(CAO) Cuối tháng 9 đầu tháng 10 âm lịch hàng năm, khi thời tiết huyện miền núi Sơn Hòa (Phú Yên) bắt đầu thay đổi, trời chợt nắng rồi lại chợt mưa, gió se se lạnh, đêm hơi rét thì nấm khoang cũng bắt đầu mọc.
Đây là thời điểm nhiều người bỏ công việc gia đình tất bật chuẩn bị dụng cụ để lên rừng hái nấm, tạo nên không khí nhộn nhịp trên mọi ngả đường, cánh rừng… Lúc này, các tiểu thương phải tranh nhau thu mua, vì có quá ít nấm khoang, không đủ đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.
Người dân tụ tập từ rất sớm để chờ mua nấm khoang
Và nhộn nhịp kẻ bán người mua
Hiện đang vào những ngày cuối mùa, nguồn nấm khoang ít dần nên giá cả tăng vọt đến chóng mặt. Nấm búp bán tại chợ và một số tuyến đường ở thị trấn Củng Sơn (huyện Sơn Hòa) đầu mùa có giá từ 110.000 đồng đến 130.000 đồng/kg nay lên đến 180.000 đồng/kg; còn nấm nở rẻ hơn, giá từ 50.000 đồng/kg nay lên đến 80.000 đồng/kg, có khi lên 100.000 đồng/kg.
Mặc dù giá cả tăng dần nhưng nấm khoang vẫn “hút” người dân địa phương và những nơi khác đổ về tranh nhau mua nấm để ăn hoặc tặng người thân. Người nào chậm chân thì đành tiếc rẻ vì không còn nấm.
Làm sạch chân nấm để bán được giá hơn
Chị Lê Hồng Hoa, một đầu mối chuyên mua bán nấm khoang ở huyện Sơn Hòa cho biết, chị bán nấm không ngơi tay suốt từ 4 giờ sáng. Hơn 30kg nấm khoang của chị vừa hạ xuống xe được người mua ào đến, tranh nhau chọn lựa. “Mùa nấm khoang năm nào cũng vậy, người đi nhổ nấm đem về bao nhiêu cũng không đủ, nấm hái tới đâu có người tới tận đó thu mua. Tôi phải tranh nhau với nhiều tiểu thương khác từ sáng giờ mới mua được 30kg nấm để bán”, chị Hoa phấn khởi nói
Chị Huỳnh Thị Dung (36 tuổi, ngụ xã Sơn Phước, huyện Sơn Hòa) chia sẻ, nấm khoang mọc vào cuối tháng 9 âm lịch, thời điểm bắt đầu vào mùa mưa và kéo dài chừng hơn một tháng, chia làm ba, bốn đợt. Nấm khoang chỉ có một mùa duy nhất trong năm và hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên chứ không giống như nấm rơm, có thể trồng quanh năm bằng meo nhân tạo.
Nụ cười tươi rói của người “trúng” nấm
Sau khi những cơn mưa đầu mùa tưới lên đất khô, nấm bắt đầu mọc trên đồi núi, ven đường hay trong vườn nhà. Tùy theo khu vực và thời tiết mà nấm mọc nhiều hay ít, sớm hay trễ. Một điều đặc biệt khi nấm khoang mọc tập trung thì khó có một loại nấm độc nào có thể chen vào được. Loại nấm này thường mọc lại cùng một vị trí so với mùa nấm trước hoặc chỉ dịch chuyển một ít trong bán kính từ 1-2m…
Nấm mọc lúp xúp, có cái cao vài cm, búp còn nhỏ bằng ngón tay cái. Nấm lớn hơn có màu trắng tinh, to bằng cái bánh quy, có khi mọc kéo dài cả vài mét, có khi gom lại như cái nia tròn. Nhổ nấm cũng phải có kỹ thuật. Nếu nấm mọc ở chỗ đất cứng thì phải lay nhẹ từ từ hoặc dùng cành cây cạy đất, nhổ được hết phần gốc nằm trong đất. Điều đáng chú ý là không được dùng dao, vì “hơi dao” sẽ làm năm sau nấm không mọc nữa.
Nấm khoang rừng đã nở bung
Nấm khoang nấu cháo sẽ mang lại nhiều chất dinh dưỡng tốt cho sức khỏe
Nấm khoang nhiều chất dinh dưỡng, có thể chế biến thành nhiều món ngon như xào, nướng, nấu cháo, đúc bánh xèo, nấu canh với các loại rau… Nấm khoang ngon và được giá nhất là loại nấm búp, vừa nhú khỏi mặt đất từ 3 đến 4cm, mũ nấm chưa kịp nở bung.