Nhận diện các loại ma túy
Là người có 34 năm kinh nghiệm trong công tác cai nghiện MT, bác sĩ, cựu chiến binh Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc Tung tâm điều dưỡng và cai nghiện MT Thanh Đa khẳng định: Tác hại của MT tổng hợp thì quá lớn. Và cái khó của chúng ta hiện nay là chưa có thuốc điều trị. Vì vậy, để cai nghiện bản thân người nghiện phải tự chiến đấu. Cùng với đó quá trình điều trị bệnh cần phải sát sao giáo dục, phục hồi nhận thức hành vi nhân cách, trang bị bản lĩnh, kỹ năng sống.
Theo bác sĩ Khánh Duy thì chúng ta có thể phân biệt có 4 nhóm gồm: Các chất đê mê như: Heroin, thuốc phiện và Moóc-phin; Các chất gây kích thích, kích động có hàng đá, thuốc lắc, cocain; Nhóm gây ảo giác, hoang tưởng như tem giấy, cần sa, thuốc lá điện tử... Ngoài ra còn một số loại thuốc ngủ, giảm đau… Hiện nay cai nghiện heroin là dễ hơn cả. Người nghiện heroin có hội chứng rất dễ phân biệt với các loại ma túy khác như bứt dứt, lên cơn… chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy, nhưng các loại ma túy khác hội chứng mơ màng, không rõ rệt, không có hội chứng cai nghiện.... Vì vậy, để phát hiện người nghiện heroin rất dễ còn các loại MT khác thì khó phân biệt nên khi người nghiện MT tổng hợp khi phát bệnh kích động, tâm thần thì mới biết nghiện MT.
Thực tế cho thấy các loại MT tổng hợp này cực kỳ nguy hiểm, nếu như người nghiện heroin rất lâu cũng chưa ảnh hưởng đến hệ thần kinh nhưng nếu nghiện MT tổng hợp chỉ khoảng 4-5 tháng là có thể có triệu chứng tâm thần tùy liều lượng họ sử dụng mà bệnh diễn tiến nhẹ hoặc nặng. Hiện 2 cơ cở của trung tâm điều dưỡng và cai nghiện MT Thanh Đa có khoảng 200 trường hợp đến để điều trị cai nghiện thì đa phần những trường hợp này đều là nghiện MT tổng hợp và hầu hết những trường hợp nghiện MT tổng hợp đều có dấu hiệu bị tâm thần, trong đó có đến ¼ ca là tâm thần nặng.
Thuốc lá điện tử, cần sa, MT tổng hợp và hóa chất Công an thu giữ được trong các chuyên án.
Tương tự, mỗi tháng tại Cơ sở tư và cai nghiện MT Bình Triệu tiếp nhận khoảng gần 100 người nghiện MT theo diện bắt buộc, tự nguyện và xác định tình trạng nghiện. Anh Nguyễn Văn Hoàng – Trưởng phòng tiếp nhận- tư vấn – giáo dục của trung tâm cho biết số người nghiện đến đây chủ yếu là nghiện MT đá và tác hại của nó ảnh hưởng rất lớn đến thần kinh người nghiện, trong đó có rất nhiều ca có triệu chứng bị tâm thần, hoang tưởng…
Mất tương lai vì thuốc lá điện tử
Có mặt tại trung tâm điều dưỡng và cai nghiện MT Thanh Đa vào một buổi chiều tháng 10, chúng tôi thấy tại đây có rất nhiều học viên xong mỗi người đều mang một dáng vẻ, biểu hiện thái độ, cử chỉ khác nhau. Chỉ về phía căn phòng nơi có một bệnh nhân mới đến với vóc dáng cao to, khuôn mặt khá điển trai, vừa ngồi hát vừa gấp những con hạc bằng giấy, bác sĩ Chuyên khoa 1 – Trần Thị Lan Chinh người từng có hơn 20 năm làm việc tại trung tâm điều dưỡng và cai nghiện MT Thanh Đa cho biết: Người bệnh tên Nguyễn Thịnh J. (34 tuổi) mới vào trung tâm được một ngày. Bệnh tình người này bị loạn thần rất nặng do có thời gian dài sử dụng các loại MT tổng hợp như cần sa, bóng cười, thuốc lá điện tử...
Nhìn J. cười nói, lúc thì la hét khiến chúng tôi không khỏi xót xa. Thấy người lạ hỏi chuyện, J. tỏ ra rất thân thiện còn dúi tặng vào tay phóng viên con hạc giấy anh vừa gấp xong. Nhưng chỉ vài phút sau J. bắt đầu cười nói và la hét inh ỏi, khuôn mặt ít phút trước còn ngây ngô, vô hồn thì phút chốc trở lên hung dữ, như bị kích động rồi lại lẩm bẩm cười nói một mình!
Nguyễn Thịnh J. bị ảo giác vì ma túy hồn nhiên vui vẻ với những con hạc giấy trên tay.
Tôi lại gần một em gái, dáng người nhỏ thó, mái tóc cắt ngắn trò chuyện. Em cho biết tên Nguyễn Thị N. (SN 1994, quê Bình Thuận), bị bạn bè rủ rê lôi kéo hút thuốc lá điện tử. Khuôn mặt vẫn còn vẻ thẫn thời, hốc hác, sau ít ngày vào trung tâm và được bác sĩ điều trị cắt cơn, N. kể lại: Em bị bạn bè lôi kéo rủ rê hút thuốc lá điện tử nên cũng đua đòi tập tành. Mấy lần đầu sử dụng thấy tâm hồn phấn chấn, tinh thần thoải mái rất vui. Nhưng sau đó mỗi lần hút xong thì thấy như có luồng điện chạy khắp cơ thể, bần thần, bứt dứt, cáu kỉnh, la lối như có ai đó nhập vào mình. Trao đổi với phóng viên, bác sĩ Chinh cho biết lúc mới đến đây, N. thường xuyên la hét, đập phá, đạp cửa và chửi bới. Sau 16 ngày thì tình trạng đã có vẻ ổn hơn rất nhiều.
Theo quan sát của phóng viên thì các học viên đến đây đều còn rất trẻ. Thấy cô gái có dáng người cao lớn nhưng khuôn mặt thì còn rất non nớt, chúng tôi lại gần trò chuyện. Nhìn em ấy cứ ngỡ đang tuổi mộng mơ, giờ là lúc phải cắp sách đến trường nào ngờ chỉ vì bi kịch dính vào ma túy mà bất đắc dĩ phải có mặt tại đây. Cô gái cho biết tên Hồ Xuân N. (SN 2009, quê Sóc Trăng). Thấy chúng tôi ghi chép N. tỏ ra rất cởi mở, vui vẻ kể về quá khứ đầy tăm tối của mình. Lúc em học lớp 6 do đua đòi ăn chơi cùng chúng bạn, không biết phân biệt đúng sai nên khi bạn bè rủ hút thuốc lá điện tử em liền hưởng ứng. Thử một lần thấy rất hưng phấn, tinh thần thoải mái nên sau đó em sử dụng thêm nhiều lần khác rồi bị gia đình phát hiện nên em không dùng nữa. Tưởng đã rời xa được nó, nào ngờ khi học lên lớp 9 em chơi cùng nhóm bạn xấu nên lại tiếp tục lầm lỡ. Từ học lực giỏi mà sau thời gian sử dụng thuốc lá điện tử tinh thần em sa sút, không thể tập trung học tập, người lúc nào cũng bay bổng như trên mây, chóng mặt, nôn ói. Đến nay qua 11 ngày được các y bác sỹ chăm sóc, sức khỏe N. đã tốt lên rất nhiều.
N cười bảo: “Giờ nhìn lại bản thân em thấy vô cùng ân hận, thương ba mẹ và xót xa cho bản thân mình. Lần này về em quyết tâm bỏ bằng được, lỡ sai lầm rồi thì mình phải quyết tâm đứng lên, rũ bỏ quá khứ lầm lỡ để làm lại cuộc đời… Nhìn cô bé hồn nhiên, vẻ ngây thơ trong sáng và đôi mắt đầy nghị lực với vẻ quyết tâm chúng tôi tin N. sẽ đoạn tuyệt được với ma túy!
Hồ Xuân N. và Trần Quốc Kh. chuyện trò sau khi được các bác sĩ điều trị cắt cơn nghiện ma túy.
Loạn thần vì MT đá, cần sa, cỏ Mỹ
Là học sinh lớp 11 nhưng vì chót dại mà sa ngã vào con đường nghiện ngập MT nên thay vì đang ngồi trên ghế nhà trường thì Huỳnh Tấn Kh. (SN 2000, quê Tiền Giang) lại phải có mặt tại đây để điều trị cai nghiện MT. Được biết Kh. vốn là cậu học trò khôi ngô, sáng dạ, em luôn là niềm tự hào của ba mẹ và dòng họ. Nhưng bản tính hiền lành, dễ bị dụ dỗ nên khi bạn bè rủ rê sử dụng cần sa, cỏ Mỹ, Kh. đã không đủ bản lĩnh để từ chối. Và rồi sau thời gian dài sử dụng Kh. không còn minh mẫn.
Tiếp xúc với Kh. khi em mới đến điều trị tại đây được 20 ngày, nhưng vì bị hoang tưởng tâm thần nặng nên chúng tôi hỏi thì Kh. cứ thao thao bất tuyệt, bảo rằng muốn đi giải cứu cả thế giới và điều hành cả vũ trụ và luôn miệng đọc ra hàng tràng hàng chuỗi các công thức toán, lý, hóa… Một cán bộ tại trung tâm cho biết do sử dụng MT với liều lượng cao trong thời gian dài nên Kh. bị tâm thần hoang tưởng nặng, ảnh hưởng rất lớn đến thể chất và tinh thần do đó cần rất nhiều thời gian để hồi phục.
Đang có một công việc ổn định, thu nhập tốt với vai trò là nhân viên bán hàng hiệu ở một trung tâm thương mại trên đại bàn Quận 1 nhưng chỉ vì một phút yếu lòng, thiếu bản lĩnh, Trần Quốc Kh. (SN 1995, ngụ Q8) đã a dua theo chúng bạn sử dụng MT đá để rồi mất hết công việc, tiền bạc và mọi mối quan hệ tốt đẹp ngoài xã hội.
“Đó là một sai lầm lớn nhất cuộc đời em, mấy lần đầu được bạn cho dùng thử MT đá em như được bay bổng trên cung trăng, cảm giác phấn khích, sung sướng vô cùng… Thế rồi sau thời gian tâm trí em không còn minh mẫn, mất tập trung, bị cho nghỉ việc, lúc nào trong đầu em cũng bị ảo thanh, cảm giác như tất cả mọi người xung quanh đều đang nói xấu mình nên em cứ đi tìm kiếm họ để trả thù, gặp người là muốn đánh chửi. Đỉnh điểm em còn mắng mẹ, chửi cha, đuổi ba mẹ ra khỏi nhà, mẹ khóc quá trời vì đau lòng và vì thương em… Giờ đầu óc tỉnh táo em thấy hối hận vô cùng vì đã làm tổn thương cả gia đình, làm bố mẹ buồn lòng, bản thân thua thiệt, mất công việc, bạn bè xa lánh. Đến giờ em vào trung tâm này cũng được gần 3 tháng thấy sức khỏe tốt lên rất nhiều nên em tự hứa với bản thân sẽ quyết tâm 100% đoạn tuyệt với ma túy để làm lại cuộc đời”…
Khép lại câu chuyện của riêng mình, Kh. cũng không quên nhắn nhủ: “Mình muốn gửi đến các bạn trẻ rằng đừng ai sai lầm giống như mình, tuyệt đối không thử MT dù chỉ 1 lần, đừng vì ham vui nhất thời mà ảnh hưởng đến cả tương lai, sức khỏe, tài sản”.
Bác sĩ Trần Thị Lan Chinh đang kiểm tra sức khỏe cho các học viên cai nghiện tại Trung tâm điều dưỡng và cai nghiện MT Thanh Đa.
Nặng nhất là trường hợp nam thanh niên tên T. mới vào trung tâm được ít ngày nhưng liên tục đòi tự tử nên chúng tôi phải canh chừng và tầm soát mọi hoạt động, cử chỉ. Mỗi ngày tiếp cận hàng chục người bệnh khác nhau, biểu hiện tâm thần khác nhau nên tôi và các đồng nghiệp cũng như đội ngũ bảo vệ phải rất mềm mỏng, nhẹ nhàng chuyện trò với họ như những người bạn. Vấn nạn MT nhất là các loại MT tổng hợp giờ diễn ra rất nhức nhối. Tác hại của các loại MT tổng hợp thì đã quá rõ ràng, riêng thuốc lá điện tử thông thường ít gây hại nhưng khi nó được tẩm lượng hóa chất MT vào thì hậu quả khôn lường! – Bác sĩ Trần Thị Lan Chinh chia sẻ thêm.
Nói về những tác hại của MT, Bác sĩ Nguyễn Hữu Khánh Duy cho biết: Nếu sử dụng MT tổng hợp với liều lượng cao và mật độ dày chỉ trong thời gian rất ngắn đã có thể bị ảo giác. Và hầu hết những người nghiện MT tổng hợp dạng đá, nước vui, thuốc lá điện tử… thì đều có triệu chứng bị tâm thần mức độ khác nhau. Những trường hợp bị tâm thần nặng thì trung tâm phải chuyển đến bệnh viện tâm thần để điều trị, sau khi cắt cơn và tình trạng bệnh đã được cải thiện thì chúng tôi mới tiếp tục đưa về trung tâm để điều trị. Trong số những trường hợp bị loạn thần thì có đến 50% có tư tưởng tự sát. Đáng lo ngại là hiện nay giới trẻ có xu hướng sử dụng cùng lúc nhiều loại MT nên hậu quả khôn lường, cùng với đó độ tuổi người nghiện cũng có xu hướng trẻ hóa, trong đó không loại trừ các bạn gái trẻ vì ăn chơi đua đòi nên cũng dễ dàng sa ngã. Khi cắt cơn thì nữ khó điều trị hơn nam vì sức chịu đựng kém.
(Còn tiếp...)
(CATP) Thời gian qua, lực lượng Công an (CA) các địa phương đã phát hiện, xử lý rất nhiều vụ việc liên quan đến mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý (MT). Trong đó, ngoài các loại MT tổng hợp như ketamin, MT đá, thuốc lắc, thì gần đây MT còn được thay hình đổi dạng, núp bóng dưới nhiều hình thức như: thực phẩm, đồ uống, thảo mộc, thuốc lá điện tử. Đáng lo ngại là đối tượng sử dụng MT ngày càng trẻ hoá và có chiều hướng gia tăng, trong khi đó tác hại của MT ảnh hưởng rất lớn đến bản thân người nghiện cũng như gia đình và xã hội. Ghi nhận từ các trung tâm cai nghiện MT cho thấy hành trình giành lại trí lực cho người nghiện là vô cùng gian nan.