(CAO) Sử dụng thuốc tăng cơ không có chỉ định của bác sĩ có thể giảm tuổi thọ, nữ hóa thành nam, đàn ông có nguy cơ vô sinh, người hiền hòa trở thành một người hay cáu gắt,...
Steroid đồng hóa là khái niệm quá quen thuộc, bởi không lạ gì trường hợp các vận động viên và các nhà thể hình lạm dụng steroid đồng hóa để tăng thành tích thi đấu và cải thiện vóc dáng. Tuy nhiên, không nhiều người biết rằng sử dụng steroid có thể để lại nhiều hậu quả và di chứng.
BS. Võ Duy Tâm, chuyên gia Sức khỏe Nam giới cho biết, steroid hay steroid đồng hóa là một hợp chất tổng hợp nhân tạo, dẫn xuất của hóc môn sinh dục nam – testosterone. Chúng được các bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân có các vấn đề về nội tiết, ví dụ như hội chứng suy giảm testosterone, suy sinh dục ở nam giới hay dậy thì muộn ở trẻ em,...
Liệu pháp testosterone thay thế cũng được chứng minh cho thấy có nhiều tác động tích cực trên các bệnh lý chuyển hóa (đái tháo đường, béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu,...), tăng sức sống, cải thiện tình trạng tâm lý.
Tuy vậy, chỉ định nội tiết hay steroid cho nam giới trẻ, khỏe mạnh, chưa gia đình, con cái, đặc biệt là chỉ với mục đích tăng cơ mà không có sự theo dõi của bác sĩ là một sự mạo hiểm và người bệnh có thể phải “trả một cái giá rất đắt”.
Các chuyên gia Sức khỏe Nam giới khuyến cáo, sử dụng
thuốc tăng cơ không có chỉ định của bác sĩ có thể giảm tuổi thọ, nữ hóa thành nam, đàn ông có nguy cơ vô sinh. Ảnh minh họa
Theo các chuyên gia y tế, steroid sẽ mang lại một số đặc tính sinh dục theo hướng nam. Tăng tiết bã nhờn và tiết mồ hôi, đặc biệt là ở mặt, lưng, ngực, dẫn đến dễ rơi tình trạng mụn trứng cá. Steroid còn gây rụng tóc nhiều, tăng kích thước mô vú và gây mọc râu, lông ở nữ.
Steroid cũng có tác dụng tăng chuyển hóa thành cơ, giảm chuyển hóa thành mỡ, tăng sức mạnh và sự dẻo dai, nhưng sâu bên trong cơ thể lại nảy sinh nhiều vấn đề, gây tổn thương suốt phần đời còn lại và dẫn đến thực tế người lạm dụng steroid thường có tuổi thọ ngắn hơn.
Theo BS. Tâm, người có ý định sử dụng steroid không vì lý do y khoa cần được cảnh báo về một số tác động tiêu cực của chúng.
Ở thanh thiếu niên, đặc biệt trong giai đoạn chưa hoàn tất quá trình dậy thì, steroid có thể ngăn chặn sự phát triển đạt đến cực đại so với khả năng thực tế của trẻ, đặc biệt là ở chiều cao. Bởi các tính hiệu từ thuốc làm cơ thể lầm tưởng trẻ đã sẵn sàng để ra bước quá trình dậy thì, từ đó mọi lập trình để tiếp tục phát triển được cho phép dừng lại trước so với dự kiến.
Steroid đồng hóa cũng làm xáo trộn các tín hiệu bên trong não bộ, thay đổi cảm xúc, cách ứng xử. Người dùng có thể sẽ trở nên bạo lực hơn, có xu hướng gây hấn, luôn rất cấu kỉnh và nhanh chóng trở trên nóng giận. Đôi lúc có thể dẫn đến cư xử một cách kỳ quặc, xuất hiện các ảo giác hay hoang tưởng. Tác động này có thể biến một người trước đây hiền hòa trở thành một người hoàn toàn khác.
Hợp chất này cũng có tác động lên nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Steroid cũng không phải là “bạn” của hệ tim mạch. Lạm dụng thuốc làm tăng nguy cơ xơ vữa, tăng khả năng tạo cục máu đông trong mạch máu, qua đó tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim cũng như đột quỵ.
Hơn nữa với khả năng kích thích tủy xương tăng tạo hồng cầu, người dùng có thể rơi vào trạng thái đa hồng cầu (tức là có quá nhiều tế bào máu trong mạch máu), nguy cơ tắc mạch ở bất kỳ vị trí nào là hoàn toàn có thể xảy ra.
Suy thận và suy gan cũng có thể là một hậu quả về lâu dài khi sử dụng steroid dài ngày, liều cao, thiếu kiểm soát.Việc sử dụng steroid đồng hóa đường tiêm cũng là một yếu tố nguy cơ lây truyền các bệnh lý truyền nhiễm cũng như các loại vi sinh vật nói chung.
Đặc biệt quan trọng, sự mất cân bằng trong hệ thống nội tiết sẽ gây ra rất nhiều rắc rối. Bình thường nội tiết được kiểm soát, điều hòa nhịp nhàng bởi não bộ và các vị trí mô đích (nơi trực tiếp tiết ra nội tiết tố: tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận, tinh hoàn, buồng trứng...). Khi có sự can thiệp của steroid, các tín hiệu bị thay đổi, làm cho các hoc-mon này tăng giảm khó lường.
Trong đó, việc ảnh hưởng đến thể tích và chức năng tinh hoàn có lẽ được quan tâm nhất. Các nghiên cứu cho thấy steroid có khả năng gây teo tinh hoàn, giảm sản xuất testosterone nội sinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sản xuất tinh trùng và hoàn toàn có thể đẩy bệnh nhân đến vô sinh.
Ths.BS Trà Anh Duy, chuyên gia về Sức khỏe Nam giới cũng khuyến cáo: “Các hậu quả của steroid trên cơ thể có thể tồn tại dài hạn hoặc cũng phải mất ít nhất từ 3 tháng đến 1 năm để có thể điều hòa trở lại. Tốt nhất khi gặp các vấn đề về việc nên hay không nên dùng steroid hoặc khi đang loay hoay trong việc xử lý hậu quả, người bệnh cần thiết có sự tham vấn, chẩn đoán và điều trị phù hợp từ các bác sĩ.
Hiểu đúng về steroid để có những thực hành đúng trong việc sử dụng, nhằm mang lại hiệu quả tối ưu, hạn chế các tác dụng ngoài ý là điều thật sự cần thiết".