(CAO) Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), đến nay có ít nhất 55 tỉnh, thành có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn.
Bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn gặp ở nhiều nơi trên thế giới, người mắc bệnh thường liên quan đến tập quán ăn uống, ăn thịt lợn/heo chưa nấu chín.
Ở Việt Nam, theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), bệnh xuất hiện ở tất cả các vùng miền, các tỉnh thành. Theo số liệu được báo cáo của các cơ sở điều trị, đến nay, có ít nhất 55 tỉnh, thành có trường hợp bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn.
Bệnh ấu trùng sán lợn do ăn phải thức ăn bị ô nhiễm có nhiễm trứng sán dây lợn hoặc ấu trùng sán lợn (như thịt lợn gạo) chưa được nấu chín kỹ. Thông thường, ấu trùng sán lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75o C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.
Để biết xem có phải mắc bệnh sán dây, ấu trùng sán lợn hay không cần dựa vào các biểu hiện triệu chứng bệnh như: đi ngoài ra đốt sán, rối loạn tiêu hóa, đau bụng kéo dài… và các xét nghiệm. Bệnh ấu trùng sán lợn được điều trị khỏi bằng các thuốc Praziquantel và Albendazole. Người bệnh cần được chẩn đoán sớm và điều trị để tránh bệnh lây lan ra cộng đồng.
Thịt bị nhiễm ấu trùng sán lợn
Theo Cục Y tế dự phòng, trong một vài ngày qua, có nhiều cháu nhỏ ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh đã được gia đình đưa đến Viện Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng Trung ương và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương để khám xác định bệnh ấu trùng sán lợn.
Các bác sĩ đã và đang tích cực khám chẩn đoán phát hiện các triệu chứng, đánh giá các nguyên nhân, các yếu tố dịch tễ, tiền sử sử dụng các loại thức ăn bị ô nhiễm, làm xét nghiệm và tiến hành các phân tích để có chẩn đoán.
Tuy nhiên, việc chẩn đoán hiện tại có đang mắc bệnh ấu trùng sán lợn hay không cần dựa vào nhiều yếu tố, vì xét nghiệm ELISA kháng thể dương tính có thể do đã bị nhiễm bệnh trước đó. Vì vậy, việc chẩn đoán chính xác nguồn lây truyền, đường lây cần có các điều tra, đánh giá dịch tễ cẩn thận, rõ ràng, chính xác đảm bảo khách quan dựa trên các bằng chứng khoa học.
Ngoài ra, theo các chuyên gia y tế, dịch tả lợn không liên quan đến sán lợn. Giun sán có mặt rất nhiều trong môi trường sống như trong đất, trong phân, thức ăn tái, chưa chín... Mặt khác, không phải sán lợn mới lên não, mắt, ra da, rất nhiều loại sán khác cũng tương tự. Đặc biệt, sán chó, sán mèo, các loại giun nằm trong ốc sên vẫn có thể đi lạc lên cơ quan đầu não như viêm màng não, liệt tay chân, thị lực kém, nhiều nhất vẫn là nhóm ăn ốc sên (ốc ma).
Việc sán lợn đi lạc vào "cơ thể" hoàn toàn phụ thuộc khi chúng ta ăn đồ sống tái, ăn rau có chứa ký sinh trùng, vệ sinh không sạch.... Tuy nhiên, đi xét nghiệm dù dương tính đi nữa có nhiều khả năng nhiễm những giun sán thông thường, chưa hẳn là do nhiễm sán lợn.
Thông thường, bệnh nhân có dấu hiệu ký sinh trùng xuất hiện ở da như nổi sần, hôn mê, co giật, yếu liệt chi... Bác sĩ nghi ngờ do ký sinh trùng hoặc những bệnh lý liên quan khác đều cho xét nghiệm.
Các bác sĩ khuyến cáo, định kỳ từ 3 đến 6 tháng, sổ giun 1 lần, phải có thói quen ăn chín uống sôi, dùng thực phẩm an toàn... Đối với trẻ nhỏ, không nên cho trẻ ôm chó, mèo vì trong phân, nước miếng chó mèo có ký sinh trùng hoặc con nít bò dưới đất, đất nhiễm ký sinh trùng....
Để chủ động phòng bệnh sán dây và ấu trùng sán lợn, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân:
- Thực hiện ăn chín, uống chín, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh.
- Không sử dụng thịt lợn/heo ốm để chế biến thực phẩm. Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống, (nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành), rau sống không đảm bảo vệ sinh (nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn).
- Quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành. Sử dụng hố xí hợp vệ sinh. Không nuôi lợn thả rông.
- Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều trị, không phóng uế bừa bãi.