Nhiều người lầm tưởng rằng nhịn ăn, ăn thật ít sẽ giảm cân nhanh nên quyết tâm nói không với thức ăn, thậm chí tìm đến các loại thuốc/ sản phẩm gây chán ăn mà không ngờ đó chính là nguyên nhân kéo sức khỏe tuột dốc.
Chán ăn – dấu hiệu của bệnh lý
Cảm giác thèm ăn khi đói hay ngon miệng khi thưởng thức món ăn rất quan trọng, phản ánh sinh lý bình thường của cơ thể. Ngược lại, tình trạng chán ăn báo hiệu những trục trặc về sức khỏe tâm thần/ sinh lý.
Cơ thể cần khoảng 30kcal/kg/ngày với đủ 4 nhóm dưỡng chất để duy trì hoạt động sống. Việc chủ động gây chán ăn của nhiều chị em với mong muốn cấp tốc giảm cân được xếp vào nhóm "chán ăn tâm thần", có thể dẫn đến hậu quả khôn lường bởi khi đó cơ thể rơi vào tình trạng thiếu năng lượng, dưỡng chất.
Chán ăn kéo dài (quá 2 tuần) dễ dẫn tới chán ăn mãn tính, khiến sức đề kháng kém, chức năng sinh dục giảm, trí nhớ giảm, tốc độ lão hóa tăng.
Theo một thống kê, 10% người mắc chứng chán ăn đã tử vong và 30% phải đối mặt với các căn bệnh mãn tính kéo theo. Đặc biệt, thế giới ghi nhận nhiều trường hợp tử vong do sử dụng các biện pháp cưỡng bức cơ thể chán ăn lâu ngày.
Dùng thuốc gây chán ăn là cách giảm cân phản khoa học, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe
Mặt khác, do cơ chế bù trừ năng lượng thiếu hụt của cơ thể, khi ngừng nhịn ăn, giảm ăn cấp tốc sẽ có xu hướng ăn nhiều hơn trước, sự hấp thu năng lượng và các chất dinh dưỡng nhanh hơn trước, gây tăng cân mất kiểm soát.
Trong khi đó, các sản phẩm/thuốc giảm thèm ăn, gây chán ăn... chủ yếu tác động lên hệ thần kinh trung ương nhằm kích thích cường giao cảm. Người áp dụng dễ gặp tác dụng phụ như mất ngủ, tim đập nhanh, hoa mắt, chóng mặt, cảm thấy nôn nao.
Nguy hại hơn là sản phẩm vừa kích thích thần kinh gây chán ăn, vừa tác động lên vùng tưởng thưởng khiến cơ thể có cảm giác khỏe mạnh giả tạo trong thời gian đầu. Điều này rất nguy hiểm vì thực tế cơ thể đang phải “chịu đựng” tình trạng rối loạn chuyển hóa, rối loạn điện giải, tổn thương tế bào đặc biệt là tế bào tim, gan, thận.. Bởi vậy, các loại thuốc gây chán ăn thường chống chỉ định với người có tiền sử mắc bệnh tim mạch, huyết áp...
Thực tế, Việt Nam và nhiều nước đã cấm lưu hành nhiều loại thuốc giảm cân có cơ chế giảm cảm giác thèm ăn bởi có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí gây tử vong.
Muốn giảm cân, ăn uống phải khoa học
Gây chán ăn, nhịn ăn, ăn kiêng đều không giúp giảm cân bền vững. Trái lại, ăn đủ bữa, ăn phong phú thực phẩm nhưng giảm tổng lượng thức ăn theo tỷ lệ phù hợp sẽ mang lại kết quả tích cực.
Theo đó cần ăn đủ loại nhưng cắt giảm thức ăn nhiều đường, dầu, mỡ, chất béo; tăng cường rau xanh, trái cây ít ngọt. Các loại thức uống đóng chai như nước ngọt, rượu, bia cần hạn chế tối đa.
Thói quen ăn uống cũng rất quan trọng. Nên ăn chậm, nhai kỹ để kiểm soát cảm giác no đói, tránh tình trạng nạp quá nhiều thức ăn. Ăn trước khi thấy đói, ngừng ăn trước khi thấy no; không ăn vặt, ăn khuya. Trước bữa ăn có thể uống một cốc nước để lấp một phần ống tiêu hóa hay áp dụng quy trình ăn ngược (ăn canh rau, thịt trước khi ăn cơm) giúp giảm năng lượng đầu vào.
Bên cạnh đó, cần tăng cường vận động và thay đổi lối sống như không thức khuya, tránh căng thẳng, không ngồi quá lâu một chỗ để năng lượng dư thừa không có cơ hội tích tụ thành mỡ trắng – “thủ phạm” gây thừa cân, béo phì.
Gần đây, bằng công nghệ sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ tìm ra giải pháp giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng từ gốc bằng tinh chất thiên nhiên Belaunja & Mangastin.
Tinh chất Belaunja và Mangastin có trong LIC tác động trúng đích vào tế bào mỡ trắng – thủ phạm gây tăng cân
Nhờ cơ chế ly giải đúng mỡ trắng ở cấp độ tế bào thành năng lượng nên cơ thể được “tiếp sức” cho các hoạt động, giúp giảm cảm giác đói, mệt, thèm ăn một cách tự nhiên. Đồng thời việc giảm tích tụ ở cấp độ sinh học phân tử giúp hạn chế năng lượng dư thừa từ đường ăn uống tích tụ thành mỡ trắng.
Nghiên cứu lâm sàng chứng minh tinh chất Belaunja & Mangastin giúp giảm cân, giảm mô mỡ trắng hiệu quả mà hoàn toàn không ức chế thần kinh gây chán ăn hay làm mất nước như những biện pháp giảm cân phản khoa học.
Từ đó, các tổ chức Y tế khuyến cáo: dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động và sử dụng tinh chất thiên nhiên tác động vào tế bào mỡ trắng là 3 nguyên tắc vàng để giảm cân cần kiên trì thực hiện.
BSCKII Nguyễn Viết Quỳnh Thư Trưởng khoa Dinh dưỡng - BV Nguyễn Tri Phương