Hệ quả của việc ưu ái cho doanh nghiệp
Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang điều tra vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu Bình Dương trách nhiệm hữu hạn một thành viên (Tổng Công ty 3/2) theo Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 02/PC03 ngày 16/12/2019 của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Dương và Quyết định số 14/QĐ-VKS-PI ngày 3/9/2020 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bình Dương về việc chuyển vụ án để điều tra theo thẩm quyền.
Căn cứ tài liệu điều tra của vụ án, ngày 30/6/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã ra các quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt bị can để tạm giam và lệnh khám xét đối với 6 bị can, gồm:
1. Trần Xuân Lâm (nguyên Trưởng phòng Kinh tế ngành thuộc Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương, hiện là Chánh Thanh tra tỉnh Bình Dương);
2. Võ Văn Lượng (nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương, hiện là Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương);
3. Nguyễn Thanh Trúc (nguyên Chánh Văn phòng UBND tỉnh Bình Dương, hiện là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương);
4. Phạm Văn Cành (nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bình Dương);
5. Trần Thanh Liêm (nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương);
6. Ngô Dũng Phương (Trưởng phòng Tài chính Đảng thuộc Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương).
Các bị can trên đều bị khởi tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.
Cũng liên quan vụ án này, ngày 1/6/2021, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã ra các quyết định khởi tố đối với 4 bị can, gồm: Nguyễn Đại Dương; Nguyễn Quốc Hùng (Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Bất động sản Âu Lạc); Phạm Hữu Hiền (nguyên Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn và Thẩm định giá Đông Nam); Hồ Hoàng Nam (Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn và Thẩm định giá Đông Nam).
Bốn bị can cùng bị khởi tố về tội "vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" theo Điều 219 Bộ luật Hình sự 2015.
Trước đó, ngày 16-12-2019, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Dương đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự số 02/PC03 xảy ra tại Tổng công ty 3/2, sau đó Cơ quan điều tra đã bắt giam ông Nguyễn Văn Minh (Chủ tịch HĐQT Tổng công ty 3/2), ông Trần Nguyên Vũ (Tổng giám đốc) và ông Huỳnh Thanh Hải (Chủ tịch, kiêm Tổng giám đốc công ty TNHH MTV Đầu tư và Quản lý dự án Bình Dương).
Ngày 3-9-2020, Viện KSND tỉnh Bình Dương ra quyết định số 14/QĐ-VKS-P1 về việc chuyển vụ án để điều tra theo thẩm quyền đến Cơ quan CSĐT Bộ Công an.
Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đang tiếp tục điều tra triệt để, mở rộng vụ án và áp dụng các biện pháp theo luật định để thu hồi tài sản cho Nhà nước.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 855/1997/ QĐ-TTg ngày 11-10-1997 về việc phê duyệt định hướng quy hoạch chung chùm đô thị phía Nam tại tỉnh Bình Dương, cho phép khu vực Nam Bình Dương được xây dựng 11 KCN tập trung với diện tích khoảng 2.500ha tới năm 2005 và 4.500ha vào năm 2020 và một cụm đô thị có quy mô lên tới 1 triệu dân. Bình Dương đã cho rằng cần thiết phải có khu Liên hợp công nghiệp dịch vụ đô thị Bình Dương.
Đây thực chất là một khu đô thị mới, một khu đô thị vệ tinh mang tính chất tổng hợp bao gồm KCN, giải trí, dịch vụ, khu dân cư, tái định cư và Công ty 3/2 là một công ty 100% vốn Tỉnh ủy Bình Dương đã được chọn để điều hành triển khai thực hiện dự án khu liên hợp. Vào năm 2005 UBND tỉnh Bình Dương có chủ trương giao 563ha đất có mục đích sử dụng là đất dịch vụ trong khu liên hợp công nghiệp dịch vụ đô thị Bình Dương cho Tổng Công ty SX-XNK Bình Dương TNHH MTV.
Đến văn bản chấp thuận đơn giá đất "bèo"
Để thực hiện chủ trương, năm 2005 UBND tỉnh Bình Dương đã thống nhất giao cho Sở Tài chính xác định áp dụng giá đất chung cho cả khu liên hợp với diện tích 4.196 ha và trình UBND tỉnh ban hành đơn giá đất bình quân đối với Khu liên hợp (trong đó có cả khu vực được quy hoạch là khu vực dịch vụ do Tổng công ty 3/2 làm chủ đầu tư). Theo đó, giá đất cụ thể tại khu dịch vụ của Tổng Công ty 3/2 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định 5853/ QĐ- UBND ngày 27-12-2006 là 51.914 đồng/m2.
Riêng Tổng công ty 3/2, trong giai đoạn từ 2012-2013, doanh nghiệp này đã được UBND tỉnh giao đất tổng cộng 4 đợt nhưng nghĩa vụ tài chính vẫn được xác định theo đơn giá 51.914 đồng/m2. Trong văn bản 3444/ UBND - KTN ngày 23-11-2012 chấp thuận đơn giá để xác định tiền sử dụng đất cho Khu liên hợp do Tổng Công ty 3/2, ông Trần Văn Nam (lúc bấy giờ là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương, ký thay Chủ tịch) đã thể hiện ý kiến có nội dung chấp thuận cho Tổng Công ty 3/2 được nộp tiền sử dụng đất với đơn giá nêu trên sau khi khấu trừ tiền bồi thường theo quy định...
Năm 2007, Tổng công ty 3/2 đã ký kết hợp đồng liên doanh với hai đối tác Hàn Quốc để thành lập Công ty Tân Thành với vốn điều lệ lên tới 30 triệu USD nhằm thực hiện dự án Câu lạc bộ sân Golf và khu nghỉ dưỡng Đảo Hồ Điệp tại khu đất có diện tích khoảng 145ha thuộc quỹ đất 563ha kể trên, trong đó, Tổng công ty 3/2 góp vốn 30% bằng quyền sử dụng đất của toàn bộ khu đất. Giá trị khu đất tại thời điểm đó được định giá trị khoảng 24 triệu USD, nhưng Cty Tân Thành sử dụng 9 triệu USD làm vốn góp tương ứng 30%, 15 triệu USD còn lại sẽ được Công ty Tân Thành hoàn trả lại Tổng công ty SX-XNK Bình Dương bằng nguồn vốn góp từ các cổ đông còn lại.
Dự án Câu lạc bộ sân Golf và khu nghỉ dưỡng Đảo Hồ Điệp tại khu đất có diện tích khoảng 145ha (ảnh CTV)
Nhằm thực hiện việc liên doanh, phía đối tác Hàn Quốc đã góp 5,2 triệu USD. Tuy nhiên, năm 2008 cơn bão khủng hoảng tài chính toàn cầu đã xảy đến và các đối tác Hàn Quốc gặp khó khăn về tài chính, không có khả năng góp vốn để tiếp tục đầu tư vào dự án này. Vào khoảng tháng 2-2011, các đối tác Hàn Quốc là Công ty IC Corparation và Công ty K Source Solutions đã ký hợp đồng chuyển nhượng phần vốn đã góp cho hai đối tác Việt Nam là Công ty CP Hưng Vượng và Công ty TNHH Phát Triển.
Đáng chú ý, Công ty Phát Triển lại có cổ đông chính và người đại diện pháp luật là con gái của ông Nguyễn Văn Minh (nguyên chủ tịch HĐQT của Tổng công ty 3-2). Trong đó, ông Phạm Văn Cành - nguyên phó bí thư thường trực Tỉnh ủy Bình Dương, người có vai trò trực tiếp trong việc cho ý kiến chỉ đạo đối với các hoạt động của Tổng công ty 3-2 và đã ký nhiều văn bản cho chủ trương của Tỉnh ủy về việc sắp xếp các khu đất của Tổng công ty 3-2.
Bản thân ông Trần Thanh Liêm và một số cán bộ từng giữ các chức vụ tham mưu như lãnh đạo Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng UBND tỉnh và một số phòng chuyên môn cũng đã tham mưu và ký một số văn bản như phê duyệt phương án cổ phần hóa, phê duyệt cơ cấu vốn cổ phần lần đầu và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư chiến lược cổ phần hóa Tổng công ty 3/2..
Mặc dù, UBND tỉnh Bình Dương cho rằng văn bản 3444 chỉ là văn bản hướng dẫn tiếp tục thực hiện lại nội dung khi tính tiền sử dụng đất cho các nhà đầu tư trong khu liên hợp theo chủ trương thống nhất của tập thể Ban thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh, HĐND tỉnh qua các nhiệm kỳ, đồng thời phủ nhận công văn trên, cho rằng đó không phải là quyết định của UBND tỉnh Bình Dương ban hành đơn giá đất nhưng việc áp dụng giá đất tại thời điểm năm 2006 cho thời điểm năm 2012 và năm 2013 đã gây thiệt hại cho Nhà nước.
Theo Kiểm toán Nhà nước, tính tới thời điểm kiểm toán năm 2017, giá tính tiền sử dụng đất phải được tính tại thời điểm có quyết định giao đất, nên đã xác định lại tiền sử dụng đất mà Tổng công ty 3/2 phải nộp tăng thêm là trên 200 tỉ đồng, tiền chậm nộp là trên 208 tỉ đồng.
Tương tự, mức giá 51.914 đồng cũng được áp dụng đối với dự án 43ha "đất vàng", nằm ngay sát dự án 145ha nói trên. Hiện nay Công ty Âu Lạc và Tổng công ty 3/2 đã nộp tổng cộng trên 252 tỉ đồng tiền chênh lệch giá chuyển nhượng.
(CAO) Ngày 2/6, tin từ Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với 4 bị can trong vụ án “vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” xảy ra tại Tổng Công ty Sản xuất - Xuất nhập khẩu tỉnh Bình Dương (Tổng Công ty 3/2).