“Làn sóng” tung tin đồn thất thiệt trên mạng xã hội chỉ để…câu like

Trước đó tại Quảng Ninh đã lan truyền một số thông tin thất thiệt về vụ chập điện khiến hàng chục người chết xảy ra ở công ty Texhong Hải Hà (huyện Hải Hà, Quảng Ninh).

CHỈ ĐỂ “CÂU LIKE”

Ngày 11-4 Cục Cảnh sát hình sự- Bộ Công an cho biết đơn vị đã tiến hành xác minh, làm rõ những vụ việc trên. Nguyên nhân do một số đối tượng hạn chế về nhận thức, lợi dụng các trang mạng xã hội để đưa những thông tin bị bóp méo, sai sự thật, giật gân để gây sự chú ý và nhận sự chia sẻ, bình luận của người khác (câu like).

Điển hình, ngày 7-4, tại xã Vạn Điểm, huyện Thường Tín, Hà Nội, khi ông nội bế cháu gái của mình đi chơi cùng với người bạn đã bị một số người lén quay clip rồi tung lên mạng facebook với lời chú thích "dân bắt giữ hai kẻ bắt cóc trẻ con ở Vạn Điểm - Thường Tín". Ngay lập tức, chỉ trong vài giờ đồng hồ, tin thêu dệt này đã có gần 20 nghìn lượt xem và gần 100 lượt chia sẻ (share trên facebook).

Trước nguồn thông tin gây xôn xao nói trên, Công an xã Vạn Điểm đã khẳng định: không có vụ bắt cóc trẻ em nào vừa xảy ra ở địa bàn như một số trang mạng xã hội đã đưa tin. Người đàn ông trong đoạn clip bế bé gái được cho là bắt cóc trẻ em tên là Nguyễn Văn Tuyến (trú tại xã Chương Mỹ)- ông nội của cháu Nguyễn Thị Q. N (3 tuổi)…

Những thông tin sai sự thật, có tính chất giật gân, câu khách… trên các trang mạng hiện đang gây hoang mang trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự địa bàn.

Theo Công an TP. Hà Nội, vào cuối tháng 4-2015, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng, gồm: Ngô Bá Sơn (SN 1984) và Vũ Văn Bằng (SN 1989) về hành vi “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet”. Đây được xem là một trong số những vụ hiếm hoi bị khởi tố hình sự trên địa bàn cả nước trong thời gian qua.

Trước đó, cũng có nhiều trường hợp bị xử lý hành chính với các mức phạt khác nhau, chẳng hạn như trường hợp của hai cô gái tung tin đồn thất thiệt trên mạng xã hội Facebook liên quan đến việc lan truyền dịch Ebola, vụ tung tin đồn các cô gái bị rạch đùi…

Một đoạn thông tin sai sự thật được một học sinh lớp 9 ở Long Biên (Hà Nội) tung lên Facebook. - Ảnh chụp màn hình

Gần đây nhất, ngày 10-3, Công an tỉnh Thái Nguyên đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 12,5 triệu đồng đối với Nguyễn Sơn Tùng (SN 1985, trú tại tổ 7, phường Trung Thành, thành phố Thái Nguyên) vì đã thông tin sai sự thật lên trang Facebook. Điều đáng nói là trong thời gian gần đây, những thông tin thất thiệt, chưa được kiểm chứng lại ồ ạt xuất hiện trên mạng một cách công khai. Người người “like”, nhà nhà “share” khiến những thông tin thiếu tin minh bạch đó lại lan truyền nhanh chóng. Đến nước này, chúng ta phải đặt ra hàng loạt câu hỏi: làm sao để kiểm soát nguồn thông tin? Chế tài nào để xử lý?...

Khi đi sâu vào tìm hiểu, chúng tôi được biết nguyên nhân chủ yếu khiến những tin đồn “phủ sóng” trên các trang mạng là do các đối tượng muốn câu like nhằm mục đích giật gân, câu khách, thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng để thỏa mãn nhu cầu cá nhân.

Đơn cử là trường hợp của Nguyễn Sơn Tùng mà chúng tôi đã nhắc ở trên. Ngày 8-1, với nickname Facebook “Tùng Lò Gạch”, anh này đã đăng lên mạng xã hội vụ bắt cóc trẻ em tại khu vực Trường Mầm non 19-5, thuộc phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Thái Nguyên và thông tin bắt cóc người để lấy nội tạng. Vài ngày sau đó, thông tin này đã có đến gần 3000 lượt chia sẻ và hàng chục ngàn phản hồi, hầu hết các Facebooker đều tỏ ra hết sức lo lắng. Trước những ồn ào từ phía dư luận, cơ quan điều tra đã vào cuộc xác minh làm rõ. Khi được mời lên để lấy lời khai, Tùng cho biết bản thân anh ta tự thu thập thông tin từ các nguồn tin trôi nổi và đưa lên facebook chỉ để …câu like.

Mới đây nhất là trường hợp của một học sinh ở quận Long Biên, Hà Nội. Chỉ vì đi học về muộn, sợ bị cha mẹ mắng, chàng trai này đã "bịa" chuyện bị bắt cóc. Không biết thực hư ra sao, nhiều phụ huynh liền đăng tải những thông tin về con trai họ lên mạng xã hội để cảnh báo. Ngày 30-3, Công an quận Long Biên đã xác định không hề có vụ bắt cóc nào, thông tin trên hoàn toàn bịa đặt. Trước mắt, lực lượng chức năng đã phối hợp với nhà trường và gia đình để có biện pháp kiểm điểm, giáo dục chung.

CẦN TỈNH TÁO TRƯỚC CÁC NGUỒN TIN

Trừ những trường hợp có chủ đích, động cơ xấu khi đăng những tin đồn vô căn cứ lên mạng thì hầu hết những người đưa tin chỉ nhằm vào mục đích “câu view, câu like” không ý thức được hậu quả nghiêm trọng từ việc mình làm. Có rất nhiều trường hợp khi đối mặt với cơ quan điều tra mới nhận ra hành vi của mình vi phạm pháp luật, thậm chí có thể bị khởi tố hình sự.

Trở lại vụ tung tin đồn thất thiệt xảy ra ngày 29-3 tại nhà máy Texhong Hải Hà, thuộc huyện Hải H, tỉnh Quảng Ninh đã khiến người dân trên cả nước một phen khiếp vía. Vụ việc bắt nguồn từ những dòng thông tin được đăng tải trên mạng xã hội có nội dung: một công ty đóng trên địa bàn huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh bị chập điện dẫn đến 40 công nhân tử vong.

Chỉ trong vòng vài giờ, tin này đã có hàng nghìn lượt truy cập, trong số đó có rất nhiều gia đình hoảng sợ khi có người thân đang làm việc trong nhà máy thể hiện sự lo lắng tột độ.

Ngay khi tiếp nhận nguồn tin, nhiều người dân hiếu kỳ còn đổ xô đến trước cửa nhà máy để theo dõi vụ việc khiến các phân xưởng phải tạm ngừng sản xuất. Tuy nhiên, sau đó, cơ quan chức năng đã nhanh chóng làm sáng tỏ vụ việc để giải tỏa những hoang mang từ phía người dân.

“Tin vịt” bắt cóc trẻ em đăng trên mạng xã hội ngày càng nhiều.- Ảnh chụp màn hình

Vào đầu tháng 3-2016, Phòng An ninh văn hóa tư tưởng - Công an tỉnh Quảng Bình cũng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Nguyễn Đức Thành (24 tuổi, ngụ địa phương) 10 triệu đồng vì có hành vi lên Facebook tung tin thất thiệt gây ảnh hưởng đến nhiều người khác. Khoảng đầu tháng 1-2016, đang vào vụ thu hoạch cá bè xước, Thành liền dùng tài khoản Facebook cá nhân đăng tải nội dung trong cá có thuốc độc chỉ để cho vui. Ngờ đâu, thông tin này khiến người tiêu dùng lo sợ, tẩy chay cá bè, gây thiệt hại kinh tế nghiêm trọng cho những người nuôi và bán cá trên địa bàn.

Từ thực tế này, thiết nghĩ bên cạnh việc xử phạt nghiêm các đối tượng tung tin đồn thất thiệt để răn đe, thì chính quyền địa phương cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân hiểu biết về pháp luật, tăng tính cảnh giác trong việc sử dụng mạng các trang mạng xã hội. Đồng thời để bảo vệ cho chính mình, người dân cần thận trọng trước những thông tin trên mạng xã hội. Trước khi "like", chia sẻ hay bình luận một thông tin nào thì cần tỉnh táo và cân nhắc kỹ lưỡng để tránh việc vô tình tiếp tay cho những kẻ xấu, tạo dư luận không hay trong xã hội.