Vắc xin MenACYW do hãng dược phẩm Sanofi (Pháp) sản xuất từ nhà máy đặt tại Mỹ. Sau hơn 50 năm nghiên cứu phát triển các thế hệ vắc xin phòng não mô cầu khuẩn, Sanofi đã thành công với công nghệ cộng hợp đột phá để tạo ra vắc xin phòng não mô cầu thế hệ mới.
Vắc xin giúp phòng ngừa 4 nhóm huyết thanh gây bệnh phổ biến là A, C, Y, W-135. Đây là những chủng huyết thanh gây ra các bệnh nguy hiểm như viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết với hơn 135.000 ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Đặc biệt, người bệnh có nguy cơ nhiễm khuẩn tối cấp có thể tử vong chỉ sau vài giờ đồng hồ.
Vắc xin ứng dụng công nghệ đột phá, sử dụng protein cộng hợp từ giải độc tố uốn ván (TT) có cấu trúc liên kết phân tử hiện đại, giúp kích thích đáp ứng miễn dịch mạnh mẽ và bền vững, đồng thời giảm tỷ lệ người lành mang trùng, góp phần cắt đứt chuỗi lây truyền trong cộng đồng.
Khác với loại vắc xin não mô cầu trước đây giới hạn độ tuổi tiêm đến 55 tuổi,
vắc xin MenACYW được chỉ định tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi và người lớn không giới hạn độ tuổi, dự kiến sẽ mở rộng cho trẻ từ 6 tuần tuổi trong thời gian tới.
Từ nay, người lớn từ 56 tuổi trở lên được tiêm vắc xin phòng bệnh do não mô cầu, giúp bảo vệ trước căn bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao nhất ở nhóm trẻ nhỏ, vị thành niên và người cao tuổi.
Sau khi triển khai, 230 trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc ghi nhận nhiều người dân đến tiêm vắc xin não mô cầu thế hệ mới.
Cho hai con 10 và 14 tuổi tiêm vắc xin, chị Trịnh Thị Phương Tâm (40 tuổi, TP HCM) cho biết tìm hiểu bệnh gây tử vong cao, di chứng nặng nề, nhất là ở trẻ em nên muốn phòng ngừa sớm cho con. Chị hy vọng các con sẽ được bảo vệ, phát triển khỏe mạnh.
Chị Trịnh Thị Phương Tâm cho hai con đến trung tâm tiêm chủng VNVC tiêm vắc xin não mô cầu thế hệ mới MenACYW, khi vắc xin vừa ra mắt. Ảnh: Mộc Thảo
Vi khuẩn não mô cầu thường trú ở vùng hầu họng, lây qua đường hô hấp. Theo Bộ Y tế, có từ 5-25% người trong cộng đồng là “người lành mang trùng”, không có triệu chứng nhưng vẫn phát tán mầm bệnh, gây khó khăn cho công tác kiểm soát dịch. Tại các môi trường đông người như trường học, ký túc xá, doanh trại quân đội, khu công nghiệp…, nguy cơ bùng phát dịch rất cao.
Theo thống kê, có đến 50% người bệnh mắc não mô cầu sẽ tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Trong đó, nhiễm trùng huyết do não mô cầu có thể gây tử vong rất nhanh, chỉ trong vòng 6 đến 8 giờ nếu không xử trí kịp thời.
Trong số ít bệnh nhân sống sót, 10-20% phải đối mặt với các di chứng nặng nề như mất thính lực, mù lòa, đoạn chi, rối loạn thần kinh, đặc biệt trẻ sơ sinh có tỷ lệ di chứng lên tới 50%.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, cả nước đã ghi nhận hàng chục ca mắc, trong đó có 2 ca tử vong do não mô cầu. Tháng 6/2025, Viện Pasteur TP.HCM đã cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch não mô cầu tại khu vực phía Nam.
Thống kê tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) cho thấy, hầu hết các ca não mô cầu nhập viện sau 19 giờ phát bệnh, nhiều ca dù được cứu sống nhưng phải đoạn chi, khiến bệnh nhân tàn tật suốt đời, ảnh hưởng tương lai lâu dài phía trước.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, trước nguy cơ các loại virus, vi khuẩn dễ dàng lan rộng, việc các nhà sản xuất vắc xin như Sanofi nghiên cứu phát triển các loại vắc xin não mô cầu thế hệ mới với công nghệ đột phá mở rộng phổ bảo vệ, tăng hiệu quả, an toàn hơn và phù hợp với mọi lứa tuổi.
“Đây là thành tựu lớn của công nghệ y tế, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng hiệu quả”, bác sĩ Chính chia sẻ.
Người dân có thể tiêm vắc xin não mô cầu thế hệ mới MenACYW tại gần 230 trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc từ ngày 4/7. Ảnh: Mộc Thảo
Bác sĩ Kuharaj Mahenthiran, Giám đốc Y khoa Vắc xin Sanofi Việt Nam, cho biết vắc xin não mô cầu thế hệ mới MenACYW đã được phê duyệt tại hơn 70 quốc gia và triển khai tiêm chủng tại gần 40 quốc gia kể từ năm 2021.
“Với chỉ định độ tuổi rộng và nền tảng nghiên cứu vững chắc, vắc xin này sẽ đóng vai trò then chốt, giúp bảo vệ người dân Việt Nam khỏi bệnh do não mô cầu”, bác sĩ Kuharaj Mahenthiran chia sẻ.
Với việc triển khai tiêm vắc xin não mô cầu thế hệ mới MenACYW cùng các vắc xin não mô cầu nhóm B, BC và ACYW, giúp người dân phòng ngừa toàn diện 5 nhóm huyết thanh phổ biến A, B, C, Y, W-135, hướng tới bảo vệ mọi lứa tuổi, từ trẻ em đến người cao tuổi.
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, các vắc xin não mô cầu không có miễn dịch chéo, do đó người dân nên tiêm phối hợp các loại vắc xin để phòng đầy đủ cả 5 nhóm huyết thanh não mô cầu gây bệnh.
Tùy theo lịch sử tiêm chủng, tình hình dịch tễ, độ tuổi và nhu cầu…, bác sĩ sẽ chỉ định loại vắc xin và lịch tiêm phù hợp để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu nhất.
“Việc liên tiếp cập nhật các vắc xin thế hệ mới chất lượng cao, an toàn và hiệu quả hàng đầu thế giới khẳng định cam kết của VNVC trong nỗ lực đưa người dân Việt Nam tiếp cận các giải pháp y học tiên tiến ngang tầm quốc tế.
Đây là hành động thiết thực hướng tới mục tiêu của WHO đến năm 2030 nhằm giảm 70% số ca tử vong và 50% số ca mắc bệnh viêm màng não do vi khuẩn”, bác sĩ Chính nhấn mạnh.