(CAO) Luật phòng chống tác hại thuốc lá ban hành từ năm 2012 nghiêm cấm các hành vi hút thuốc lá nơi công cộng. Thế nhưng đến nay đã gần 7 năm kể từ ngày luật này có hiệu lực, cả nước mới chỉ xử phạt được khoảng 40 trường hợp vi phạm.
Đây là thông tin được nêu lên tại tọa đàm “Giải pháp nào để thực hiện hiệu quả Luật phòng chống tác hại thuốc lá” do Báo Điện tử Đảng Cộng Sản Việt Nam phối hợp cùng liên minh phòng, chống các bệnh không lây nhiễm Việt Nam (NCDs-VN) tổ chức tại TP.HCM vào ngày 10-5.
Tọa đàm “Giải pháp nào để thực hiện hiệu quả Luật phòng chống tác hại thuốc lá”
Theo bà Lê Thị Thu – Quản lý chương trình kiểm soát thuốc lá và phòng chống bệnh không lây nhiễm thuộc tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam dẫn nghiên cứu của tổ chức y tế thế giới cho biết thuốc lá có 7.000 chất hóa học. Trong đó có 69 chất gây ung thư và chất nicotin gây nghiện.
Thuốc lá gây ra 7,1 triệu ca tử vong mỗi năm. Đáng chú ý, có tới 900.000 ca tử vong do hút thuốc thụ động từ những người xung quanh, trong đó đa phần là phụ nữ và trẻ em. Tổn thất do thuốc lá gây ra lên đến 1.400 tỷ USD/năm, chiếm 1,8 GDP của thế giới. Chủ yếu gây tổn thất bệnh tật, tử vong, ảnh hưởng môi trường, giảm ngân sách gia đình…
PGS.TS Vũ Xuân Phú - Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết tại Việt Nam hiện có khoảng 33 triệu người bị hút thuốc lá thụ động. Thuốc lá gây ra 40.000 ca tử vong mỗi năm. Tác hại của thuốc lá gây gánh nặng kinh tế và là bẫy nghèo hóa đối với nhiều gia đình. Tổn thất do tác hại của thuốc lá lớn hơn số tiền đóng góp vào ngân sách của ngành công nghiệp thuốc lá.
Việt Nam đã phê chuẩn công ước Việt Nam đã phê chuẩn tham gia Công ước khung về kiểm soát thuốc lá (FCTC) và ban hành Luật phòng chống tác hại của thuốc lá vào năm 2012. Trong đó, có nhiều quy định nhằm kéo giảm và nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá. Tuy nhiên, thực tế cho thấy hiệu quả chưa đạt được như mong muốn.
Vi phạm hút thuốc lá nơi công cộng diễn ra tràn lan
Ông Ngô Huy Toàn - Trưởng phòng thanh tra Báo chí và Thông tin trên mạng, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết dù pháp luật hiện hành ngiêm cấm quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức, kể cả việc sử dụng tên, nhãn nhiệu và biểu tượng của các sản phẩm thuốc lá với các sản phẩm và các dịch vụ không liên quan đến thuốc lá.
Tuy nhiên, các vi phạm như trưng bày thuốc lá không đúng quy định ở các điểm bán thuốc lá vẫn diễn ra phổ biến. Hoạt động tiếp thị thuốc lá ở quán ăn, nhà hàng hầu như không kiểm soát được. Chưa kể, các Công ty thuốc lá sử dụng nhiều cách thức đối phó để quảng cáo, tiếp thị thuốc lá.
Thừa nhận có những bất cập nên việc thực thi pháp luật chưa nghiêm, ông Toàn lấy ví dụ nghị định 176/NĐ-CP ban hành từ năm 2013 quy định vi phạm hút thuốc nơi công cộng sẽ bị xử phạt từ 100-300 đồng. Thế nhưng đến nay cả nước mới chỉ có khoảng 40 trường hợp.
Tại hội buổi tọa đàm, các đại biểu đã nêu lên nhiều đề xuất, kiến nghị cũng như kinh nghiệm quốc tế nhằm góp phần tăng cường tuyên truyền hiệu quả, giáo dục nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân và cả xã hội về tác hại của việc hút thuốc lá; tuyên truyền việc thực hiện đúng các chính sách, quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và Công ước khung FCTC.