Ma trận giá " đất âm phủ"

Đến NT Gò Dưa (Q.Thủ Đức, TPHCM), chúng tôi được ông Phạm Văn Bảy - Trưởng ban quản lý NT - cho biết: “Đất NT thuộc phường quản lý rất hiếm, nhưng của tư nhân vẫn còn nhiều. Tùy diện tích, vị trí mà giá từ 50 triệu - 70 triệu đồng, chỗ gần mặt đường lên đến cả trăm triệu đồng. Ai có nhu cầu cứ đến chủ đất mua rồi ra đây làm giấy tờ và đóng cho Nhà nước mỗi cái 1 triệu tiền thuế”.

Vào NT này, chúng tôi được một người đàn ông tên Tư, trạc 60 tuổi, cho biết mỗi huyệt mộ trên dưới 3,5m2, đã xây kim tĩnh, giá 40 triệu đồng. Ông này rỉ tai “muốn rẻ hơn thì vào sâu phía trong, còn đẹp và đắt hơn thì hết rồi” nếu đồng ý phải đặt cọc trước từ 3 - 5 triệu đồng để ông xí chỗ. Được biết, việc xây dựng, chăm sóc, sửa sang mồ mả và giá bán huyệt mộ mới lẫn cái đã cải táng thuộc quyền của chủ đất hoặc người quản trang ở khu mộ đó, không có chuyện người nhà đưa thợ vào xây.

Giá đất tại một số nghĩa trang" nhảy múa" theo người bán - Ảnh: Hải Văn

Giá xây một kim tĩnh dài 2,3m, rộng 1,6m, sâu 1,5m được ông Tư đưa là 10 triệu đồng, còn xây mộ thì tùy lớn nhỏ và loại vật liệu. Anh Huy - một thợ xây - nhẩm tính: “Trung bình, xây một kim tĩnh tốn chừng 1.000 viên gạch, ba bao xi-măng, sáu khối cát và một tấm đan bằng xi-măng đậy lên trên, cộng với tiền công đào huyệt, cao lắm cũng chỉ hết 3,5 triệu đồng”. Hôm sau chúng tôi đến NT này, một số “cò” đất ở quán nước hai bên đường nội bộ trong NT quả quyết nếu muốn mua huyệt mộ gần đường nội bộ trong NT, họ sẽ bán với giá từ 20 - 30 triệu đồng, muốn bao nhiêu cũng có!

Cách NT Gò Dưa vài trăm mét là khu nghĩa địa (NĐ) tư nhân nằm ở KP3, P.Bình Chiểu (Q.Thủ Đức). Chúng tôi được ông Út - chủ trại hòm gần NĐ này - kể gia đình có lô đất do ông cha để lại trong NĐ này, nếu muốn mua huyệt mộ đã xây kim tĩnh, trên dưới 3m2, ông bán 30 triệu đồng; chưa xây kim tĩnh giá 22 triệu. Chỉ về khu đất gần đường hẻm bao quanh khu NĐ cách chỗ chúng tôi đứng hơn chục bước chân, ông Út nói: “Khu đó mỗi huyệt mộ đã xây kim tĩnh giá cả trăm triệu, nhưng chưa chắc còn đất để bán”. Ông Út bảo ở NĐ này, gia chủ có quyền đưa người nhà vào xây kim tĩnh, nhưng phải chi từ 3 - 5 triệu đồng tiền cà phê cho đội xây mộ ở đây.

Về tính pháp lý của khu NĐ, ông Bảy cho biết: “Chỗ đó không đảm bảo đâu” và giải thích: “Ngày trước khu đó là đất của làng. Người ta chôn mồ mả nhiều dần dần trở thành NĐ. Mấy nhà xung quanh đến san lấp cho nó bằng phẳng rồi đem bán”.

Hiện tại, loại đất dành cho NT ở TPHCM khá khan hiếm, trong khi NT Bình Hưng Hòa đóng cửa thì NT Đa Phước cũng đã lấp đầy, còn các NT nhỏ ở quận 9, Thủ Đức, huyện Hóc Môn... cũng chẳng còn chỗ trống, đó là chưa kể việc xây dựng ở một số NT còn nhiều bất cập.

Ông Nguyễn Văn Thủy (SN 1955, ngụ Q2) kể: “Lần trước đến NT Đa Phước (xã Đa Phước, huyện Bình Chánh, TPHCM) hỏi mua đất an táng, tôi được nhân viên quản trang cho biết một nấm mồ hoàn tất bằng gạch men ở khu dành cho mộ cải táng và trẻ em, 0,96m2 giá hơn 13 triệu đồng. Mộ phổ thông, 2,64m2, tùy vị trí mà có giá trên dưới 37 triệu đồng. Khu nhà mồ phải mất đến 137 triệu đồng/mộ. Nếu muốn trang trí bằng cách ốp thêm đá hoa cương, kim sa của Phú Yên, Bình Định, Ấn Độ... bên ngoài thì sẽ tính giá khác”.

Tại Bình Dương, bình quân giá đất xây mộ ở công viên Vĩnh Hằng cỡ 4 triệu đồng/m2, vị trí đẹp lên đến hơn 20 triệu đồng. Tuy đắt đỏ nhưng sau hai năm hoạt động có gần 1.000 ngôi mộ đã an táng, gần 3.000 mộ khác được giới đầu tư mua và người dân xí chỗ để dành.

Mỗi năm, khu vực tam giác TPHCM - Bình Dương - Đồng Nai có trên dưới 60.000 người chết, diện tích đất cần để làm nơi yên nghỉ khoảng 90ha. Tính riêng TPHCM, mỗi năm, nhu cầu đất NT lên đến 48ha. Để giải quyết vấn đề này một cách căn cơ, các tỉnh, thành phố đã và đang xây dựng NT tập trung nhằm khắc phục phần nào nhu cầu thiết yếu nhất. Tuy nhiên, do quỹ đất dành cho NT đang khan hiếm, việc mua đất an táng cho người quá cố gặp không ít khó khăn.