Hệ lụy từ việc mua bán đất lấn chiếm

Tự do mua bán đất rừng

Theo xác minh của Công an TP.Phú Quốc: Năm 2004, ông Võ Hoàng Minh mua bằng giấy tay của bà Trần Kim Bông một phần đất tại khu phố 10, phường Dương Đông, TP.Phú Quốc. Năm 2007, ông Minh kê khai, đo đạc thể hiện trên bản đồ địa chính thửa đất số 17, tờ bản đồ số 115, diện tích 1881,4m2 để yêu cầu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN). Sau đó, UBND TP.Phú Quốc cấp cho ông Minh GCN số BH 939964 với diện tích 683,7m2, phần đất 737,02m2 liền kề phía sau không được cấp GCN do hiện trạng không có thành quả lao động, là diện tích cây rừng tự nhiên và không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất.

Đến ngày 06/3/2013, hiện trạng phần đất 737,02m2 vẫn là đất rừng tự nhiên nên UBND tỉnh Kiên Giang cấp GCN số BH 609248 cho Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc (nay là Vườn Quốc gia Phú Quốc) quản lý.

Tiếp tục xây hàng rào khi cán bộ địa phương yêu cầu ngừng thi công

Năm 2014, ông Minh chuyển nhượng toàn bộ thửa đất số 17, gồm phần diện tích 683,7m2 và phần đất 737,02m2 cho ông Trương Hồng Lý. Năm 2016, ông Lý tiếp tục chuyển nhượng cho bà Nguyễn Thị Kim Ly quản lý, sử dụng. Sau khi nhận chuyển nhượng, bà Ly thuê người san ủi, cắm trụ rào và kéo dây kẽm gai bao quanh toàn bộ khu đất bao gồm cả 737,02m2 nên xảy ra tranh chấp với ông Minh. Ban nhân dân khu phố 10 hòa giải không thành. Năm 2017, bà Ly xây tường rào bằng gạch, thay thế tường rào bằng trụ bê-tông, dây kẽm gai đã làm trước đó thì ông Minh tiếp tục tranh chấp.

Người dân địa phương cho biết, tình trạng lấn chiếm, sang nhượng đất rừng đang nhức nhối trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, trở thành vấn đề nóng tại Hội nghị sơ kết tình hình thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm 2024 của Đảng bộ tỉnh tổ chức ngày 05/7 vừa qua. Riêng tại TP.Phú Quốc, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh phối hợp UBND thành phố vừa thực hiện cưỡng chế hơn 45.000m2 đất do các hộ dân lấn chiếm đất rừng quốc gia và đất dự án. Nổi cộm là ông P.V.Đ chiếm 8.200m2, ông P.T.M chiếm 5.233m2 đất rừng quốc gia tại khu phố 6, phường An Thới, xây 8 căn nhà và 5 bungalow. Bà L.T.N.C và bà L.T.N.H chiếm hơn 32.000m2 đất rừng và đất dự án tại tổ 7, xã Gành Dầu, xây 32 căn nhà tiền chế.

Tại khu phố 10, thị trấn Dương Đông (nay là phường Dương Đông), từ năm 2017, Lữ đoàn 950 Bộ Tư lệnh Quân khu 9 đã có văn bản gửi UBND huyện Phú Quốc phản ánh nhiều hộ dân có hành vi lấn chiếm đất quốc phòng, phá hoại công trình quốc gia. Qua kiểm tra hiện trạng sử dụng đất cho thấy, hộ ông N.K.L chiếm 1.260m2 trồng dừa, hộ bà N.T.K.L chiếm 669,9m2 cắm trụ xi măng rào lưới, hộ ông V.H.M chiếm 3.397m2 trồng xoài... Đơn vị này yêu cầu giải quyết triệt để, dứt điểm, nhưng đến nay tình trạng lấn chiếm vẫn tái diễn.

Phần đất ông Minh tranh chấp thuộc quyền sử dụng của Vườn quốc gia Phú Quốc

Vì sao không khởi tố vụ án?

Bà Ly trình bày: Ngày 02/12/2021, lợi dụng dịch bệnh Covid-19, ông Minh thuê người xây tường rào bằng gạch và hàng rào khung kẽm lưới B40 (12,25m x 1,4m) chắn ngang toàn bộ thửa đất số 17 để phân chia ranh giới, nhằm chiếm dụng trái phép phần đất 737,02m2 đang tranh chấp. Nhận được tin báo, chính quyền địa phương đến hiện trường ghi nhận sự việc, yêu cầu ông Minh chấm dứt ngay việc xây dựng. Tuy nhiên, khi cán bộ địa phương rời đi thì phía ông Minh tiếp tục xây, không chỉ ban ngày mà xây cả ban đêm.

Khoảng 23 giờ ngày 03/12/2021, bà Ly phát hiện nhóm người lạ mặt tụ tập trên phần đất 737,02m2 nên trình báo Công an. Khi lực lượng Cảnh sát cơ động và công an địa phương đến làm việc thì các đối tượng bỏ chạy. Lúc này, gia đình bà Ly xô đẩy làm hư hỏng toàn bộ hàng rào ông Minh đã xây. Tổng giá trị tài sản định giá là 8,3 triệu đồng. Ông Minh tố giác vụ việc đến Công an TP.Phú Quốc.

Quá trình xác minh vụ việc, Cơ quan điều tra Công an TP.Phú Quốc đã tiến hành khám nghiệm hiện trường, ghi lời khai người làm chứng, người bị tố giác, người có liên quan. Vườn Quốc gia Phú Quốc có công văn số 30/VQG-PQLBV&PTR xác định, thửa đất 737,02m2 nói trên nằm trong ranh rừng phòng hộ thuộc tiểu khu 76 rừng phòng hộ Phú Quốc đã được UBND tỉnh Kiên Giang cấp GCN số BL609248 ngày 06/3/2013 cho Ban Quản lý rừng phòng hộ Phú Quốc (nay là Vườn quốc gia Phú Quốc).

Ngày 21/5/2023, Cơ quan CSĐT Công an TP.Phú Quốc ban hành quyết định không khởi tố vụ án hình sự "Hủy hoại tài sản" với lý do "hành vi không cấu thành tội phạm". Viện Kiểm sát nhân dân TP.Phú Quốc có văn bản số 42/VKS-HS xác nhận việc không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ và đúng pháp luật. Theo hai cơ quan này, nguồn gốc thửa đất ông Minh và bà Ly đang tranh chấp thuộc đất rừng phòng hộ của Vườn quốc gia Phú Quốc, việc hình thành tài sản (tường rào) trên đất này là không hợp pháp nên không được pháp luật bảo hộ. Do vậy, hành vi của bà Ly không xâm phạm đến quyền sở hữu của ông Minh. Trong khi đó, ông Minh biết rõ phần đất này Nhà nước đã quản lý, cấp cho Vườn quốc gia Phú Quốc sử dụng, nhưng vẫn cố ý xây dựng hàng rào để lấn chiếm thì cũng cần phải xem xét, xử lý bằng biện pháp thích hợp.