Mượn giá vàng để… "than" với tòa
Sáng 18/9/2025, TAND tỉnh Cà Mau mở phiên xét xử sơ thẩm lần 4 vụ tranh chấp giữa nguyên đơn Công ty TNHH MTV quản lý nợ và khai thác tài sản Ngân hàng AB (gọi tắt "Công ty ABBA") với bị đơn là Công ty CP thủy hải sản Minh Hiếu ("Công ty MH") do vợ chồng Lê Thị Hạc và Ngô Chí Dũng làm chủ. Cả 2 người này đang thụ án (vợ 18 năm tù, chồng chung thân) về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Phiên tòa "nóng lên" ngay sau phần khai mạc. Đại diện nguyên đơn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện. Theo đó, ngày 29/3/2012, Công ty MH và Công ty ABBA ký hợp đồng (HĐ) số 516 chuyển nhượng thửa đất 742 (mặt tiền QL1A, nay thuộc P.Giá Rai, tỉnh Cà Mau) diện tích 10.160m2 kèm tài sản trên đất (nhà điều hành, nhà máy chế biến thủy sản) với giá 46,573 tỷ đồng và HĐ số 517 mua bán máy móc, thiết bị, giá 6,727 tỷ. Tổng của 2 HĐ là 53,3 tỷ đồng, Công ty ABBA đã thanh toán 48 tỷ; giữ lại 5,3 tỷ đồng (khoảng 10% giá trị 2 HĐ) để nộp thuế.
Theo nguyên đơn, số tiền 48 tỷ đồng thời điểm năm 2012 là rất lớn, nếu "quy ra giá vàng thì không biết bao nhiêu" (?!). Việc bị đơn nhận tiền nhưng không giao tài sản gây tổn thất to lớn cho ABBA. Từ đó, nguyên đơn yêu cầu bị đơn giao tài sản và bồi thường thiệt hại 54,59 tỷ đồng.
Đại diện bị đơn và các LS tại phiên tòa sáng 18/9/2025
Đại diện bị đơn đề nghị tòa bác toàn bộ yêu cầu khởi kiện do nguyên đơn "vi phạm nghĩa vụ thanh toán". Ngày 16/12/2010 và 17/01/2011, Công ty MH cùng Ngân hàng AB - chi nhánh Bạc Liêu (gọi tắt "AB-BL") ký 2 HĐ vay tiền, thế chấp quyền sử dụng 10.160m2 đất và tài sản trên đất nhằm bảo đảm nghĩa vụ trả nợ trong 3 năm. Để giảm nợ vay, ngày 29/3/2012, Công ty MH cùng đại diện AB-BL và Công ty ABBA thỏa thuận "bán tài sản bảo đảm" bằng 2 HĐ 516 và 517, thanh toán 1 lần.
Ngày 30/3/2012, ABBA chuyển 48 tỷ đồng vào tài khoản Công ty MH mở tại AB-BL. Toàn bộ số tiền này, AB-BL trích thu để trả cho 28 HĐ tín dụng của MH.
Do ABBA còn thiếu 5,3 tỷ đồng nên MH chưa giao tài sản. Ngày 06/10/2014, ABBA gửi đơn tố cáo Công ty MH, rồi khởi kiện ngày 22/12/2016, yêu cầu bàn giao đất và tài sản. Sau 2 lần đình chỉ giải quyết (ngày 16/11/2018 và 25/9/2020) do "hết thời hiệu khởi kiện", vụ án được TAND tỉnh Bạc Liêu thụ lý lại ngày 28/5/2021.
Tại phiên tòa sơ thẩm lần 3 ngày 27/5/2022, TAND tỉnh Bạc Liêu buộc Công ty MH giao tài sản cho ABBA theo 2 HĐ 516 và 517; ABBA trả cho Công ty MH 5,3 tỷ đồng còn thiếu; bác yêu cầu của ABBA đòi bồi thường hơn 40 tỷ đồng. BAST lần 3 này đã bị TAND Cấp cao tại TPHCM tuyên hủy ngày 27/3/2024.
Nhằm bảo đảm quyền lợi cho các bên, bị đơn đề nghị HĐXX thẩm định giá (TĐG) lại tài sản tranh chấp. Theo bị đơn, kết quả TĐG ngày 29/5/2025 của Công ty Việt Tín xác định khối tài sản giá trị 54,616 tỷ đồng là quá thấp. Bị đơn cung cấp cho HĐXX chứng thư TĐG của Công ty SBA, xác định khối tài sản này giá trị 139 tỷ đồng. Mới nhất là văn bản của Công ty Thuận Việt, thông báo khối tài sản dự kiến giao dịch thành công từ 90 - 100 tỷ đồng.
Đại diện nguyên đơn đề nghị HĐXX lấy 2 kết quả TĐG cộng lại "chia đôi" (54,616 tỷ + 139 tỷ = 193,616/2 cho ra con số 96,808 tỷ đồng). Phía bị đơn không đồng ý, đề nghị HĐXX cho TĐG lại tài sản theo quy định của pháp luật, nhưng bị bác.
Đại diện VKSND tỉnh Cà Mau đặt nhiều câu hỏi cho cả 2 bên, trong đó nhấn mạnh đến 5,3 tỷ đồng. Nguyên đơn thừa nhận còn thiếu số tiền này nhưng cho rằng không vi phạm (?!). Bị đơn xác định chưa giao tài sản do nguyên đơn vi phạm HĐ.
Các Luật sư (LS) của bị đơn đặt ra một loạt câu hỏi nhằm làm rõ vấn đề mấu chốt, nhưng cả nguyên đơn và đại diện Ngân hàng AB đều từ chối trả lời. Đến phần tranh luận, các LS đưa ra nhiều luận điểm, chứng minh thời hiệu khởi kiện đã hết và nguyên đơn có vi phạm. Quan trọng hơn, 2 HĐ 516 và 517 không thể thực hiện do toàn bộ tài sản tranh chấp đã được xử lý bằng bản án hình sự có hiệu lực...
Biên bản ngày 23/11/2016, các LS của bị đơn chứng minh không có giá trị pháp lý
1 tài sản, "gán" 2 vụ án
Sau hơn 3 giờ mở phiên tòa, HĐXX vào nghị án khoảng 20 phút rồi tuyên BAST lần 4 dài hàng chục trang, Thẩm phán chủ tọa Giang Thị Cẩm Thúy đọc suốt hơn 47 phút mới xong! HĐXX buộc Công ty MH bàn giao Công ty ABBA toàn bộ tài sản theo 2 HĐ 516 và 517, đồng thời bồi thường thiệt hại cho ABBA hơn 54,59 tỷ đồng (tính đến ngày 18/9/2025). ABBA phải trả MH 5,3 tỷ đồng còn thiếu...
Trao đổi với PV ngay sau khi án tuyên, ông Ngô Chí Hiếu - đại diện bị đơn - bày tỏ bức xúc: "Vụ án kéo dài quá lâu, với tài liệu chứng cứ rành rành, rõ nhất là Bản án hình sự phúc thẩm số 05/2024/HS-PT ngày 02/01/2024 của TAND Cấp cao tại TPHCM (Bản án HSPT 05) đã xử lý toàn bộ khối tài sản tranh chấp. Nay HĐXX sơ thẩm buộc Công ty MH giao cho Công ty ABBA. Như vậy, chỉ 1 tài sản "gán" 2 vụ án. Tệ hại hơn, HĐXX còn "tình thương mến thương", tuyên cho ABBA được bồi thường số tiền "khủng" trong khi vẫn còn nợ MH 5,3 tỷ đồng suốt 13 năm qua. Không chỉ kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, tôi đề nghị các cơ quan chức năng khẩn trương làm rõ BAST lần 4 có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp".
LS Trần Hải Đức (Đoàn LS TPHCM) và nhóm LS trợ giúp pháp lý cho bị đơn, chứng minh BAST lần 4 lộ nhiều dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng.
Thứ nhất, xuất phát từ các HĐ tín dụng, Công ty MH mất khả năng thanh toán nên AB-BL chỉ định Công ty ABBA ký 2 HĐ 516 và 517 "mua bán tài sản bảo đảm". Do ABBA không thanh toán đủ tiền nên MH chưa thực hiện nghĩa vụ tín dụng cho AB-BL dẫn đến tố cáo. Cơ quan tố tụng hình sự xác định 2 HĐ 516 và 517 có liên quan đến vụ án "lừa đảo" xảy ra tại Công ty MH.
Bản án HSPT 05 của TAND Cấp cao tại TPHCM tuyên xử 2 bị cáo: Hạc 18 năm tù và Dũng tù chung thân về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Theo đó, Công ty MH được AB-BL giải ngân 89 HĐ tín dụng, đã tất toán còn 42 HĐ với nợ gốc là 69,55 tỷ đồng. Trừ ra giá trị tài sản thế chấp (khối tài sản tranh chấp) theo kết quả định giá ngày 22/11/2016 là 36,95 tỷ, 2 bị cáo còn chiếm đoạt 32,6 tỷ đồng của AB-BL.
Rõ ràng, khối tài sản tranh chấp đã đưa vào vụ án hình sự và được TĐG để làm căn cứ giải quyết phần trách nhiệm dân sự. Bản án HSPT 05 đã có hiệu lực, các bị cáo đang chấp hành án hình sự, nhưng chưa thực hiện trách nhiệm dân sự. Do đó, khối tài sản này cần phải được giữ lại để bảo đảm cho việc thi hành án phần dân sự của Bản án HSPT 05. Như vậy, đối tượng của 2 HĐ 516 và 517 không thể thực hiện được theo Điều 408 BLDS 2015. HĐXX tuyên giao khối tài sản này cho ABBA khi chưa có ý kiến của Cơ quan Tố tụng hình sự là không đúng, vi phạm nghiêm trọng Nghị quyết số 164/2024/QH15 ngày 28/11/2024 của Quốc hội.
Thứ hai, AB-BL xác định đã nhận 48 tỷ đồng từ Công ty ABBA xuất phát từ 2 HĐ 516 và 517, để khấu trừ cho khoản vay của Công ty MH, nên công ty chỉ nợ gốc 21,55 tỷ đồng, không phải 32,6 tỷ. Tuy nhiên, theo Bản án HSPT 05, số tiền 48 tỷ đồng được xác định nằm trong chuỗi hành vi lừa đảo, Công ty MH phải bồi thường 42 HĐ tín dụng cho AB-BL, bao gồm 48 tỷ đồng. Với BAST lần 4 vừa tuyên, HĐXX chấp nhận số tiền 48 tỷ đồng mà AB-BL đã nhận để khấu trừ, đi ngược lại với Bản án HSPT 05. Nếu cộng 32,6 tỷ đồng từ Bản án HSPT 05, AB-BL được nhận tổng cộng 80,6 tỷ đồng, trong khi nợ gốc của Công ty MH chỉ 69,55 tỷ đồng (?!).
Thẩm phán chủ tọa Giang Thị Cẩm Thúy tuyên đọc BAST lần 4
Thứ ba, căn cứ 2 HĐ 516 và 517, Công ty ABBA còn thiếu Công ty MH 5,3 tỷ đồng từ tháng 3/2012 đến nay, gây thiệt hại nghiêm trọng quyền lợi của bị đơn, nhưng không được HĐXX xem xét. Nguyên đơn vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ thanh toán, nhưng HĐXX lại buộc bị đơn bồi thường 54,59 tỷ đồng là trái quy định pháp luật về trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài HĐ.
Thứ tư, tài sản tranh chấp có giá trị rất lớn, trong đó phần đất lên đến 10.160m2 giá thị trường luôn thay đổi. Việc TĐG tài sản nhằm xác định quyền, nghĩa vụ của các bên liên quan đến HĐ tranh chấp, là căn cứ để xem xét thiệt hại của các bên cũng như việc đánh giá, giải quyết hậu quả của HĐ khi vô hiệu. Giá trị tài sản tranh chấp sau khi được TĐG là căn cứ để xác định nghĩa vụ về án phí và các chi phí tố tụng khác.
Bị đơn đã gửi đơn yêu cầu TĐG lại, kèm theo tài liệu chứng minh kết quả TĐG mà tòa chỉ định là không khách quan và chưa phù hợp với giá thị trường tại thời điểm xét xử. Yêu cầu này là có căn cứ theo quy định tại Điều 104 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, nhưng HĐXX bỏ qua, gây thất thoát nguồn thu cho ngân sách Nhà nước từ việc TĐG lại tài sản tranh chấp.
Thứ năm, về thời hiệu khởi kiện: Vụ án đã từng 2 lần bị TAND thị xã Giá Rai và TAND tỉnh Bạc Liệu (nay là TAND tỉnh Cà Mau) ra quyết định đình chỉ do "hết thời hiệu khởi kiện". HĐXX căn cứ vào biên bản lập ngày 23/11/2016 giữa Công ty TNHH kinh doanh chế biến thủy sản và XNK Minh Hiếu (Công ty TNHH MH) với đại diện Ngân hàng AB và Công ty ABBA để làm "sống" lại thời hiệu là không có căn cứ pháp lý. Bởi, tại thời điểm ngày 23/11/2016, pháp nhân Công ty TNHH MH không còn tồn tại; các bên đại diện chủ thể là pháp nhân chỉ ký tên, không đóng dấu, trái với Luật Doanh nghiệp và các quy luật có liên quan...