(CATP) Theo Luật đất đai 2003 và 2013, muốn giao đất cho doanh nghiệp (DN) xây dựng (XD), phát triển kinh tế tại địa phương thì chính quyền không được phép thu hồi đất của người dân, còn DN muốn lấy đất phát triển kinh tế thì phải thỏa thuận với dân. Tuy nhiên, UBND TP.Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận lại làm thay cho DN là ra thông báo thu hồi đất.
Đáng nói là từ khi UBND TP. Phan Thiết ban hành quyết định (QĐ) thu hồi đất đến nay đã 10 năm nhưng dự án (DA) vẫn là bãi đất hoang. Người dân đã khiếu nại nhiều nơi, nhưng vẫn không được giải quyết thỏa đáng.
KÊU CỨU KHẮP NƠI
Ông Huỳnh Ngọc Sự (SN 1964, ngụ P.Đức Long, TP. Phan Thiết) cho biết, thực hiện lời kêu gọi của Nhà nước về phát triển kinh tế “trồng cây gây rừng”, cha mẹ ông là ông Nguyễn Văn Tấn - bà Nguyễn Thị Mọi (ngụ xã Tiến Thành, TP. Phan Thiết, đã mất) làm đơn xung phong nhận đất để phát triển kinh tế rừng. Ngày 17-12-1992, UBND TX Phan Thiết (nay là TP.Phan Thiết) ra QĐ1323/UBND giao gia đình bà Nguyễn Thị Mọi 35.000m2 đất để phát triển kinh tế rừng (theo Chương trình PAM).
Cùng thời gian này, do gia đình đông con nên bà Nguyễn Thị Mọi tiếp tục viết đơn gửi UBND xã Tiến Thành xin nhận thêm đất cũng như tận dụng phần diện tích lân cận đang bỏ hoang thêm 22.000m2 đất để phát triển rừng và trồng cây ăn trái. Tính đến cuối năm 1992, tổng diện tích đất rừng của gia đình bà Mọi là 57.000m2 (5,7ha). Từ ngày được giao đất, gia đình lấy 200m2 làm nhà ở và nơi sinh hoạt; phần đất còn lại từ năm 1992 đến 2010, bà kêu gọi các con biến khu đất hoang hóa thành rừng keo xanh tốt xen canh là vườn cây ăn trái xung quanh nhà.
Tuy nhiên, đến ngày 9-11-2009 hộ bà Nguyễn Thị Mọi (với 3 thế hệ sống chung dưới một mái nhà) bất ngờ nhận được QĐ4665/QĐ-UBND của UBND TP.Phan Thiết ban hành “thu hồi toàn bộ 5,7ha đất của gia đình tại xã Tiến Thành” với lý do “giao Công ty TNHH du lịch Hải Việt (gọi tắt Cty Hải Việt) thuê đất để đầu tư trồng rừng và phát triển du lịch”. Vị trí thửa đất bị thu hồi tại số 1/28.000m2, tỷ lệ 1/2.500, thửa 24/7.000.
Theo QĐ này, giao Ban Bồi thường thiệt hại - Giải phóng mặt bằng (BTTH-GPMB) TP. Phan Thiết phối hợp với UBND xã Tiến Thành tổ chức kiểm kê, bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật cho gia đình bà Nguyễn Thị Mọi. Quyết định thu hồi đất của gia đình này đã có hiệu lực, tuy nhiên Ban BTTH-GPMB TP.Phan Thiết cũng không đưa ra phương án bồi thường và đã kéo dài 10 năm nay vẫn chưa được giải quyết.
Sau khi bị thu hồi đất, căn nhà của bà Nguyễn Thị Mọi trở nên hoang tàn
Từ những bức xúc trên, ông Huỳnh Ngọc Sự (được sự ủy quyền của gia đình) đã làm đơn kêu cứu khắp nơi. Sau nhiều năm, ông Sự cũng nhận được Công văn (CV) 1256/ VP-TCCD ngày 9-11-2012 của UBND tỉnh Bình Thuận thừa nhận, Cty Hải Việt thuê đất trồng rừng và phát triển du lịch nhưng không thực hiện các chính sách thu hồi, đền bù theo quy định.
Trong khi đó, tại CV 1066/ĐBGT-TĐPL của Ban đền bù giải tỏa tỉnh Bình Thuận khẳng định “diện tích đất trồng rừng của gia đình bà Nguyễn Thị Mọi nằm trong dự án của Cty Hải Việt. Dự án này Ban đền bù giải tỏa tỉnh không thực hiện công tác đền bù giải tỏa theo quy định của Luật đất đai 2003 thì chủ đầu tư dự án (Cty Hải Việt) phải thỏa thuận đền bù trực tiếp với chủ sử dụng đất hợp pháp”.
PHẢI THẤU TÌNH, ĐẠT LÝ
Theo ông Sự, nếu việc Nhà nước thu hồi đất này để phục vụ việc phát triển kinh tế tại địa phương thì gia đình hoàn toàn ủng hộ. Tuy nhiên, việc thu hồi đất theo CV 4665/QĐ-UBND TP.Phan Thiết ban hành nhưng không thỏa thuận đền bù tài sản gắn liền trên đất với dân là sai thẩm quyền và trái quy định pháp luật. Tổng diện tích 5,7ha đất của gia đình đến nay vẫn chưa nhận được bất cứ thỏa thuận bồi thường nào, nhưng UBND TP. Phan Thiết lại ra QĐ thu hồi và cưỡng chế, giao đất cho Cty Hải Việt sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế và trồng rừng là trái với quy định pháp luật.
Được biết, trước đó gia đình ông Sự đã đồng ý hiến 2,2ha đất khai hoang nhưng cũng không nhận được bất cứ đồng hỗ trợ nào. Nay họ còn 3,5ha đất hợp pháp cũng bị DN thu hồi và chưa được đền bù dù chỉ 1 đồng.
Dựa vào văn bản giao và thu hồi đất của UBND tỉnh Bình Thuận và UBND TP.Phan Thiết, năm 2012 UBND xã Tiến Thành đã lập đoàn vào cưỡng chế căn nhà của gia đình bà Nguyễn Thị Mọi cũng như thu hồi toàn bộ khu đất 5,7ha. Sự việc bị đẩy lên cao vào tháng 5-2017, Cty Hải Việt đã huy động người, cho máy ủi vào phá nhà, đuổi hết thành viên trong gia đình (sống trên căn nhà hợp pháp) để chiếm đoạt toàn bộ khu đất.
10 năm chờ đợi nhưng hộ ông Sự vẫn không nhận được đền bù tiền đất, tài sản gắn liền trên đất nên tháng 6-2019, ông Sự đã mua dây thép gai rào khu đất 5,5ha của mình lại. Tuy nhiên, ngày 30-8-2019 UBND xã Tiến Thành tiếp tục ra thông báo “cưỡng chế buộc thực hiện các biện pháp khắc phục đối với ông Huỳnh Ngọc Sự” cũng vi phạm pháp luật nghiêm trọng.
Trao đổi với chúng tôi chiều 7-10-2019, ông Tống Duy Mạnh - Chủ tịch UBND xã Tiến Thành - cho biết, ngày 30-8-2019 UBND xã có lập đoàn vào khu đất và nhà của ông Huỳnh Ngọc Sự để cưỡng chế, việc này là làm theo sự chỉ đạo của cấp trên. Sau đó UBND xã đã mang toàn bộ hồ sơ đến Phòng Tư pháp TP.Phan Thiết làm việc và nhận thấy các QĐ xử phạt vi phạm hành chính, QĐ cưỡng chế là sai quy định.
Do vậy, UBND xã đề nghị Ban BTTH-GPMB phối hợp với cơ quan chuyên môn và xã tổ chức kiểm kê, lập phương án đền bù đất và tài sản gắn liền trên đất đối với gia đình bà Nguyễn Thị Mọi. Theo đó, UBND xã kiến nghị Cty Hải Việt đền bù, hỗ trợ cho dân. Nếu chưa thực hiện thì đề nghị Cty này tiếp tục cho dân canh tác, sản xuất tại mảnh đất trên.