Ngày 28-9-2021, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Phú Yên tống đạt các quyết định (QĐ) khởi tố vụ án, khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam đối với Ngô Thị Điều (SN 1964, trú P.Lê Lợi, TP.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) về tội "trốn thuế". Các QĐ trên đã được Viện KSND tỉnh Phú Yên phê chuẩn. Số tiền bà Điều bị cáo buộc trốn thuế là 2,42 tỷ đồng, từ chuyển nhượng nền đất tại Khu đô thị mới Nam TP.Tuy Hòa (gọi tắt KĐT Nam Tuy Hòa).
Dự án KĐT Nam Tuy Hòa giai đoạn 1 quy mô 38 ha, với gần 200 nền biệt thự và 262 nền xây nhà liền kề, được khởi công xây dựng hạ tầng tháng 10-2016. Đến cuối năm 2016, ông Nguyễn Chí Hiến, lúc đó là Phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Phú Yên kiêm Chủ tịch Hội đồng định giá đất tại KĐT Nam Tuy Hòa, đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tổ chức định giá, bán đấu giá "sỉ” 262 nền đất (không bán lẻ từng nền).
Giá khởi điểm của 262 nền đất là gần 161 tỷ đồng (614 triệu đồng/nền), "chiết khấu 5%" cho người trúng đấu giá nếu thanh toán ngay 1 lần đủ 100%. Bà Điều là người trúng đấu giá với số tiền hơn 162,4 tỷ đồng.
Ngày 28-4-2017, UBND tỉnh Phú Yên ra QĐ "hỗ trợ giảm giá 5%" (chiết khấu) trên tổng số tiền đấu giá thành. Trừ phần chiết khấu hơn 8 tỷ đồng, bà Điều đã nộp 154,4 tỷ đồng. Sau khi thực hiện nghĩa vụ tài chính, người trúng đấu giá được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng (sổ đỏ) toàn bộ 262 nền đất.
Tống đạt lệnh bắt tạm giam đối với bà Điều
Theo cơ quan tố tụng, việc "giảm giá 5%" là trái pháp luật, gây thiệt hại tài sản Nhà nước hơn 8 tỷ đồng. Cựu Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên Nguyễn Chí Hiến và 4 cán bộ lãnh đạo các sở ngành có liên quan đã bị khởi tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”.
Liên quan đến người trúng đấu giá, Cơ quan chức năng xác định, từ tháng 8-2017 đến tháng 9-2020, bà Điều đã ký bán 259/262 nền đất với tổng số tiền hơn 320 tỷ đồng nhưng ghi trên các hợp đồng chuyển nhượng chỉ 157 tỷ đồng, nhằm mục đích giảm số tiền thuế phải nộp.
Bà Điều đã có hành vi kê giá trên các chuyển nhượng thấp hơn so với giá chuyển nhượng thực tế, để cơ quan thuế xác định sai số tiền thuế phải nộp, mục đích là giảm tiền thuế thu nhập và lệ phí trước bạ nhà đất, gây thất thu cho ngân sách Nhà nước số tiền thuế hơn 2,42 tỷ đồng.
Cần xem xét 'thấu lý đạt tình'
Mới đây, trong văn bản kiến nghị gửi các cơ quan chức năng, LS Ngô Kim Lan, người tham gia hỗ trợ pháp lý cho bà Ngô Thị Điều đề nghị xem xét một số vấn đề liên quan đến vụ án.
Theo đó, bà Điều tham gia đấu giá, mua sỉ 262 lô đất do biết dự án được quảng bá rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng từ cuối năm 2016 đến đầu 2017, trong đó UBND tỉnh Phú Yên thông báo rõ nội dung "chiết khấu 5%", nếu thanh toán 100% số tiền đã trúng đấu giá. Được biết, trước đó tỉnh Phú Yên đã vài lần tổ chức bán đấu giá không thành.
Thứ hai, qua tìm hiểu, tỉnh Phú Yên muốn bán sỉ 262 nền đất, lấy tiền hoàn lại ngân sách Nhà nước đã vay để xây dựng cầu Hùng Vương năm 2013 (Kho bạc Nhà nước đã hối thúc nhiều lần) nên bà Điều đã nỗ lực thanh toán 100% để tỉnh hoàn trả ngân sách; đáp lại, bà được hỗ trợ giảm giá 5%. Việc tổ chức đấu giá được thực hiện công khai. Bà Điều tham gia đấu giá và trúng đấu giá tuân thủ theo quy định.
Liên quan đến việc nộp thuế của bà Điều, Cơ quan chức năng cần làm rõ Chi cục Thuế TP.Tuy Hòa đã thông báo thuế với bà Điều như thế nào? Chi cục Thuế có kiểm tra việc bà Điều kê khai nộp thuế đúng, đủ, kịp thời hay chưa, còn thiếu bao nhiêu? Chi cục Thuế có ra thông báo yêu cầu bà Điều sửa đổi, bổ sung hay đôn đốc việc nộp thuế không?...
Khi bà Điều kê khai để nộp thuế, Chi cục Thuế không có văn bản nào yêu cầu bà chỉnh sửa, bổ sung. Mặt khác, bà đã tự nguyện nộp bổ sung số thuế còn thiếu trong hai ngày 17 và 18-8-2021 với tổng số tiền 5,602 tỷ đồng, bao gồm phần còn thiếu thuế thu nhập cá nhân 2%; thuế trước bạ 0,5% (bà Điều nộp thay cho cho người mua đất) và lãi phạt chậm nộp 0,03%/ngày (10,8%/năm).
Trong trường hợp bà Điều có ý định "trốn thuế", nhưng trước khi bị các cơ quan chức năng xem xét xử lý bà đã nộp bổ sung toàn bộ số tiền thuế chưa nộp, thì cần được xem xét, áp dụng giảm nhẹ.
Ngoài ra, gia đình cho biết, bà Điều mắc nhiều bệnh như tim mạch, huyết áp, rối loạn nội tiết, u tuyến giáp (đã phẫu thuật 2 lần)... Các bác sĩ điều trị yêu cầu bà Điều phải thường thăm khám định kỳ và sử dụng một số thuốc đặc trị để giảm thiểu nguy cơ. Do đó, gia đình rất mong cơ quan chức năng xem xét, thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho gia đình bảo lãnh bà Điều để điều trị.