Miễn giấy phép vì có quy hoạch 1/500
Theo hồ sơ, ông Năm là chủ nhà hàng Năm Nhỏ, đồng thời cũng là người đại diện theo pháp luật của Công ty TNHH MTV Năm Nhỏ, địa chỉ tại số 35 - 41 đường Tôn Đức Thắng, P.Vĩnh Lạc, TP.Rạch Giá.
Công trình nhà hàng Năm Nhỏ được xây dựng từ tháng 02/2006, với nguồn gốc đất thuộc dự án lấn biển khu đô thị mới theo quyết định số 1081/1999 của UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng khu đô thị mới mở rộng TX.Rạch Giá (cũ). Đây là dự án của Nhà nước và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo bản đồ phân lô bán nền, đã được UBND tỉnh Kiên Giang phê duyệt theo tỷ lệ 1/500.
Căn cứ Điểm c, Khoản 1, Điều 17, Nghị định 16/2005/NĐ-CP (có hiệu lực ngày 05/3/2005, hết hiệu lực 02/4/2009) quy định, trước khi khởi công xây dựng công trình, chủ đầu tư phải có giấy phép xây dựng (GPXD), trừ trường hợp xây dựng các công trình sau đây: Công trình xây dựng thuộc dự án khu đô thị, khu công nghiệp, khu nhà ở có quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Như vậy, theo quy định pháp luật xây dựng thời điểm đó thì công trình xây dựng dự án nói trên được miễn GPXD. Do đó, vào tháng 02/2006, nhà hàng Năm Nhỏ khởi công xây dựng công trình mà không có GPXD. Sau đó, UBND TP.Rạch Giá và Sở Xây dựng đã phạt công trình nhà hàng Năm Nhỏ do xây dựng không có GPXD. Sau khi nhận được quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng và bị bác đơn khiếu nại lần đầu, ông Năm có làm đơn gửi đến Bộ Xây dựng (BXD) để hỏi.
Ngày 04/5/2007, Bộ Xây dựng đã gửi công văn số 05/BXD-PC "Trả lời đơn xin xem xét ngày 16/3/2007 của ông Nguyễn Văn Năm" với nội dung là công trình xây dựng trên đất có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, thì không phải xin GPXD. Đồng thời, BXD cũng gửi công văn đến UBND TP.Rạch Giá, UBND tỉnh Kiên Giang, Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang.
Đến ngày 26/7/2007, UBND tỉnh Kiên Giang đã cấp giấy chứng nhận đầu tư số 56111000053 cho Công ty TNHH Năm Nhỏ, nội dung: "Căn cứ công văn số 05/BXD-PC ngày 04/5/2007 của BXD trả lời đơn xin xem xét ngày 16/3/2007 của ông Nguyễn Văn Năm, căn cứ giấy chứng nhận chất lượng công trình số 53/TVNM.07 ngày 27/3/2007 của Công ty CP ĐTPT Nhà và XD Tây Hồ - Chi Nhánh Miền Nam (BXD) thực hiện dự án đầu tư với nội dung: Tên dự án đầu tư dịch vụ kinh doanh ăn uống đầy đủ, địa điểm thực hiện dự án Lô D7, 35 - 41 đường Tôn Đức Thắng, P.Vĩnh Lạc, TP.Rạch Giá, Kiên Giang; diện tích đất sử dụng 3.500m2".
Đến ngày 17/8/2009, Sở Xây dựng và UBND TP.Rạch Giá đã có tờ trình số 753/TT-SXD-UBND gửi Thường trực UBND tỉnh Kiên Giang đề nghị cho phép công trình cụm nhà hàng Năm Nhỏ được đưa vào sử dụng và đã được ông Văn Hà Phong - Phó Chủ tịch tỉnh Kiên Giang phê duyệt chấp thuận.
Từ những căn cứ nêu trên, có thể thấy rằng công trình nhà hàng Năm Nhỏ thuộc trường hợp được miễn GPXD, cho nên không bị xử phạt hành chính.
Nhà hàng Năm Nhỏ
Bị phạt vì sửa chữa
Theo đó, nhà hàng Năm Nhỏ đã được đưa vào kinh doanh từ tháng 12/2006, đến nay đã ngót ngét 17 năm. Không tránh khỏi sự hao mòn theo thời gian, khu bán buffet trước đây có nhiều chỗ bị thấm dột. Để đảm bảo sự an toàn nên tháng 8/2022, ông Năm đã sửa chữa trên diện tích công trình cũ tại nhà hàng Năm Nhỏ mà không làm thay đổi kết cấu chịu lực của căn nhà.
Đến ngày 28/12/2022, Đội Kiểm tra trật tự đô thị của TP.Rạch Giá đến kiểm tra hiện trạng công trình đang sửa chữa. Cùng ngày, Đội này gửi giấy mời cho ông Năm lúc 8 giờ 25 ngày 29/12/2022 đến trụ sở để trao đổi việc xây dựng. Ông Đinh Quang Hưng - Đội trưởng, đã hướng dẫn ông Năm làm thủ tục thiết kế bản vẽ và xin GPXD. Ông Năm trình bày rằng, công trình trên chỉ sửa chữa nhỏ, căn cứ theo quy định của pháp luật thì không phải xin GPXD theo Điểm d, Khoản 2, Điều 89, Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung 2020).
Ngày 02/02/2023, Thanh tra Sở Xây dựng phối hợp với các ngành chức năng đến nhà hàng Năm Nhỏ kiểm tra hiện trạng công trình đang sửa chữa. Ngày 03/02/2023, Thanh tra Sở Xây dựng gửi giấy mời ông Năm sáng 06/02/2023 đến trụ sở, mang theo đầy đủ hồ sơ tài liệu có liên quan đến công trình. Ông Năm có trình các văn bản liên quan đến công trình xây dựng trước đây. Sau đó, giữa các bên có biên bản ghi nhận là công trình sửa chữa nhà hàng khu bán buffet trước đây, không có lập biên bản vi phạm hành chính (BBVPHC).
Đến ngày 24/3/2023, UBND P.Vĩnh Lạc mời ông Năm và Đội Kiểm tra trật tự đô thị đến trao đổi, sau đó các bên cùng kiểm tra thực tế hiện trạng công trình. Đến ngày 03/4/2023, cán bộ địa chính phường xuống lập BBVPHC. Ngày 13/04/2023, ông Năm nhận được quyết định xử phạt số 134/QĐ-XPHC, hình thức phạt tiền là 45 triệu đồng.
Như vậy, nếu tính kể từ ngày trật tự đô thị kiểm tra công trình đang sửa chữa là ngày 28/12/2022 và qua nhiều đợt kiểm tra, kéo dài đến ngày 13/4/2023 thì mới ra quyết định xử phạt VPHC là đã kéo dài 107 ngày. Căn cứ quy định tại Điểm a, b Khoản 2, Điều 12, Nghị định 118/2021 thì, "thời hạn lập biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 2 ngày làm việc, kể từ khi phát hiện vi phạm hành chính. Trường hợp vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc có phạm vi rộng, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, thì biên bản vi phạm hành chính được lập trong thời hạn 5 ngày làm việc". Như vậy, cơ quan có thẩm quyền trong việc lập BBVPHC đã có dấu hiệu vi phạm thời gian mà pháp luật quy định.
Bên cạnh đó, vì không đồng ý với quyết định xử phạt hành chính số 134/QĐ-XPHC ngày 13/4/2023 (QĐ 134) nên vào ngày 25/4/2023, ông Năm đã làm đơn khiếu nại, yêu cầu Chủ tịch UBND TP.Rạch Giá ra quyết định hủy bỏ QĐ 134 do ban hành chưa đúng pháp luật. Ngày 09/5/2023, ông Năm nhận được Thông báo số 201/TB-UBND của UBND TP.Rạch Giá về việc thụ lý giải quyết khiếu nại. Mãi đến ngày 24/11/2023, Chủ tịch UBND TP.Rạch Giá mới ban hành quyết định số 95/QĐ-UBND ngày 24/11/2023 (QĐ 95) về giải quyết khiếu nại (lần đầu), theo đó không chấp nhận nội dung khiếu nại. Tại Điều 28, Luật Khiếu nại 2011 quy định: "Thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ ly...". Thời điểm thụ lý đơn khiếu nại của ông Năm là ngày 09/5/2023, vậy mà cho tới ngày 24/11/2023 thì Chủ tịch UBND TP.Rạch Giá mới ban hành QĐ 95 (tổng cộng là 200 ngày).
Cho rằng quyết định xử phạt hành chính của Chủ tịch UBND TP.Rạch Giá là bất hợp pháp, không đúng với các quy định pháp luật về xây dựng nên ông Năm đã làm đơn kiện Chủ tịch UBND TP.Rạch Giá, để hủy bỏ QĐ 134 và QĐ 95. Ngày 19/12 vừa qua, Tòa đã có biên bản nhận đơn khởi kiện hành chính của ông Năm.