Gặp gỡ Bùi Hiển, anh nói : “Nói tôi gan thì đúng hơn. Chỉ một chút sơ sẩy khi thử nghiệm máy bay trực thăng, tôi có thể đánh cược bằng cả tính mạng của bản thân. Đó là kết tinh quá trình nghiên cứu, sáng tạo...”
Phấn đấu như hai anh em nhà Wright
Vượt chặng đường hơn 40km từ TP.HCM, chúng tôi dừng xe ngay đoạn đường đoạn giáp ranh thị xã Thuận An và TP.Thủ Dầu Một (Bình Dương).
Thấy cả hai đeo ba lô, anh sửa xe máy tên Tuấn hồ hởi: “Nhà báo đúng không ?. Suốt mấy ngày nay, tôi đã chỉ đường cho nhiều phóng viên đến garage của kỹ sư Bùi Hiển rồi. Ở đây, ai mà không biết và mến anh ấy. Đã ngoài 60 mà anh vẫn miệt mài chế tạo máy bay trực thăng. Tôi nghĩ Nhà nước mình nên động viên anh ấy để khích lệ tinh thần sáng tạo”.
Sau cuộc trò truyện ngắn ngủi với người sửa xe, chúng tôi đã tìm được garage của Bùi Hiển. Đó là khu xưởng nhỏ chuyên sửa chữa ô tô các loại. Thấy người đàn ông cặm cụi cùng các nhân viên xem lại động cơ của chiếc trực thăng mang tên “Giấc Mơ” mới vừa tập cất cánh, tôi đã nhận ngay ra Bùi Hiển.
Tuy chưa gặp tôi lần nào nhưng anh vẫn cười hiền: “Anh mới gọi tôi hôm qua. Tôi đang xem lại từng bộ phận của trực thăng để thể hiện trong hồ sơ xin giấy phép bay từ Bộ Quốc phòng. Nếu không rõ từng chi tiết chắc khó xin được lắm vì cơ quan chức năng yêu cầu nghiêm ngặt như vậy. Nếu họ yêu cầu có thêm bằng lái chắc tôi khó hoàn thành. Đã ngoài 60 rồi làm sao học phi công và mình cũng không đủ sức khỏe”.
“Tuy biết quá trình chế tạo gặp muôn vàn khó khăn nhưng tôi tự nhủ rằng, hai anh em nhà Wright ở Mỹ đã nỗ lực chế tạo ra được máy bay và đánh dấu lịch sử hàng không của họ nên mình cũng phải cố gắng hết mình.
Tôi đã mày mò tìm tài liệu nói về máy bay. Tuy nhiên, phần lớn tài liệu được viết bằng tiếng Anh nên tôi quyết định đi học tiếng Anh rồi mua thêm phần mềm dịch thuật từ điển tiếng nước ngoài. Để có thể tìm hiểu hết những kỹ thuật cơ bản sáng chế ra được trực thăng, tôi đã dịch thuật hơn 200 trang tài liệu từ tiếng nước ngoài. Có khi, tôi tìm kiếm tư liệu ở hàng chục nhà sách ở Bình Dương và TP.HCM nhưng vẫn không thấy. Nhiều lúc, cả tháng trời tìm thông tin trên mạng thì tôi mới tìm được video clip của một kỹ sư hàng không đang thí nghiệm cân bằng trên cánh máy bay”, anh Hiển nói.
Anh Hiển và chiếc trực thăng mang tên Giấc Mơ
Anh kể tiếp:“Tôi tải về nghiên cứu từng thông số mới biết, để cân bằng cánh máy bay trực thăng, người ta phải làm thật chính xác độ nghiêng từng cánh. Nhiều lần thử nghiệm với kích thước hai cánh bằng nhau nhưng vẫn không có kết quả.
Lúc đó, tôi nghĩ rằng phải có thêm thiết bị đo độ nghiêng chính xác nhưng đáng buồn trên thị trường Việt Nam không thấy bán. Tưởng chừng đã mọi việc sẽ dang dở thì may mắn tôi tìm được phần mềm đo độ nghiêng dành cho người chơi nghiệp dư.
Phần mềm này có thể đo chính xác tới 0,01% độ. Sau đó, tôi tải về, đo cân bằng với cách đặt mỗi cánh 1 chiếc điện thoại di động. Kết quả chính xác đến không ngờ, cánh máy bay quay nhanh mà vẫn êm.
Khi đạt đủ số vòng quay, máy bay nhấc mình lên khỏi mặt đất, thân máy vẫn êm ru. Chiếc trực thăng đầu tiên hoàn thành vào cuối năm 2013, sau hơn 3 năm mất ăn mất ngủ để nghiên cứu. Phải mất thêm 3 năm nữa, tôi mới hoàn thành chiếc máy bay trực thăng mang tên Giấc Mơ ”.
Được hỏi về lý do đam mê sáng tạo, anh Hiển tâm sự: “Tôi gắn bó với mảnh đất miền Đông Nam Bộ ngay từ tuổi thanh xuân. Vào bộ đội, tôi tham gia chiến đấu ở chiến trường biên giới Tây Nam từ năm 1972 và bị thương.
Đến năm 1978, tôi phục viên và chọn mảnh đất miền Đông Nam Bộ cùng gia đình mưu sinh. Tôi làm thợ cơ khí ở lâm trường Chiến khu Đ (Sông Bé, nay là tỉnh Bình Dương), chuyên sửa chữa máy móc. Đến nay, tôi cùng hai đứa con tiếp tục công việc cơ khí và mở garage sửa chữa ô tô”.
Cũng theo anh Hiển, trong một lần đi ngang qua vườn cao su, thấy người đàn ông ngoài 50 tuổi ướt đẫm mồ hôi trên áo đang phun thuốc trừ nấm trên thân cây cao su. Người này phải dùng cây tre khô dài hơn 10m mới đưa được vòi ống dẫn thuốc trừ nấm lên cao để xịt từ ngọn cây xuống đất. Mỗi lần phải dùng ít nhất 10kg thuốc để diệt nấm thân cao su.
Thấy vậy, anh thương họ muốn rơi nước mắt bởi đã bỏ công sức ra mà chưa hẳn kết quả diệt nấm đã như mong đợi. Quá trình dùng thuốc xịt từ trên xuống thì nguy cơ thuốc theo hơi nước bay vào mắt và ngấm vào cơ thể người dân ảnh hưởng đến sức khỏe là điều khó tránh khỏi. Khi đó, anh mong muốn sẽ chế được trực thăng bay với độ cao khoảng 20m để phun thuốc nấm, thuốc trừ sâu cho các cánh rừng cao su. Nếu được như vậy thì người dân chỉ hết khoảng 1-2kg thuốc để diệt nấm và họ không tổn hại về sức khỏe.
Chiếc trực thăng mang tên Giấc Mơ là tâm huyết cả đời của anh Hiển
Sau thử nghiệm bay trực thăng lần đầu tiên, anh Hiển muốn nản lòng vì nó bay không được hết công suất như mình mong muốn. Được nhiều người động viên, anh tiếp tục quá trình mày mò nghiên cứu máy bay trực thăng.
Một người đàn ông tên Tuấn đã lặn lội từ miền Tây đến động viên Hiển và “đặt hàng”. Người này sẻ chia với anh rằng, “Tôi làm công tác bảo vệ rừng rất vất vả. Anh cố gắng nghiên cứu để giúp người dân và giúp chúng tôi. Hằng ngày, tôi cùng đồng đội dùng ca nô tuần tra bảo vệ hàng trăm ha rừng. Trong khi đó, lực lượng rất mỏng không đáp ứng được yên cầu bảo vệ rừng.
Chúng tôi tuần tra vừa qua thì bọn lâm tặc đã chuẩn bị sẵn cưa máy phá rừng. Nếu anh chế tạo được trực thăng, chúng tôi có thể bay tuần tra thường xuyên có như vậy máu rừng sẽ không chảy”.
Cần có “gan” mới dám tập bay
Với chiếc máy bay đầu tiên thành công, anh Hiển bắt tay chế tạo chiếc mới. Khác với chiếc cũ được thiết kế đồng trục, Hiển thiết kế trực thăng có đuôi kiểu hiện đại.
Lần này, anh nhờ người quen mua giùm động cơ trực thăng từ nước ngoài rồi lắp ráp với chi phí cũng “ngốn” hơn 400 triệu đồng, đồng thời tìm thêm được các loại vật liệu bền hơn.
Sau thời gian dài, chiếc máy bay thứ 2 đã hoàn tất và thử nghiệm bay thành công với quãng đường dài 100m, độ cao hơn 2m. Máy bay mới có chiều dài 7,4m, cao 2,4m. Chiều dài cánh quạt chính 6,6m và chiều dài cánh quạt phía sau 1,1m. Khung, cánh quạt bằng inox cao cấp, kính chắn gió chịu lực. Vận tốc tối đa khi bay đạt 200 km/h, trần bay dưới 500m, tầm hoạt động liên tục trong hai tiếng.
Động cơ được trang bị hệ thống giải nhiệt của xe hơi. Trọng lượng cất cánh có tải tối đa 500kg.
Anh Hiển, nhớ lại: “Nhìn chiếc máy bay còn thô sơ của tôi, không ai dám ngồi lên. Gia đình cũng ngăn cản tôi vì sợ trục trặc có thể mất mạng. Tuy nhiên, tôi chế tạo ra nên hiểu nó. Và, tôi sẽ làm phi công cho chiếc máy bay của mình.
Tôi lại lên mạng, tải phần mềm tập lái trực thăng trước để luyện tập. Khi đã thành thục, tôi đến các trung tâm đào tạo phi công trực thăng, xin tài liệu cũng và nhờ phi công có kinh nghiệm hướng dẫn tường tận. Sau đó, tôi tập lái trên chính chiếc máy bay của mình.
Hơn nửa năm nay, tôi đều luyện tập đều đặn mỗi ngày trong khoảng không gian nhỏ, từ việc cất cánh cho tới nghiêng phải, nghiêng trái, tiến và lùi. Từ khi tập lái, tôi mới thấy những khiếm khuyết của máy bay để chỉnh sửa.
Đến tận bây giờ, chiếc máy bay đã hoàn toàn có thể bay tốt và tôi cũng đã vững tay lái rồi. Tôi đang hoàn tất các thủ tục để được Bộ Quốc phòng cấp phép bay thử trên bầu trời”.
Theo Đại tá Võ Đức Thành, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Dương, tinh thần sáng tạo của anh Bùi Hiển đáng khích lệ nhưng lo ngại trước ý định anh muốn tự mình lái máy bay.
Anh Hiển chỉ bay là là trên mặt đất. Có lần, anh Hiển cho trực thăng vận hành thử nhưng phần cánh bị văng ra, bay về phía nhà dân rất nguy hiểm. Nghe thông tin này, chúng tôi đã nhắc nhở anh Hiển. Đây là một hoạt động dân sự. Tuy nhiên, anh Hiển làm gì cũng phải tuân thủ quy định của pháp luật. Nếu anh Hiển cho phương tiện của mình bay lên cao thì phải được cấp phép.
Phát minh sáng chế có lợi luôn luôn cần được cổ vũ để khuyến khích mọi người thực hiện ước mơ, hoài bão. Sự đam mê của anh Hiển thể hiện tinh thần ham học hỏi, nghiên cứu khoa học, trí tuệ và khát khao của người Việt Nam.
Không quân từng đến nhà anh Hiển tìm hiểu chiếc trực thăng. Họ bảo nghiên cứu, lắp đặt và thử nghiệm trong nhà xưởng của anh thì được, ra ngoài trời mà bay cao thì phải được cấp giấy phép. Nếu anh Hiển hoàn tất thủ tục xin được phép bay lên cao ở ngoài trời thì sẽ được xem xét.
Trường hợp Bộ Quốc phòng chấp nhận cho anh Hiển bay thử nghiệm thì khó có thể mà thử nghiệm ở khu vực sân bay quân sự. Việc bay thử nghiệm của anh Hiển có thể xem xét cho diễn ra tại khu vực an toàn.
Nói về vấn đề này, anh Hiển bày tỏ: “Trong khu vực tập bay, tôi cũng không dám cho ai vào vì sợ nguy hiểm đến tính mạng của họ và đảm bảo trong khu vực cho phép. Trước đó, lực lượng không quân thuộc Bộ Quốc phòng đến thăm và gọi điện cho cả Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Dương đến chứng kiến.
Mới đây, Sở Khoa học công nghệ tỉnh Bình Dương đến thăm và hướng dẫn một số thủ tục để đăng ký sở hữu trí tuệ theo quy định của pháp luật. Đến nay, tôi đang gặp một số khó khăn như, trong giấy phép phải kê khai các thiết bị gắn trên máy bay trực thăng do nước nào sản xuất, năm nào. Hiện, một số động cơ mình mua trôi nổi không có giấy tờ. Tôi vẫn có thể mua các thiết bị có giấy nhưng nó rất đắt tiền, do nó được nhập khẩu chính ngạch từ hãng về. Giá mua chui chỉ bằng 1/3 giá tiền chính hãng.
Tuy nhiên, tôi không thể mua chính hãng vì không biết được trực thăng có bay được không. Chi phí như “Giấc Mơ” cũng ngốn hàng trăm triệu đồng và đây không phải số tiền nhỏ. Nếu chờ nữa thì tôi không biết bao giờ mới có thể thực hiện khát khao của mình. Nhưng, tôi sẽ cố gắng làm đến cùng. Trực thăng hiện giờ chỉ chưa hoàn thiện 3 bộ phận. Nếu thay vào, nó sẽ bay tốt. Do vậy, tôi rất mong sự ủng hộ của cơ quan chức năng”.
Chia tay anh Hiển cũng là lúc chiều tà, khi người đàn ông này tiếp tục vào xưởng xem lại máy bay trực thăng của mình. Mong rằng giấc mơ của người thương binh già này sẽ trở thành hiện thực!
| Cần khuyến khích tinh thần sáng tạo Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Nguyễn văn Trường, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, bày tỏ: Anh Bùi Hiển vận dụng kiến thức khoa học kỹ thuật chế tạo máy bay trực thăng. Việc làm này cần được Nhà nước khuyến khích và tạo những điều kiện tốt nhất để anh Hiển phát huy tài năng. Tuy nhiên, anh Hiển sẽ gặp phải một số vấn đề về pháp lý. Đối với các loại phương tiện xe cộ cần được cơ quan đăng kiểm Việt Nam cấp giấy chứng nhận mới được phép lưu thông; những phương tiện quân sự cần được Bộ Quốc phòng cấp giấy chứng nhận mới được phép sử dụng; máy bay trực thăng khi bay trên bầu trời thì phải được cấp giấy phép đảm bảo an toàn về kỹ thuật và an toàn không lưu...Nếu cứ áp dụng một cách cứng nhắc các quy định như vậy thì sẽ khó tạo cho anh Hiển hứng thú phát minh, sáng tạo. Mong rằng, cơ quan chức năng cần tạo điều kiện cho người dân sáng tạo, nhất là trong giai đoạn họ đang thử nghiệm vận hành các máy móc, phương tiện...Khi thành công thì cần tư vấn, tạo điều kiện để họ đăng đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, xin giấy phép để áp dụng trong thực tế, tránh để thất thoát những thành tựu nghiên cứu có ích cho đất nước. |