(CAO) Hôm 16/8, Reuters dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump cho rằng chính quyền Ukraine nên đồng ý một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh với Nga bởi vì "Nga là một cường quốc rất lớn, còn họ (Ukraine) thì không".
Tuyên bố của ông chủ Nhà Trắng được đưa ra sau khi Mỹ tổ chức hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Nga Vladimir Putin về Ukraine nhưng chưa đạt được thỏa thuận ngừng bắn ngay lập tức.
Trong một sự thay đổi lớn về quan điểm, ông Trump cũng cho biết ông đã đồng ý với ông Putin rằng cách tốt nhất để chấm dứt chiến tranh là đi thẳng đến một giải pháp hòa bình chứ không phải thông qua lệnh ngừng bắn, như Ukraine và các đồng minh châu Âu vẫn luôn yêu cầu.
Những bình luận của ông Trump được đưa ra sau khi ông gặp ông Putin gần ba giờ tại Alaska vào ngày 15/8 (giờ địa phương) tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga lần đầu tiên kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự toàn diện nhắm vào Ukraine vào tháng 2/2022.
"Tất cả đều quyết tâm rằng cách tốt nhất để chấm dứt cuộc chiến giữa Nga và Ukraine là đi thẳng đến một thỏa thuận hòa bình, điều này sẽ chấm dứt chiến tranh, chứ không phải một thỏa thuận ngừng bắn đơn thuần, điều mà thường không có hiệu lực" – ông Trump nêu quan điểm trên mạng xã hội Truth.
Theo các nhà phân tích, cuộc chiến Nga – Ukraine đã giết chết hoặc làm bị thương hơn một triệu người từ cả hai phía, bao gồm hàng nghìn thường dân Ukraine.
Ông Trump cho biết ông sẽ hội đàm tại Nhà Trắng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy vào ngày 18/8 đồng thời nhấn mạnh: "Nếu mọi việc suôn sẻ, chúng tôi sẽ lên lịch một cuộc gặp với Tổng thống Nga Putin. Hàng triệu sinh mạng có thể sẽ được cứu sống".
Ông Zelenskiy cho biết sau cuộc trò chuyện dài với ông Trump sau hội nghị thượng đỉnh Alaska rằng Ukraine sẵn sàng hợp tác mang tính xây dựng và ông ủng hộ ý tưởng về một cuộc họp ba bên.
"Ukraine tái khẳng định sự sẵn sàng nỗ lực tối đa để đạt được hòa bình" - ông viết trên mạng xã hội.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Putin tại Alaska ngày 15/8 - Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, ông Putin không đề cập đến việc gặp Zelenskiy khi phát biểu với các phóng viên trước đó. Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS dẫn lời trợ lý chính sách đối ngoại của ông Putin - Yuri Ushakov cho biết khả năng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh ba bên bao gồm Zelenskiy vẫn chưa được thảo luận.
Trong một cuộc phỏng vấn sau hội nghị thượng đỉnh với đài Fox News, ông Trump đã ám chỉ rằng ông và ông Putin đã thảo luận về các khả năng trao đổi lãnh thổ và đảm bảo an ninh cho Ukraine. "Tôi nghĩ đó là những điểm chúng tôi đã đàm phán, và đó là những điểm mà chúng tôi phần lớn đã đồng ý” – ông Trump nói.
"Tôi nghĩ chúng tôi đã khá gần với một thỏa thuận. Ukraine phải đồng ý. Có thể họ sẽ từ chối" – ông chủ Nhà Trắng cho biết.
Khi được đài Fox News hỏi ông sẽ khuyên ông Zelenskiy điều gì, cho Trump cho rằng: "Phải đạt được một thỏa thuận. Nga là một cường quốc rất lớn, còn họ (Ukraine) thì không. Họ là những chiến binh tuyệt vời".
Ông Zelenskiy đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an ninh cho Ukraine như một phần của bất kỳ thỏa thuận nào, nhằm ngăn chặn Nga tiến hành một cuộc tấn công mới vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
"Chúng tôi cũng đã thảo luận về những tín hiệu tích cực từ phía Mỹ liên quan đến việc tham gia đảm bảo an ninh cho Ukraine" - ông Zelenskiy nói sau cuộc gọi với ông Trump.
Trước hội nghị thượng đỉnh, ông Trump đã đặt mục tiêu đạt được thỏa thuận ngừng bắn trong chiến tranh và nói rằng ông sẽ không hài lòng nếu không có thỏa thuận này.
Trong khi đó, ông Putin không đưa ra bất kỳ động thái nào trong việc thay đổi lập trường lâu nay của Nga về chiến tranh, nhưng cho biết ông đồng ý với ông Trump rằng an ninh của Ukraine phải được "đảm bảo".
"Chúng tôi sẵn sàng hợp tác về vấn đề này. Tôi hy vọng rằng sự hiểu biết mà chúng tôi đã đạt được sẽ cho phép chúng tôi tiến gần hơn đến mục tiêu đó và mở đường cho hòa bình ở Ukraine" - Tổng thống Nga Putin phát biểu trong một cuộc họp báo ngắn sau hội nghị thượng đỉnh tại Alaska nơi cả hai nhà lãnh đạo đều không trả lời câu hỏi của các phóng viên.
Ông chủ Điện Kremlin nói thêm rằng: "Chúng tôi hy vọng rằng Kyiv và các châu Âu sẽ nhìn nhận tất cả những điều này một cách xây dựng và sẽ không tạo ra bất kỳ trở ngại nào. Họ sẽ không cố gắng phá vỡ tiến trình đang nổi lên thông qua hành động khiêu khích hoặc âm mưu đen tối”.
Hai nhà lãnh đạo Putin và Trump trong cuộc họp báo sau hội nghị thượng đỉnh - Ảnh: Reuters
Tatiana Stanovaya, nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm nghiên cứu Nga-Á Âu thuộc Đại học Carnegie nhận định: "Giờ đây, ông Trump dường như đang chuyển phần lớn trách nhiệm sang Kiev và châu Âu, nhưng vẫn giữ lại một số vai trò cho riêng mình".
Tuy nhiên, bà cho rằng ông Putin dường như đã không thành công như mong đợi trong việc thuyết phục ông Trump công khai đứng về phía mình và gây áp lực lên Kiev.
Sau khi ông Trump trở về Washington, Nhà Trắng cho biết ông đã trao đổi với các nhà lãnh đạo của khối Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sau cuộc trò chuyện dài với ông Zelenskiy.
Phản ứng sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska, Bộ trưởng Ngoại giao Na Uy - Espen Barth Eide nhấn mạnh: "Chúng ta (NATO) phải tiếp tục gây áp lực lên Nga, thậm chí còn gia tăng áp lực".
(CAO) Sau gần 3 giờ đàm phán tại Alaska, Reuters đưa tin cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Nga với sự tham gia của Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Putin đã kết thúc bằng một cuộc họp báo trước giới truyền thông, trong đó hai nguyên thủ tiết lộ rất ít thông tin về cuộc hội đàm.