Sự việc bắt nguồn từ việc ông Hướng xây sửa lại nhà vệ sinh cho gia đình mình.
Cụ thể, gia đình ông Hướng có căn nhà tại đường Nguyễn Lương Bằng thuộc thửa đất số 90, tờ bản đồ 270 (P.Hòa Hiệp Nam, Q.Liên Chiểu) diện tích 81m2, do Nguyễn Văn Cường (SN 1993, con trai ông Hướng) đứng tên chủ quyền, đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số CH 737585, trong đó có 28,6m2 đất nằm trong quy hoạch hành lang an toàn đường sắt.
Phần nhà vệ sinh bị phá dỡ
Trước đây, gia đình ông Hướng sống ở gần khu dân cư Chợ Nam Ô. Trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát ở Đà Nẵng, có người trong khu dân cư này bị nhiễm, vợ chồng ông Hướng dọn về căn nhà này ở với con trai là Nguyễn Văn Cường để tự cách ly nhằm đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, do một phần nhà vệ sinh của căn nhà bị hư hỏng, bốc mùi hôi khó chịu nên gia đình ông Hướng mua vật tư về để xây sửa, nới rộng.
Theo cáo trạng của VKSND quận Liên Chiểu, ngày 4-8-2020, khi nhóm thợ đang xây sửa lại nhà vệ sinh thì Đội kiểm tra quy tắc đô thị Q.Liên Chiểu đến kiểm tra, phát hiện gia đình ông Hướng xây dựng nhà vệ sinh không phép, trong đó có phần diện tích 4m x 1,2m = 4,8m2 vi phạm hành lang an toàn đường sắt, nên lập biên bản vụ việc và tiến hành tháo dỡ công trình.
Trưa cùng ngày, anh Nguyễn Văn Cường về nhà, thấy nhà vệ sinh bị lập biên bản vi phạm, phá dỡ khi chưa có quyết định cưỡng chế, nên yêu cầu thợ tiếp tục xây dựng lại. Đến 16 giờ 30 ngày 4-8-2020, Phó Chủ tịch UBND P.Hòa Hiệp Nam nhận được tin báo gia đình ông Hướng tiếp tục xây dựng công trình trái phép nên yêu cầu “Tổ cơ động thực hiện phòng chống dịch Covid-19” gồm một số thành viên Tổ quy tắc đô thị phường và dân quân tự vệ xuống kiểm tra, xử lý vụ việc.
Tại đây, Tổ công tác lập biên bản vi phạm, yêu cầu gia đình ông Hướng dừng việc xây dựng và tháo dỡ phần xây dựng vi phạm, nhưng không nhận được sự hợp tác, gia đình ông Hướng không ký vào biên bản. Tổ công tác báo cáo lãnh đạo phường yêu cầu cử thêm lực lượng xuống hỗ trợ xử lý, trong đó có 3 đồng chí Công an phường.
Do gia đình ông Hướng không chấp nhận phá dỡ công trình, ông Nguyễn Thương – nhân viên Tổ quy tắc đô thị dùng tay xô đổ sập bức tường nhà vệ sinh vừa xây dựng.
Cho rằng việc làm của ông Thương chưa đúng trình tự pháp luật khi chưa có quyết định cưỡng chế đã phá công trình nên gia đình ông Hướng phản ứng và xảy ra xô xát. Ông Hướng, bà Chiến (vợ ông Hướng) cùng Nguyễn Văn Cường (con trai ông Hướng - bà Chiến) và hai người thợ xây không kìm được sự nóng nảy của mình nên đã có hành vi chống đối Tổ công tác, với mục đích không cho các nhân viên này phá dỡ công trình.
Thấy vậy, 3 đồng chí Công an phường vào can ngăn, cũng bị những người trong gia đình trong cơn nóng giận có hành vi chống đối. Sau đó Công an nhanh chóng khống chế, đưa những người liên quan về phường làm việc.
Quá trình điều tra, người nhà ông Hướng cũng như các thợ xây đã thừa nhận hành vi của mình và bày tỏ sự ân hận vì nóng giận, nông nổi đã gây ra vụ việc...
Các bản kết luận giám định thương tích thể hiện 3 cán bộ Công an tỷ lệ thương tích là 1% và 0% (hai người 1%, 1 người 0%), nhân viên Quy tắc đô thị Nguyễn Thương là 4%. Các cán bộ công an cũng như ông Nguyễn Thương sau đó có đơn yêu cầu không khởi tố vụ án hình sự cũng như không yêu cầu bồi thường đối với các bị can nên Công an quận Liên Chiểu không xử lý trách nhiệm hình sự mà ra quyết định xử phạt hành chính...
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 27-9, đại diện Viện KSND Q.Liên Chiểu sau khi xem xét các tình tiết giảm nhẹ như cả 3 người trong gia đình ông Hướng có thân nhân tốt, bản thân ông Hướng là con liệt sĩ, mẹ ruột và bà nội ông Hướng được Nhà nước tặng danh hiệu cao quý Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng (VNAH)… nên đề nghị HĐXX tuyên phạt ông Nguyễn Văn Hướng từ 6-9 tháng tù cho hưởng án treo; bà Nguyễn Thị Chiến (vợ ông Hướng) mức án 6-9 tháng cải tạo không giam giữ; Nguyễn Văn Cường (con trai ông Hướng - bà Chiến) mức án 12 đến 15 tháng tù...
Ông Hướng có mẹ ruột và bà nội được vinh danh bà Mẹ Việt Nam Anh hùng
Tuy nhiên, kết thúc phiên tòa, HĐXX TAND Q.Liên Chiểu đã tuyên phạt mức án nặng hơn nhiều so với VKS đề nghị. Cụ thể, ông Nguyễn Văn Hướng bị tuyên án 9 tháng tù giam; bà Nguyễn Thị Chiến bị tuyên 9 tháng tù cho hưởng án treo và Nguyễn Văn Cường nhận mức án 18 tháng tù về cùng về tội “chống người thi hành công vụ”...
Sau phiên tòa sơ thẩm, gia đình ông Hướng đã làm đơn kháng cáo và gửi đơn xin cứu xét đến các cấp thẩm quyền. Theo bà Nguyễn Thị Chiến, do nhà vệ sinh cũ của gia đình bị hư hỏng, bốc mùi rất hôi nên mới cho sửa chữa để đảm bảo vệ sinh và có xây rộng thêm ra. Gia đình nghĩ rằng chỉ sửa lại nhà vệ sinh là công trình phụ diện tích nhỏ nên không ảnh hưởng gì (?).
"Chuyện tưởng nhỏ nhưng không ngờ cớ sự lại xảy ra như vậy, gia đình tôi là gia đình chính sách, thường xuyên được sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền, các ban ngành địa phương, gia đình cũng luôn chấp hành tốt các chủ trương chính sách, pháp luật. Sau khi vụ việc xảy ra, gia đình tôi rất hối hận bởi hành vi nóng giận, nổng nổi nhất thời và đã có lời xin lỗi các thành viên Tổ công tác và các đồng chí Công an phường", bà Chiến nghẹn ngào nói.
Ngoài ra, bà Chiến cũng cho biết thêm, theo Quyết định số 4307/2017/QĐ-UB ngày 8-7-2017 của UBND TP.Đà Nẵng về tổ chức và hoạt động của Đội Kiểm tra quy tắc đô thị quận, huyện và Tổ kiểm tra quy tắc đô thị phường nêu rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của lực lượng này là: “Kiểm tra, phát hiện, lập biên bản các hành vi vi phạm về lĩnh vực xây dựng, nhà đất, trật tự đô thị, trật tự vỉa hè, công trình hạ tầng kĩ thuật đô thị, mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường trên địa bàn quận, huyện; báo cáo, tham mưu UBND quận, huyện, Chủ tịch UBND quận, huyện biện pháp xử lý theo đúng thẩm quyền”.
“Việc cán bộ Quy tắc Đô thị quận tự ý phá dỡ công trình nhà vệ sinh vào buổi sáng hôm đó khi chưa có quyết định cưỡng chế của lãnh đạo quận đã là chưa đúng trình tự thẩm quyền. Đến chiều cùng ngày, Tổ công tác của phường lại xô đổ bức tường nhà vệ sinh vừa xây khi chưa có quyết định cưỡng chế cũng là chưa đúng. Những việc này xảy ra cũng khiến gia đình bức xúc nên mới không kiềm chế được và để xảy ra sự việc đáng tiếc”, bà Chiến giãi bày và mong cơ quan chức năng có thẩm quyền xem xét lại mức án cho các thành viên trong gia đình mình và các bị cáo khác.
Luật sư Nguyễn Quốc Anh – Giám đốc Công ty luật Q.A.P (Đoàn luật sư TPHCM) cho rằng, căn cứ vào Luật xử lý vi phạm Hành chính năm 2012 và Thông tư 02/2014 TT-BXD ngày 12-2-2014 của Bộ Xây dựng hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định 121/2013/NĐ-CP ngày 10-10-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng thì việc một số cán bộ thực thi công vụ của Q.Liên Chiểu tháo dỡ công trình xây dựng khi chưa có quyết định cưỡng chế và xử phạt là chưa đúng. Điều này có thể dẫn đến sự bức xúc của gia đình ông Hướng nên khi xét xử cần xem xét đến nguyên nhân phạm tội cũng như nhiều khía cạnh khác để có một bản án vừa thấu tình, đạt lý, tạo cơ hội cho các bị cáo ăn năn, sửa chữa.