(CATP) Với chỉ số già hóa 49,4% (cao hơn so với số liệu của cả nước là 48,8%), TPHCM đang bước vào giai đoạn già hóa dân số (GHDS). Việc tiếp cận đầy đủ dịch vụ tư vấn và chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi (NCT) còn bị giới hạn, đặt ra nhiều thách thức cho phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của thành phố (TP). Do đó, vấn đề bảo vệ, chăm sóc và phát huy vai trò của NCT là một trong những nội dung cần được đặc biệt quan tâm, vừa phải bảo đảm chất lượng cuộc sống vừa phát huy những giá trị nhân văn, tích cực.
Các chính sách nhân văn hướng về người cao tuổi
những năm qua, Đảng bộ và chính quyền TPHCM đã ban hành nhiều chính sách pháp luật chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho NCT nói chung và NCT có hoàn cảnh khó khăn nói riêng, góp phần ổn định chính trị và phát triển KT-XH bền vững.
Theo thống kê của Công an TPHCM, tính đến 30/12/2023 tổng số NCT từ 60 tuổi trở lên trên địa bàn là 1.133.235, chiếm khoảng 11% dân số TP. Trong khi đó, số NCT tại cộng đồng hiện đang hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng là 96.873; số NCT nhận trợ cấp người có công với Cách mạng khoảng 19.000; số NCT hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng là 210.839. Nhờ các hoạt động chăm sóc sức khỏe NCT được tăng cường, vai trò NCT không ngừng được phát huy trong cộng đồng nên tuổi thọ trung bình của người dân TP là 76,6, khá cao so với cả nước là 73,6 tuổi.
UBNDTP nhấn mạnh, công tác chăm sóc sức khỏe cho NCT luôn được đặt lên hàng đầu. Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội TP phối hợp với Sở Y tế (YT) và các cơ sở khám chữa bệnh (KCB) đã quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho NCT được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) KCB tại các cơ sở YT. Tính đến ngày 31/11/2023, số NCT được cấp thẻ BHYT trên địa bàn là 989.904, đạt khoảng 90%.
Trung tướng Lê Hồng Nam - Giám đốc Công an TPHCM - cùng lãnh đạo quận Tân Bình đến thăm, tặng quà chúc thọ cụ Phạm Thị Tảo ở P10 vào đầu tháng 6/2024 Ảnh: CTV
Ngoài ra, các bệnh viện (BV) cấp TP đã chú trọng đầu tư trang thiết bị, đào tạo nhân sự để thành lập Khoa Lão. Tất cả BV cấp quận, huyện, TP. Thủ Đức đều tổ chức khu vực tiếp nhận, khám và điều trị ưu tiên cho NCT từ 80 tuổi trở lên. Tính đến cuối năm 2023, TP có 14 Khoa Lão, 38 BV/trung tâm YT có khoa khám bệnh với phòng khám riêng cho NCT; 162 xã, phường, thị trấn xây dựng Câu lạc bộ (CLB) "Người cao tuổi giúp người cao tuổi" và Tổ tình nguyện viên chăm sóc, giúp đỡ NCT già yếu neo đơn, có hoàn cảnh khó khăn tại cộng đồng.
Từ năm 2010 đến 2023, Hội NCT các quận, huyện, TP. Thủ Đức đã phối hợp với BV Mắt TP khám sàng lọc cho gần 485.000 NCT có bệnh về mắt và đã phẫu thuật, đem lại ánh sáng cho khoảng 40.000 NCT với tổng kinh phí 260 tỷ đồng. Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp phối hợp khám sức khỏe cho 414.000 lượt NCT với tổng trị giá thuốc cấp và quà tặng hơn 26 tỷ đồng; vận động trao tặng hơn 33.000 thẻ BHYT cho phụ nữ cao tuổi, với tổng trị giá 29 tỷ đồng.
Những đóng góp thiết thực của người cao tuổi
song song với đó, công tác chăm sóc đời sống văn hóa, tinh thần, thể dục - thể thao (TD-TT), giải trí và du lịch cho NCT cũng được đặc biệt quan tâm. Thành phố hiện có gần 3.500 CLB văn hóa - văn nghệ (VH-VN), TD-TT, thu hút khoảng 100.000 NCT tham gia sinh hoạt, tập luyện. Thông qua hoạt động của các CLB này, NCT phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt trong xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, tham gia vào công tác hòa giải, giải quyết các khiếu kiện, bất hòa trong khu dân cư, xây dựng gia đình văn hóa, dân cư văn hóa, tích cực xây dựng nông thôn mới...
Nhìn chung, các phong trào hoạt động của NCT ngày càng chất lượng và hiệu quả, giúp NCT nâng cao chất lượng cuộc sống và hưởng thụ các chính sách tương đối toàn diện trên các lĩnh vực văn hóa - xã hội, hoạt động TD-TT, đời sống vật chất, tinh thần. Hội NCT các cấp được tạo điều kiện thuận lợi trong hoạt động, nhiều mô hình phát huy vai trò của NCT trong lĩnh vực VH-VN, TD-TT ngày càng phát triển; NCT phát huy kinh nghiệm, sáng kiến trong công tác xây dựng Đảng, chính quyền, chương trình giảm nghèo, đấu tranh phòng, chống tội phạm...
Trong định hướng chiến lược về NCT giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn tới 2045, bà Trần Thị Diệu Thúy - Phó Chủ tịch UBNDTP - cho biết, TP xác định NCT là chủ thể tham gia tích cực vào sự phát triển xã hội nên cần tiếp tục có chính sách phù hợp để chăm sóc và phát huy vai trò NCT trong giai đoạn tới, nhằm bảo đảm NCT không chỉ được coi là người hưởng lợi từ các phúc lợi xã hội, mà còn là thành viên tích cực trong quá trình phát triển. Do vậy, TPHCM sẽ tiếp tục tập trung các mục tiêu trọng tâm như: hạ độ tuổi hưởng chính sách xuống 75 (thay vì 80 tuổi như hiện nay); thực hiện bao phủ thẻ BHYT 100% đối với NCT; tạo điều kiện khả thi để NCT vay vốn phát triển kinh tế; tiến hành lồng ghép vấn đề GHDS vào tất cả chính sách về giới, chính sách về già hóa, có tính đến các nhu cầu cụ thể của phụ nữ và nam giới cao tuổi; bảo đảm già hóa và các nhu cầu của NCT được tính đến trong tất cả chương trình và chính sách phát triển của TP...