Thú vị hội thi viết chính tả ở St-Denis, Pháp

Gần một ngàn người đã đến tham dự cuộc thi tự nguyện và hoàn toàn miễn phí này, người lớn, trẻ em, ai nấy tự chọn chỗ ngồi vào những chiếc bàn trống trơn được ban tổ chức bày ra sẵn trên một quảng trường rộng lớn, được dọn sạch sẽ quang đãng.

Cả ngàn người yên lặng, chăm chú lắng nghẹ người đọc bài chính tả trên loa phóng thanh ngoài trời, trong cuộc thi viết chính tả tự nguyện và miễn phí- Ảnh: AFP - Thomas Samson

Thường ngày, nơi đây có chợ họp và rất đông người qua lại. Những người đến thi, từ quanh vùng Paris, nhưng cũng từ những thành phố xa, muốn thử lại khả năng nghe và viết của mình, vừa vui chơi trong một ngày cuối tuần.

Ban tổ chức thông báo là bài chính tả sẽ "đầy những hoa, một bức tường run rẩy vì những nhánh cây nặng trĩu những hoa là hoa."

Cuộc thi bắt đầu bằng hiệu lên của Ban tổ chức: " Cầm bút lên. Bắt đầu !". Bài chính tả là một đoạn văn của đại văn hào Pháp Victor Hugo, của cuốn truyện "93", ý nhị ám chỉ mã số hành chánh 93 của khu vực Saint Denis.

Trong vòng 30 phút, bài chính tả được đọc nhiều lần, những cái tên hoa xem vậy mà thật là khó nhớ cho đúng viết cho đúng, thí dụ như hoa narcisse (thủy tiên), glaïeul (lay ơn), fougère (dương xỉ), arrête-boeuf hay gênotte (tiếng Việt chưa có chữ dịch hay phiên âm tương xứng).

"Bố ơi, có phải thêm một chữ "s" vào chữ "fleur" (hoa) ?", cậu con trai hỏi nhỏ, người cha nói khẽ "oui" (đúng rồi) , nhưng hơi có vẻ ngượng, vì bình thường thì không ai được hỏi ai, đi thi mà. Chính ông bố cũng đoán là mình sẽ bị khoảng 5 hay 6 lỗi, nhưng ông nói rằng để khuyến khích các con tham dự.

Một phụ nữ khác, 30 tuổi, cũng than khó, vì tên của các loại hoa. Hơn thế nữa, có nhiều người chợt nhận ra là, mình không biết nhiều tên hoa và cũng chưa thấy loài hoa đó bao giờ.

Một vài chính khách tận dụng cơ hội để báo chí nói đến mình, xuất hiện trong dân chúng, để tham dự viết bài chính tả.

Cuối giờ, có 980 bài dự thi được nộp cho ban tổ chức. Các giải thưởng được trao tặng là trò chơi vi tính, giầy thể thao, nước hoa…

Ánh nắng làm hoa mắt, nhưng mọi người đều cố gắng tập trung trong nửa tiếng đồng hồ để viết bài chính tả cho đến câu cuối cùng.- Ảnh: © AFP-Thomas Samson

Được sáng lập từ tháng 8 năm 2013, những người tổ chức đã đưa cuộc thi viết chính tả trong dân chúng, ngoài trời tại nhiều thành phố khác nhau, tại Saint Denis năm nay là lần thứ 20. Mục đích của họ là để nung lại không khí yêu chuộng văn chương, văn hóa và tiếng Pháp, ngôn ngữ của dân tộc Pháp, rộng rãi và không có sự phân biệt trong dân chúng.

Có những người có trình độ kỹ sư, bác sĩ… khả năng khoa học kỹ thuật thì cao, mà viết cả mấy trăm lỗi trong một luận án.

Về tiếng Việt, chính tả tiếng Việt không khó, vì là tiếng độc âm, lại không có thay đổi số nhiều hay số ít, nhưng cũng tùy theo khác biệt về địa phương mà người Việt thường nhầm lẫn những chữ có dấu hỏi hay dấu ngã, chữ s và chữ x, chữ d và chữ g, chữ c và chữ t, chữ i (ngắn) và y (dài), chữ r và chữ g….vân vân.

Khả năng nghe nói cũng rất quan trọng, có người nghe kịp, có người nghe không kịp hết câu. Những nhà văn lớn, chính thống là những nghệ sĩ tài hoa trong việc sử dụng "con chữ", nên học được của họ cách sử dụng từ ngữ, ngắt câu, chấm câu, cách diễn đạt, truyền tư tưởng thâm trầm, tế nhị "giữa những dòng chữ", vì văn phong là dấu ấn của chính người viết.

Người Pháp thường nói Le style c'est l'homme (Văn là người), văn phong ra sao thì con người ta ra thế, không ai giống ai.

Viết chính tả thật ra là một điều thú vị để tự học hỏi.