Các chuyên gia pháp luật tuy thế đã dự đoán rằng việc truy tố Trump phát sinh từ cuộc điện đàm hôm 2-1 với Tổng thư ký bang Georgia - Brad Raffensperger, một người cùng đảng Cộng hòa, sẽ khó xảy ra.
Trump nói với Raffensperger trong cuộc gọi hôm 2-1, đã được ghi âm lại rằng: “Tất cả những gì tôi muốn làm là tìm đủ 11.780 phiếu bầu” để biến ông thành người chiến thắng ở bang này thay vì Biden.
Trump đã phạm những luật nào?
Georgia có luật tiểu bang chống lại “tội xúi giục để thực hiện hành vi gian lận bầu cử”. Luật đó quy định việc một người cố ý gạ gẫm, yêu cầu, chỉ đạo hoặc cố tình khiến người khác tham gia hành vi gian lận bầu cử là bất hợp pháp.
Một luật liên bang riêng biệt khiến việc cố gắng “tước đoạt hoặc lừa dối” mọi người khỏi một “quy trình bầu cử được tiến hành công bằng và khách quan” là bất hợp pháp.
Các chuyên gia pháp lý được phỏng vấn bởi Reuters cho biết Trump có thể đã vi phạm một hoặc cả hai luật này.
Jessica Levinson, một giáo sư tại Trường Luật Loyola ở bang California, cho biết cuộc điện đàm là một "vi phạm hình sự liên bang rõ ràng", đồng thời nhận định có vẻ như Trump đang sử dụng các mối đe dọa để thúc đẩy Raffensperger thay đổi kết quả của một cuộc kiểm phiếu hợp pháp.
Raffensperger hôm 4-1 nói với chương trình “Good Morning America” của đài ABC rằng một cuộc điều tra tội phạm về hành động của Trump có thể được khởi xướng tại bang bởi một công tố viên.
Trump có thể đã phạm luật vì gây áp lực đòi quan chức địa phương của một tiểu bang "lật kèo" bầu cử - Ảnh: Reuters
Một câu hỏi quan trọng là liệu Trump có thực sự yêu cầu Raffensperger ngụy tạo phiếu bầu hay chỉ đưa ra ý kiến của mình về kết quả cuộc bầu cử ngày 3-11?, giáo sư luật Anthony Michael Kreis của Đại học bang Georgia chỉ ra. Trong một cuộc truy tố có thể xảy ra, Trump có thể sẽ lập luận rằng ông chỉ đơn giản đưa ra quan điểm thực sự của mình về cuộc bầu cử và không đưa ra yêu cầu, Kreis nói.
Trump nói với Raffensperger: “Chúng tôi đã thắng cuộc bầu cử và thật không công bằng khi loại bỏ kết quả đó khỏi chúng tôi như thế. Tôi nghĩ ông phải nói rằng ông sẽ cho kiểm tra lại nó”.
Tổng thống cũng gợi ý rằng Raffensperger có thể phải đối mặt với hậu quả nếu ông không tuyên bố công khai rằng có hàng nghìn lá phiếu bị cắt nhỏ. “Đó là một hành vi phạm tội. Ông không thể để điều đó xảy ra” – Trump nói, tung ra một bình luận.
Các chuyên gia pháp lý cho biết các công tố viên có thể lập luận rằng quyền lực của Trump với tư cách là một tổng thống đương nhiệm, kết hợp với những lời đe dọa truy tố mơ hồ, dẫn đến việc ông đưa ra yêu cầu bất hợp pháp đối với Raffensperger theo luật của bang Georgia là phạm luật.
Kreis cho biết một bằng chứng gây tổn hại chống lại Trump là yêu cầu của ông rằng Raffensperger phải "tìm" một số phiếu cụ thể - đủ để đưa ông dẫn trước Biden ở Georgia. Điều này cho thấy Trump đang cố gắng thay đổi kết quả bầu cử và đe dọa Raffensperger nếu ông không giúp, Kreis nói thêm.
“Ông ấy đang sử dụng quyền lực của mình trong việc tìm (nguỵ tạo) các phiếu bầu dù thực tế đã không được bầu” - Kreis nói.
Biden đã đánh bại Trump tại các bang chiến trường bầu cử quan trọng bao gồm Georgia mà tổng thống đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016.
“Theo luật liên bang và luật Georgia, việc thúc giục ủy ban gian lận bầu cử là bất hợp pháp và thật khó để biện minh cho lời kêu gọi đe dọa của tổng thống yêu cầu các quan chức bầu cử phải 'tìm' phiếu bầu cho ông ta" - giáo sư luật của Đại học Duke, cựu công tố viên liên bang - Lisa Kern Griffin nhận định.
Tổng thư ký bang Georgia - Raffensperger- Ảnh: Reuters
Trump có thể làm gì để chống lại khả năng bị truy tố?
Luật hình sự nói chung yêu cầu trạng thái tinh thần bình thường khi phạm tội hoặc có chủ ý để thực hiện hành vi tội phạm. Justin Levitt, giáo sư luật bầu cử tại Trường Luật Loyola, cho biết nếu Trump bị truy tố, ông ấy có thể sẽ lập luận rằng ông thực sự tin rằng cuộc bầu cử đã bị tiến hành gian lận để chống lại ông.
Levitt nói: “Cách duy nhất để tổng thống không phạm trọng tội theo cả luật liên bang và Georgia là nếu ông ấy thành thật tin rằng có 11.780 phiếu bầu hợp pháp của ông vẫn chưa được kiểm đếm, mặc dù đã có ba lần kiểm phiếu khác nhau ở bang này”.
Điều này cho phép ông lập luận rằng ông không "cố ý" để cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử và không có ý định phạm vào các điều khoản mà quy chế hình sự yêu cầu, Kreis nói.
Khả năng Trump bị truy tố là bao nhiêu?
Các chuyên gia bày tỏ nghi ngờ rằng các cáo buộc liên bang sẽ được đưa ra chống lại Trump, lưu ý rằng Biden đã nói rằng một phiên tòa hình sự chống lại Trump không nên được tiến hành vì lợi ích quốc gia nhất là trong bối cảnh một nước Mỹ đang bị phân cực sâu sắc.
Bob Bauer, một cố vấn cấp cao của Biden, cho biết trong một tuyên bố rằng cuộc gọi được ghi âm đã tóm gọn “toàn bộ câu chuyện đáng hổ thẹn về cuộc tấn công của Donald Trump đối với nền dân chủ Mỹ”. Tuyên bố không đề cập đến khả năng Trump bị truy tố. Bauer đã không trả lời yêu cầu bình luận về việc liệu Trump có nên bị truy tố hay không.
Biden sẽ nhậm chức vào ngày 20-1, có nghĩa là bất kỳ quyết định nào về việc truy tố liên bang nhắm vào ông sẽ được đưa ra bởi chính quyền sắp tới sau khi Trump rời nhiệm sở.
Trump có thể tránh trách nhiệm hình sự bằng cách ân xá cho chính mình không?
Trump vào năm 2018 cho biết ông có "quyền tuyệt đối" để ân xá cho chính mình như một phần của quyền hành pháp về khoan hồng cho các tội phạm của tổng thống. Các chuyên gia pháp lý cho biết vẫn chưa rõ liệu một tổng thống có thể tự ban hành lệnh ân xá một cách hợp pháp cho chính mình hay không. Không có tổng thống Mỹ nào trong lịch sử từng làm như thế, vì vậy các tòa án đã không trực tiếp xem xét các câu hỏi nghiêm túc về trường hợp này.
Việc ân xá của tổng thống chỉ áp dụng đối với các tội danh liên bang, có nghĩa là Trump vẫn sẽ phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý tiềm tàng theo luật của bang Georgia.
Nhà Trắng đã từ chối bình luận về khả năng Trump tự ân xá cho mình.
(CAO) Hôm 4-1, Reuters đưa tin Tổng thư ký bang Georgia - Brad Raffensperger đã nhận được cuộc gọi trực tiếp từ tổng thống Mỹ Donald Trump đòi “lật kèo” kết quả bầu cử ở bang này vào hôm 2-1.