Lai" tham gia Thách thức danh hài và giành giải quán quân được giới thiệu là trẻ mồ côi
Có diễn những chiêu trò tinh vi?
Dưới tác động của các trò chơi truyền hình, với sự quan tâm của khán giả khắp nơi trên cả nước, một loạt các kênh YouTube, Tiktok, fanpage Facebook của "Tịnh Thất Bồng Lai" (sau này là Thiền am bên bờ vũ trụ) được lập ra nhằm tranh thủ sự ủng hộ của khán giả như: 5 chú tiểu - Thiền am bên bờ vũ trụ, Nhất Nguyên - Hoàn Nguyên, Nhất Nguyên - Thiền am bên bờ vũ trụ, Hoàn Nguyên - Thiền am bên bờ vũ trụ, Lê Thanh Huyền Trân Official... Cũng từ đây, thông qua các kênh mạng xã hội, hình ảnh và cuộc sống của các "chú tiểu" liên tục được cập nhật để kêu gọi sự thiện nguyện của các nhà hảo tâm một cách dễ dàng. Liên quan đến thu nhập của tịnh thất nhờ YouTube, trước đó Nhất Nguyên từng tiết lộ tiền họ kiếm được dựa vào 4 kênh YouTube. Mỗi tháng họ thu về 50 triệu đồng từ YouTube. Thời điểm cao nhất khi có các thành viên nhí tham gia Thách thức danh hài (cách đây 2 năm), tiền kiếm được mỗi tháng khoảng 200 triệu. Đến thời điểm hiện tại mỗi tháng thu về 100 triệu đồng.
Trước ồn ào liên quan đến vụ "Tịnh thất Bồng Lai" lợi dụng hoạt động tôn giáo, từ thiện để trục lợi, có nhiều nghi vấn đặt ra, phải chăng chính sự dễ dãi từ các chương trình gameshow (xem những đứa trẻ là yếu tố "lạ", để những đứa trẻ này đạt giải cao để thu hút khán giả) và mạng xã hội đã góp phần "tiếp tay" để nhóm người của "Tịnh thất Bồng Lai" từ người vô danh, chỉ qua một vài gameshow giải trí, trở thành người "nổi tiếng" được nhiều người biết đến, từ đó lợi dụng lòng từ tâm của khán giả và dễ dàng qua mặt dư luận một thời gian dài? Trong một báo cáo của chính quyền Long An về "Tịnh thất Bồng Lai" có chỉ rõ ra vấn đề của một số gameshow dễ dãi và trách nhiệm của một công ty truyền thông. Đó là "truyền thông thái quá" về tụ điểm "Tịnh thất Bồng Lai" và sự bùng phát của mạng xã hội đã tạo điều kiện cho tụ điểm này "lừa dối" cộng đồng trong suốt một thời gian dài.
Theo một chuyên gia truyền thông, các chương trình gameshow rất nhạy trong việc đưa vấn đề, câu chuyện gì lên để khiến dư luận phát cuồng. Các đơn vị sản xuất gameshow thường quan tâm đến lượng người xem, vì vậy những câu chuyện nhiều drama, hấp dẫn sẵn sàng được đưa lên để thu hút khán giả nhằm tăng lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu nói, các đơn vị sản xuất gameshow bắt tay với đối tượng tham gia gameshow cũng không chắc chắn, song vấn đề dễ dãi trong việc kiểm tra thông tin về nhân vật cũng như việc kiểm duyệt các vấn đề liên quan đến chương trình đã "vô tình" để những người ở "Tịnh thất Bồng Lai" qua mặt, từ đó dẫn đến việc lừa dối khán giả để trục lợi.