Đập ngăn mặn sông Cái Nha Trang có ảnh hưởng đến việc thoát nước lũ?

Chúng tôi đã đến cầu Đường Sắt và các khu vực dự án (DA) xây dựng (XD) công trình đập ngăn mặn trên SCNT, ở cả 2 phía bờ sông, để tìm hiểu thực tế; sau đó liên hệ với ông Nguyễn Thanh Hiến - Giám đốc (GĐ) Ban Quản lý DA phát triển tỉnh Khánh Hòa, chủ đầu tư công trình DA đập ngăn mặn trên SCNT - để được thông tin về DA mà nhiều người đang quan tâm.

Điều tiết một phần nước sang 2 sông Tắc, Quán Trường và phải "bảo đảm thoát lũ”

Theo GĐ Hiến, đến nay công trình trên đã gần hoàn thành việc XD toàn bộ. Trong đó, phần hạng mục công trình chính là đập ngăn mặn trên SCNT đã hoàn thành, các cửa van cả 5 khoang đập lắp đặt xong từ năm ngoái. Hiện chỉ còn thi công hoàn thiện những công trình thuộc DA ở 2 phía bờ sông.

Đập ngăn mặn trên sông Cái Nha Trang vào những ngày mưa lũ vừa qua. Ảnh: Phan Sông Ngân

Dự án đập ngăn mặn này có tổng vốn đầu tư được công bố 759,516 tỉ đồng, triển khai thực hiện từ năm 2018, XD tại phía hạ lưu sông Cái, cách cầu Đường Sắt khoảng 75m nhìn về phía biển (vốn thuộc P. Ngọc Hiệp, nay là P. Tây Nha Trang). Đập ngăn mặn SCNT dài 173m, rộng 150m (gồm 5 khoang, mỗi khoang rộng 30m). Trong đó, cao trình ngưỡng của 3 khoang đập ở giữa -4,5m, của 2 khoang bên là -3,5m; ngoài ra còn có âu thuyền tại phía bờ Nam dài 67m, rộng 7m và cao trình ngưỡng -3,5m.

Đập ngăn mặn được XD để kiểm soát mặn, ngăn triều cường, ứng phó với biến đổi khí hậu cho lưu vực SCNT; đồng thời công trình này còn có nhiệm vụ "bảo đảm thoát lũ cho lưu vực và an toàn cho công trình", hướng đến mục tiêu "điều tiết một phần dòng chảy sang phía sông Tắc, sông Quán Trường để cải tạo môi trường đô thị cho phía Tây và Nam TP. Nha Trang" (nay là các phường Tây Nha Trang, Nam Nha Trang).

Quy định vận hành đập ngăn mặn sông Cái Nha Trang khi mưa, lũ

UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành quy định về vận hành thứ tự cửa van đập, cửa van âu thuyền của đập ngăn mặn trên SCNT. Theo đó, vào mùa mưa, khi dự báo có tin bão gần, áp thấp nhiệt đới hoặc mưa lớn có khả năng gây ngập lụt thì đập ngăn mặn trên SCNT phải mở toàn bộ cửa đập và âu thuyền để đưa về trạng thái tự nhiên. Mực nước ngay tại đập giữ ở cao trình +1,33m.

Tất cả trường hợp có mưa, liên quan đến việc vận hành tiêu thoát nước trên SCNT và công trình đập ngăn mặn, tỉnh Khánh Hòa đã quy định phải theo dõi, dự báo và thông báo trước tới các đơn vị quản lý hồ chứa thượng lưu trong lưu vực, như hồ Suối Dầu, hồ Am Chúa, hồ Sông Chò 1, các Hồ thủy điện Sông Giang 1, Sông Giang 2... để điều tiết xả lũ hợp lý, hạn chế ngập lụt vùng hạ du, bảo đảm khả năng thoát lũ trên SCNT. Các đơn vị quản lý hồ chứa vùng thượng lưu trong lưu vực khi có kế hoạch điều tiết xả lũ phải thông báo cho đơn vị quản lý đập ngăn mặn trên SCNT biết để theo dõi và chủ động mở cửa đập thoát lũ.

Những hồ chứa trong hệ thống liên hồ thuộc lưu vực SCNT cần xả lũ hợp lý theo hệ thống để bảo đảm an toàn công trình và hạn chế ngập lụt vùng hạ du. Đơn vị quản lý, vận hành công trình đập ngăn mặn phải theo dõi diễn biến lượng mưa tại các trạm thủy văn khu giữa của lưu vực SCNT, dự báo, cảnh báo sớm để hạn chế ngập lụt vùng hạ lưu, bảo đảm khả năng thoát lũ trên sông...

Theo thiết kế, khi mở cả 5 cửa đập ngăn mặn trên SCNT (độ mở mỗi cửa 5m) thì dòng nước chảy qua đập đạt lưu lượng tối đa 2.149m3/giây. Còn theo GĐ Hiến, trong thời gian qua và đợt mưa lũ vừa rồi, tất cả cửa của 5 khoang đập ngăn mặn trên SCNT đều "mở toang" theo quy định vận hành đã nêu. Vì thế, ông Hiến khẳng định "thông tin về việc đập ngăn mặn trên SCNT làm ảnh hưởng đến đường thoát lũ trên sông chỉ là tin đồn thất thiệt".

Thực tế cho thấy đó cũng là hình ảnh về đập ngăn mặn trên SCNT mà phóng viên Chuyên đề Công an TPHCM ghi nhận được vào các ngày mưa lũ vừa qua.