(CATP) Sau Tết Nguyên đán, chanh có hạt ở ven sông Vàm Cỏ Đông (thuộc huyện Bến Lức, Đức Hòa, Đức Huệ, tỉnh Long An) giá rất cao, nông dân lãi đậm. Tuy nhiên, từ đầu tháng 6/2025, 7kg chanh giờ chỉ bán được 10.000 đồng.
Trưa 24/6, anh Nguyễn Thanh Giang (44 tuổi, ngụ ấp 1A, xã Hựu Thạnh, huyện Đức Hòa, Long An) thông tin: "Chanh giờ bán 7kg chỉ mua đủ 1 tờ vé số loại 10 ngàn đồng, nhà vườn lại khổ nữa rồi". Không chờ lâu, chúng tôi tức tốc chạy xe máy từ TPHCM xuống nhà anh tìm hiểu. Đến nơi, chúng tôi tận mắt chứng kiến cuộc sống của vợ chồng người nông dân quanh năm gắn với cánh đồng "một nắng, hai sương" để chăm sóc gần 2ha chanh, hơn 30 gốc đu đủ đang mùa cho trái.
Khi vào bên trong căn chòi nơi ăn ngủ "thường trực" của gia đình anh Giang, là đống chanh hái nhiều ngày chưa có thương lái chở đi như lời hẹn. "Sau Tết nguyên đán 2025, chanh có hạt giá trung bình 18 - 20.000 đồng, một 1ha tui lời hơn 12 triệu đồng. Dân nhà vườn dự đoán loại trái cây này sẽ còn tăng giá trong những tháng tiếp theo, nhưng không ngờ thị trường lao dốc. Mới đây chừng 2 tuần giá còn ở mức 8 - 10.000 đồng, nay thì hơn 1.000 đồng/kg".
Anh Giang - chủ vườn chanh
Nở nụ cười như khóc, anh Giang buồn rầu than vãn: "Trừ công hái, sau đó cắt nhánh tỉa cành thì thu không đủ bù chi. Nếu tính công chăm sóc, bón phân, làm đất do gia đình làm xem như lỗ nặng!". Cũng theo chủ vườn, nhiều hộ trồng chanh không theo hướng VietGAP, GlobalGAP, liên kết sản xuất để có đầu ra nên khó xoay xở khi vào mùa thu hoạch rộ là điều khó tránh khỏi.
Cách vườn chanh anh Giang không xa, chị Nguyễn Thị Huỳnh Trăm (46 tuổi) bùi ngùi nói: "Trái cây gì ở vùng này cũng có số phận tương tự, bán chẳng ai thèm mua, có hỏi mua thì giá bèo như cho. Hộ dân ở cùng xóm hết chịu nổi cảnh khổ đành chặt bỏ vườn chanh đang cho trái rộng 7.000m2 để đầu tư việc khác. Hỏi chủ nhà định trồng cây gì, vợ chồng anh chỉ biết lắc đầu và nói đang suy nghĩ. Giờ tạm thời bỏ đất trống cho đỡ mệt công, tốn sức".
Dù chanh được mùa nhưng chủ vườn "cười ra nước mắt"
Ông Nguyễn Văn Cơ (Phó giám đốc Trung tâm khuyến nông huyện Bến Lức) cho biết: Chanh tuy dễ trồng nhưng để cho năng suất cùng với chất lượng cao bắt buộc nhà vườn tích lũy nhiều kinh nghiệm, đồng thời phải gắn liền kỹ thuật trồng và chăm sóc tốt. Các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học - kỹ thuật do Hội Nông dân xã tổ chức, được áp dụng thêm những kinh nghiệm từ quá trình trồng trọt. Tỉa cành, tạo tán cho cây chanh là công việc tôi thường xuyên áp dụng.
Việc làm này để cây được thông thoáng, quang hợp tốt sẽ cho năng suất, chất lượng nông sản cao; đồng thời hạn chế sâu, bệnh tấn công. Nhà nông còn áp dụng cách tưới nước, bón phân theo kinh nghiệm nhằm kích thích cây ra hoa đồng loạt, tập trung hơn vào những mùa nghịch cho giá cao tăng theo thị trường. Điều quan trọng, quá trình trồng trọt cần hạn chế sử dụng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hóa học mà thường chỉ sử dụng các loại thuốc sinh học và phân chuồng nhằm tạo môi trường cho cây phát triển tốt.
Nhà vườn gần đây kêu giá thấp ảnh hưởng bởi thị trường chung, một phần do mưa liên tục, chanh không đạt chất lượng và thương lái tự ra giá với nhà nông. Hiện nay, chanh đang rộ khi vào vụ mùa, số lượng nông dân hái trên các cánh đồng tính ra con số lên đến 50 - 70 tấn/ngày, đầu ra khó thì giá giảm theo là điều tất yếu. Huyện trồng loại cây này nhiều ở Bến Lức, Đức Hòa, Đức Huệ, Thạnh Hóa... với hơn 11.000ha bắt đầu hái trái.