(CAO) Hôm 19-3, Reuters đưa tin hai phái đoàn cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đã chỉ trích nhau gay gắt tại cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên từ khi Biden nhậm chức, tổ chức ở bang Alaska (Mỹ).
Bước vào hội đàm sau phiên khai mạc, phái đoàn Mỹ nhanh chóng cáo buộc Trung Quốc ở nhiều vấn đề. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan đã mở đầu cuộc gặp với nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Anchorage bằng tuyên bố trước ống kính phóng viên: “Chúng tôi sẽ thảo luận về những quan ngại sâu sắc của mình đối với các hành động của Trung Quốc, bao gồm ở Tân Cương, Hồng Kông, Đài Loan, các cuộc tấn công mạng vào Mỹ, sự cưỡng bức kinh tế của họ nhắm vào các đồng minh của chúng tôi”.
Blinken nhấn mạnh: “Mỗi hành động này đều đe dọa trật tự dựa trên quy tắc duy trì sự ổn định toàn cầu”.
Ngoại trưởng Trung Quốc – Vương Nghị liền đáp lại bằng một bài phát biểu dài 15 phút bằng tiếng Hoa, đả kích những bất cập của nền dân chủ Mỹ, cáo buộc các hành vi đối xử tồi tệ với các cộng đồng thiểu số và chỉ trích các chính sách ngoại giao và thương mại của nước này.
"Mỹ sử dụng lực lượng quân sự và quyền bá chủ tài chính của mình để thực hiện quyền tài phán dài hạn và đàn áp các quốc gia khác" - ông Nghị cáo buộc.
Ông nói thêm: “Mỹ lạm dụng cái gọi là quan niệm về an ninh quốc gia để cản trở trao đổi thương mại bình thường và kích động một số quốc gia tấn công Trung Quốc. Tôi xin nói ở đây rằng Mỹ không có đủ tư cách để nói rằng họ muốn nói chuyện với Trung Quốc từ vị thế của một cường quốc. Phía Mỹ thậm chí không đủ tư cách để nói những điều như vậy, thậm chí 20 năm hay 30 năm trở lại đây, bởi vì đây không phải là cách để đối phó với người Trung Quốc ..."
Hai phái đoàn Mỹ - Trung trong cuộc gặp ở Alaska ngày 18-3 (giờ địa phương) - Ảnh: Reuters
Ngoại trưởng Mỹ Blinken ngay lập tức bày tỏ sự sửng sốt trước những phát ngôn này.
Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Sullivan ngay lập tức đáp lời, cho biết Washington không tìm kiếm xung đột với Trung Quốc nhưng sẽ bảo vệ các nguyên tắc và đồng minh của mình. Ông cũng “khoe” về thành công của chuyến đổ bộ của tàu tự hành lên sao Hỏa trong năm nay và cam kết Mỹ luôn duy trì khả năng liên tục tự phục hồi.
Trước cuộc đàm phán lần này, Mỹ đã tung một loạt các hành động nhắm vào Trung Quốc, bao gồm động thái bắt đầu thu hồi giấy phép viễn thông của Trung Quốc, ra trát đòi hầu tòa đối với nhiều công ty công nghệ thông tin Trung Quốc vì lo ngại an ninh quốc gia và áp thêm các lệnh trừng phạt đối với các quan chức Trung Quốc liên quan đến vấn đề Hồng Kông.
Tại cuộc gặp, ngoại trưởng Trung Quốc – Vương Nghị đã chất vấn người đồng cấp Blinken về việc liệu các lệnh trừng phạt được công bố trước cuộc họp của Mỹ có phải là có chủ đích hay không. Ông mỉa mai: “Chà, tôi nghĩ chúng tôi đã nghĩ quá tốt về Mỹ. Chúng tôi nghĩ rằng phía Mỹ sẽ tuân theo các quy trình ngoại giao cần thiết”.
Các quan chức của phái đoàn Trung Quốc tại cuộc họp - Ảnh: Reuters
Tại cuộc gặp, phái đoàn Mỹ cho biết họ sẵn sàng làm việc với Trung Quốc phù hợp với các lợi ích của Mỹ, lấy hợp tác trong các lĩnh vực chống biến đổi khí hậu và đại dịch Covid-19 làm ví dụ.
Blinken cho biết Washington hy vọng có thể thấy Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng của mình với CHDCND Triều Tiên để thuyết phục nước này từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Trong khi đó, ngoại trưởng Trung Quốc – Vương Nghị cho biết Bắc Kinh kiên quyết phản đối sự can thiệp của Mỹ vào công việc nội bộ của họ. Ông nói Mỹ thay vì vậy nên tập trung giải quyết các vấn đề của riêng mình.
Bonnie Glaser, một chuyên gia về châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho rằng những tuyên bố cứng rắn của cả hai bên trong thời gian chuẩn bị cho cuộc họp đã tạo ra nguy cơ tiềm ẩn rằng sự kiện này sẽ biến thành một cuộc trao đổi đầy những cáo buộc và yêu sách.
Glaser nhận định: “Không bên nào được hưởng lợi từ cuộc họp bị đánh giá là thất bại hoàn toàn này”.
Các quan chức của phái đoàn Mỹ tại cuộc gặp - Ảnh: Reuters