Vì sao trẻ chậm tăng trưởng chiều cao?
TS BS. Huỳnh Thị Vũ Quỳnh, Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết: “Hiện nay một số phụ huynh vì quá lo lắng khi thấy con mình phát triển chậm so với các bạn đồng trang lứa nên đã tự ý mua các loại thực phẩm chức năng cho trẻ sử dụng.
Chưa tính đến việc những loại thực phẩm chức năng này có giúp trẻ tăng chiều cao “thần kỳ” như lời quảng cáo hay không, nhưng việc cho trẻ sử dụng các loại thực phẩm chức năng mà không có sự tư vấn của các chuyên gia y tế rất dễ dẫn đến việc trẻ bị dư thừa chất.
Việc phụ huynh theo dõi chiều cao, cân nặng của trẻ, đánh dấu trên biểu đồ tăng trưởng là rất quan trọng. Nếu biểu đồ tăng trưởng đi xuống hoặc đi ngang, hay điểm cân nặng, chiều cao nằm ở kênh thấp nhất, thì cần đưa trẻ đến khám bác sĩ chuyên khoa để phát hiện sớm nguyên nhân và điều trị đúng phác đồ.
Việc điều trị châm tăng trưởng do thiếu hormone cần phải tuân thủ điều trị tốt, tái khám định kỳ để kịp thời điều chỉnh liều thuốc phù hợp với thể trạng của trẻ, bên cạnh đó trẻ cần được phối hơp các biện pháp khác như dinh dưỡng, vận động thể lực để hỗ trợ quá trình tăng trưởng.
Vì vậy, phụ huynh không tự ý bổ sung canxi hoặc các thực phẩm chức năng, phải đưa trẻ đi khám đúng chuyên khoa để được theo dõi lâu dài theo một bác sĩ chuyên khoa nhất định để trẻ được chẩn đoán đúng và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm".
Như trường hợp một bé trai lúc bé10 tuổi, cân nặng 28 kg, cao 117 cm (so với chuẩn chiều cao trung bình thì bé D còn thiếu 15cm). Thấy con trai quá thấp bé và mặt quá non so với các bạn đồng trang lứa, mẹ bé thường mua canxi và các loại thực phẩm chức năng tăng chiều cao để cải thiện chiều cao cho bé. Tuy nhiên không thấy cải thiện nên chị đưa con đi tầm soát thì phát hiện bé thiếu hormone tăng trưởng.
Trước đây mỗi năm chiều cao của bé chỉ tăng lên được 3cm. Hiện tại chiều cao của bé đã cải thiện rõ rệt, sau 14 tháng tiêm hormone tăng trưởng, bé đã tăng lên 12cm. Hiện tại bé đã ngang bằng các bạn đồng trang lứa và không còn cảm giác e dè, mặc cảm với bạn bè nữa.
Bác sĩ đang thăm khám cho trẻ
Bình thường, trẻ sơ sinh có chiều cao trung bình khoảng 50 cm. Trong năm đầu tiên, trẻ sẽ tăng 25 cm. Trong 2 năm kế tiếp, mỗi năm trẻ sẽ tăng 10 cm.
Từ 3 tuổi trở lên cho đến lúc dậy thì, mỗi năm trẻ tăng thêm khoảng 5 cm. Nếu trẻ không đạt được các mốc tăng trưởng về chiều cao theo từng độ tuổi thì được gọi là chậm tăng trưởng chiều cao.
Hậu quả là trẻ sẽ thấp hơn so với các bạn cùng lứa. Nếu không được chẩn đoán, điều trị kịp thời, sự chênh lệch về chiều cao sẽ ngày càng nhiều, gây nên tâm lý mất tự tin khi trẻ ở độ tuổi trưởng thành và tất nhiên cũng gây nên nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao như suy dinh dưỡng, các bệnh lý dị tật bẩm sinh, loạn sản sụn, còi xương, thiếu máu, suy thận mạn hoặc các bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hóc môn tăng trưởng,...
Theo nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ bệnh thiếu hormone tăng trưởng là 1/4000. Bệnh có thể do bẩm sinh hoặc mắc phải (chấn thương đầu nặng, u não, nhiễm trùng dạng viêm màng não và viêm não), một số khác không xác định được nguyên nhân.
Chữa "bệnh lùn" cho bé: Đừng để quá muộn
Các bác sĩ cho biết, hiện tại, bệnh viện cũng đang điều trị cho 4 bé chậm tăng trưởng chiều cao bằng hormone tăng trưởng (trong đó có 3 bé được chẩn đoán mắc bệnh thiếu hormone tăng trưởng đơn độc và 1 bé được chẩn đoán suy tuyến yên). Sau thời gian từ 3 – 6 tháng điều trị, các bé đáp ứng với thuốc điều trị tốt, trung bình mỗi bé cao thêm 0.8-1 cm/mỗi tháng.
Năm 2018 vừa qua, Bệnh viện đã tầm soát cho 300 trẻ có chiều cao dưới độ lệch chuẩn hoặc tốc độ tăng trưởng giảm dựa trên các xét nghiệm định hướng nguyên nhân của chậm tăng trưởng.
Sau xét nghiệm sàng lọc nguyên nhân, có 65 bé đã được thực hiện nghiệm pháp vận động, trong đó có 16 bé nằm trong chuẩn thực hiện nghiệm pháp hạ đường huyết bằng insulin hoặc nghiệm pháp kích thích bằng glucagon, sau đó có 5 bé đã được chụp MRI não.
Việc phát hiện sớm, tìm được nguyên nhân, có hướng điều trị đúng và kịp thời sẽ giúp cải thiện quá trình tăng trưởng chiều cao cho trẻ đạt hiệu quả. Để điều trị hiệu quả và cải thiện chiều cao, tốt nhất là bé được phát hiện sớm chậm tăng trưởng do thiếu hormon tăng trưởng khi tuổi còn nhỏ.
Việc chẩn đoán đúng cần các bác sĩ chuyên khoa nội tiết khảo sát về rối loạn hormon, đồng thời có sự phối hợp với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh khảo sát tuổi xương và rối loạn tuyến yên. Sau khi tổng hợp các dữ kiện bác sĩ Nội tiết sẽ có chẩn đoán xác định chính xác chậm tăng trưởng có do giảm hormon tăng trưởng hay không để chỉ định điều trị.
Giai đoạn đầu bác sĩ chuyên khoa nội tiết Nhi sẽ chỉ định dùng bổ sung hormon tăng truởng cho bé và theo dõi tới tuổi thiếu niên. Khi bé đã lớn, trong giai đoạn chuyển tiếp thành người lớn bé sẽ được đánh giá lại rối loạn hormon tăng trưởng, nếu còn rối loạn bé sẽ được giới thiệu sang các bác sĩ nội tiết người lớn tiếp tục điều trị lâu dài".
Nhằm cung cấp kiến thức y khoa cho cộng đồng và tầm soát vấn đề tăng trưởng chiều cao ở trẻ em, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM sẽ tổ chức chương trình “Tầm soát và tư vấn miễn phí chậm tăng trưởng chiều cai ở trẻ em". Chương trình dành tặng 300 phiếu khám và tư vấn miễn phí cho các trẻ em trước độ tuổi dậy thì bị chậm tăng trưởng chiều cao, do các chuyên gia Nội tiết và Nhi của Bệnh viện thực hiện.
Thời gian tư vấn và khám bệnh: 08h00 – 12h00 vào các ngày thứ Bảy, từ tháng 5/2018 – 7/2019 (11/5, 18/5, 25/5, 1/6, 8/6, 15/6, 22/6, 29/6, 6/7) tại Khoa Nội tổng hợp, Lầu 9, Khu A, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM.
Điều kiện đăng ký: Trẻ từ 3 đến 15 tuổi, chưa dậy thì, tăng chiều cao dưới 5cm trong vòng 1 năm; Chiều cao của trẻ nằm dưới đường thấp nhất trên biểu đồ tăng trưởng về chiều cao. Các bậc phụ huynh vui lòng đăng ký trong giờ hành chính từ thứ Hai tới thứ Sáu để nhân viên sắp xếp giờ khám qua số điện thoại sau: 0707 444 051 (Số điện thoại di động).