Mỹ muốn gia hạn ngay lập tức hiệp ước vũ khí hạt nhân với Nga

Theo đó Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New Start) được hai nước ký kết vào năm 2010 trong đó giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân tầm xa mà mỗi bên được sở hữu, sẽ có khả năng được gia hạn thêm sau nhiều tháng đàm phán bế tắc vì căng thẳng giữa hai nước về vấn đề kiểm soát vũ khí và hàng loạt vấn đề khác.

Tuy nhiên các cuộc đàm phán mới đây dường như đã đem đến một bước đột phá mới.

Hôm 20-10, một thông báo từ phía Nga cho biết họ đã đề xuất gia hạn hiệp ước này, vốn sẽ hết hạn vào tháng 2-2021 thêm 1 năm, với việc 2 nước cam kết sẽ “đóng băng” số đầu đạn hạt nhân trong khoảng thời gian đó.

Mỹ trước đó đã từ chối bất kỳ việc gia hạn nào mà không có quy định “đóng băng”, tức giữ nguyên hiện trạng, không phát triển thêm số đầu đạn hạt nhân như vậy.

Nga - Mỹ đạt được đột phá trong đàm phán hiệp ước New Start - Ảnh: BBC

Trước động thái mới của Nga, Bộ ngoại giao Mỹ ngay lập tức hoan nghênh đề xuất trên và cho biết Mỹ sẽ chuẩn bị họp ngay lập tức để hoàn tất một thoả thuận có thể xác minh được.

Tuy nhiên đến nay, việc làm thế nào để mỗi bên xác minh được chính xác rằng kho dự trữ đầu đạn hạt nhân không tăng lên vẫn là một trở ngại và thách thức lớn. 

Các chuyên gia cho rằng, nếu không có hiệp ước này, mỗi bên có thể chế tạo và triển khai vũ khí hạt nhân mà không có sự kiềm chế, gây ra một cuộc chạy đua vũ trang tốn kém và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Hiệp ước New Start quy định giới hạn mỗi bên được sở hữu 1.550 đầu đạn hạt nhân tầm xa, giới hạn thấp hơn so với hiệp ước Start ban đầu. Tổng cộng, mỗi quốc gia được phép triển khai không quá 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và máy bay ném bom hạng nặng được trang bị vũ khí hạt nhân.

100 tên lửa khác cũng được phép sử dụng nếu chúng không được triển khai hoạt động - chẳng hạn như tên lửa được tháo ra khỏi một tàu con đang trải qua một đợt đại tu dài hạn.