Kỳ 4: Khoản lãi "khủng" của ngành công nghiệp bất hợp pháp lớn nhất thế giới

Theo các chuyên gia, thống kê từ trước năm 2020, đầu tư vào ngành công nghiệp bất hợp pháp lớn nhất thế giới này sẽ thu về số lãi "khủng", với con số bỏ ra chỉ 1.000USD, các đối tượng kinh doanh thuốc giả có thể thu về... 500.000USD, thậm chí nhiều hơn!

Điều tra của Europol cho thấy, hầu hết thuốc giả sau khi được sản xuất từ một số nước bên ngoài Châu Âu, trong đó có Trung Quốc (TQ), sẽ do các đường dây tội phạm vận chuyển về bằng đường sắt do hệ thống kết nối lưu thông qua ngả này tiện lợi, giá lại rẻ so với đường hàng không và đường biển; trong khi đó, việc phân phối thuốc giả đến tay người cần lại được mở rộng thông qua hệ thống bán hàng trực tuyến, gồm cả nhà thuốc trên mạng và mạng xã hội...

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thuốc giả có thể được chia thành hai loại chính: thuốc đã quá hạn sử dụng hoặc không đạt chuẩn vì lỗi sản xuất hay bảo quản; loại còn lại chứa các hoạt chất không đúng quy định hoặc khó thể hỗ trợ điều trị bệnh - dạng này nguy hiểm hơn vì có nguy cơ khiến người bệnh tử vong do tình trạng kháng thuốc. Cũng theo WHO, trước năm 2020 tội phạm sản xuất - buôn bán thuốc giả toàn cầu thu khoản lợi trị giá hàng trăm tỷ USD/năm; trong khi riêng khu vực Châu Âu, mỗi năm vấn nạn thuốc giả làm ngành dược phẩm châu lực này thiệt hại hơn 11 tỷ USD.

Thuốc và nguyên liệu sản xuất bị thu giữ trong chiến dịch truy quét thuốc giả SHIELD V của Europol

Năm 2018, lực lượng Cảnh sát phối hợp của 16 nước Châu Âu đã tiến hành chiến dịch truy quét trong vòng 7 tháng, phát hiện 435 vụ, thu giữ 1,8 tấn tân dược buôn lậu trái phép (hơn một nửa trong số này là giả) trị giá khoảng 185 triệu USD; trong đó có cả thuốc phiện và các loại thuốc kích thích. Trước đó 5 năm, ngày 17/5/2013 tại Cảng Le Havre ở Tây Bắc nước Pháp, hải quan nước này đã thu giữ 1,2 triệu viên Aspirin giả từ TQ, đây cũng là lô thuốc giả lớn nhất từng bị phát hiện ở Pháp và EU tính đến thời điểm trên. Số thuốc giả được giấu trong các container trà, thành phần trong các viên Aspirin phần lớn là glucose, không có nhiều tác dụng chữa bệnh.

Cựu Bộ trưởng Y tế Pháp Roselyne Bachelot từng thừa nhận người Pháp sử dụng thuốc quá nhiều, vì thế "chính phủ cần phải yêu cầu các phòng thí nghiệm nghiên cứu thuốc một cách hiệu quả trước khi tung ra thị trường", vì đây là ngành kiếm lợi nhiều nhất và vô đạo đức nhất trong tất cả các ngành công nghiệp. Nhiều công ty dược chẳng hề quan tâm đến việc sản xuất thuốc chữa những bệnh truyền nhiễm cho các nước nghèo hoặc điều trị những căn bệnh như Alzheimer hay Parkinson bởi khó thể kiếm được lợi nhuận trong thời gian ngắn.

Hiện nay, vì một số lý do vẫn còn nhiều nước trên thế giới chưa thành lập cơ quan quản lý dược phẩm, chính vì thế việc kiểm soát đầu vào khi nhập khẩu thuốc, như kiểm tra hồ sơ để xác minh tính hợp pháp, kiểm tra bao bì, thành phần hoạt chất trong đó... đã bị buông lỏng để các đường dây tội phạm sử dụng giấy tờ giả qua mặt cơ quan chức năng; trong khi bằng mắt thường ngay cả những người có kiến thức về y dược đôi khi cũng khó phân biệt thuốc thật và thuốc giả bởi công nghệ làm nhái bao bì sản phẩm ngày càng tinh vi.

Theo một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học Anh (BMJ), phần lớn lượng thuốc chữa ung thư trên thị trường Châu Âu không có tác dụng giúp kéo dài tuổi thọ hoặc cải thiện chất lượng sống. Hơn 50% loại thuốc chống ung thư được chứng minh không có tác dụng như quảng cáo mặc dù tất cả đều được Cơ quan Dược phẩm Châu Âu cấp phép từ năm 2009 và phân phối rộng rãi trên thị trường.

Kỳ 3: Quan tham ngành dược nhận án tử

(CATP) Án tử hình nguyên Cục trưởng Cục Quản lí Dược Trung Quốc (TQ) - Trịnh Tiêu Du về hành vi nhận hối lộ và thiếu trách nhiệm từng gây chấn động đất nước tỉ dân vào năm 2005. Sau những lần được "lót tay", tham quan họ Trịnh đã ký cấp phép cho nhiều loại thuốc kháng sinh không đủ tiêu chuẩn lưu thông trên thị trường và được cho là nguyên nhân khiến hàng chục bệnh nhân tử vong, trong đó có 6 loại thuốc giả.