Không giống như những loại tội phạm khác, hầu hết các đối tượng truy nã về ma túy sẽ tiếp tục tham gia hoặc thiết lập các đường dây ma túy mới với thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, liều lĩnh hơn, đồng thời luôn manh động, quyết liệt dùng vũ khí nóng để chống trả khi bị phát hiện, bắt giữ.
Điên cuồng chống trả
Vàng A Khua (SN 1956, trú bản Hang Kia I, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, Hòa Bình) là đối tượng phạm tội buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma túy (5 bánh heroin), bị Công an tỉnh Hòa Bình phát lệnh truy nã đặc biệt.
Sau 4 năm truy lùng, ngày 5/2/2010, phát hiện y đang có mặt tại nhà, Công an tỉnh Hòa Bình đã tổ chức lực lượng vây bắt. Khi phát hiện có lực lượng bao vây, Vàng A Khua đã cố thủ trong nhà, dùng súng AK bắn xối xả vào lực lượng Công an làm Vàng A Của (con trai Vàng A Khua) chết và 3 cán bộ, chiến sỹ Công an hy sinh. Trước tình hình đó, để đảm bảo an toàn cho lực lượng vây bắt và nhân dân khu vực xung quanh, buộc lực lượng Công an phải nổ súng tiêu diệt đối tượng.
38 khẩu súng các loại gồm cả AK, súng quân dụng, 8 quả lựu đạn, 15 ống giảm thanh, 14 ống ngắm súng tiểu liên, 31 hộp tiếp đạn, hơn 6.000 viên đạn các loại và nhiều vật chứng có liên quan đã được thu giữ tại hiện trường vụ tấn công sào huyệt của trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân tại xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Kho vũ khí này cho thấy độ nguy hiểm của tên trùm ma túy khét tiếng - kẻ mang 4 lệnh truy nã đặc biệt nguy hiểm. Ngoài ra, cảnh sát cũng thu giữ nhiều súng đạn của các tội phạm ma túy tại địa bàn này, tổng cộng gồm 49 khẩu súng quân dụng và gần 7.000 viên đạn.
Trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân (4 lệnh truy nã) và số vũ khí thu được tại sào huyệt của tên này
Việc tội phạm ma túy, đặc biệt là các đối tượng truy nã công khai sử dụng súng, đạn đã trở thành nỗi ám ảnh của nhiều người dân và chính quyền địa phương. Sau 3 ngày, 4 đêm (từ 26/6 đến 28/6/2018) vây ráp, 4 tội phạm ma túy (trong đó có trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân) đã bị tiêu diệt, 3 đối tượng khác đầu hàng.
Tuy nhiên, hiện ở xã Lóng Luông vẫn còn hơn 30 đối tượng truy nã, trong đó có rất nhiều kẻ bị từ 2-3 đơn vị, địa phương phát lệnh truy nã và là nơi ẩn nấp của hàng chục tội phạm khác.
Xe bọc thép, xe rà phá bom mìn được điều đến tấn công sào huyệt của Nguyễn Thanh Tuân
Nguyễn Văn Thuận (2 lệnh truy nã) - đàn em của Nguyễn Thanh Tuân
Không chỉ nguy hiểm, đám tội phạm ma túy còn cực kỳ ranh ma, xảo quyệt, dùng mọi thủ đoạn để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật. Ngày 9/9/2017, Cục CSĐT tội phạm về ma túy phối hợp với Công an tỉnh Khánh Hòa bắt đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm Đào Văn Soái (SN 1974). Đây là đối tượng cực kỳ manh động, nguy hiểm.
Để tránh sự phát hiện của cơ quan chức năng, Soái thường xuyên thay đổi chỗ ở để ẩn náu, thay đổi cả ngoại hình, làm giả giấy tờ tùy thân. Khi nghi vấn bị phát hiện, Soái đã chống đối quyết liệt và uống thuốc độc (đã chuẩn bị sẵn theo người) để tự tử.
Để đảm bảo an toàn mạng sống cho đối tượng, trinh sát đã đóng giả là xã hội đen, đang truy tìm đối tượng tên Minh để trả thù cho đại ca của mình. Tên Soái tưởng thật và uống nước, móc họng để chất độc ra ngoài và cùng trinh sát vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa. Trinh sát đã đưa đối tượng vào buồng cách ly đặc biệt để giám sát, theo dõi, đồng thời lấy vân tay để đối chiếu.
Khi tỉnh lại và phát hiện mình đã bị Công an bắt, tên Soái liên tục tìm nhiều cách để tự tử: đập đầu vào tường, cắn lưỡi hay lấy đũa chọc vào cổ, đập cốc thủy tinh để cứa cổ… làm nhiều trinh sát cũng bị thương khi ngăn cản hành vi tự sát của đối tượng.
Sau gần 1 tuần kiên trì giám sát, giáo dục, thuyết phục thì Soái đã khuất phục và đồng ý hợp tác. Trinh sát đã tiến hành bắt đối tượng, thu giữ 1 khẩu súng ngắn cùng 8 viên đạn được Soái giấu trong túi quần áo…
Theo số liệu của Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an, tính đến tháng 6/2020, toàn quốc có 1.185 đối tượng có lệnh truy nã phạm tội về ma túy, tập trung nhiều tại các địa phương như Điện Biên, Sơn La, Hà Nội, TPHCM, Nghệ An...
Mặc dù các lực lượng chức năng đã áp dụng nhiều biện pháp, huy động sức mạnh của nhiều lực lượng và phát động sâu rộng phong trào toàn dân tham gia tố giác tội phạm để xác minh, truy bắt, song do nhiều nguyên nhân khác nhau nên số đối tượng truy nã về ma túy hàng năm luôn có xu hướng tăng cao.
Số đối tượng này mặc dù đang lẩn trốn, song vẫn tiếp tục móc nối với các đối tượng khác tại địa bàn, hình thành các đường dây mua bán, vận chuyển và tổ chức sử dụng ma túy rất phức tạp, tính chất hoạt động rất manh động. \
Chúng luôn tàng trữ các loại vũ khí quân dụng, sẵn sàng chống trả các lực lượng chức năng khi bị phát hiện, vây bắt. Tình hình trên đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đảm bảo an ninh trật tự, tác động tiêu cực đến kết quả công tác điều tra, truy tố, xét xử nhiều vụ án ma túy của các cơ quan bảo vệ pháp luật.
Những thủ đoạn tinh vi
Các đối tượng truy nã tội phạm về ma túy thường là những kẻ ranh ma, xảo quyệt, chúng đều tạo cho mình một vỏ bọc, sống nay đây mai đó tại nhiều địa phương khác nhau để trốn tránh sự truy bắt của cơ quan Công an.
Biết được chính sách hình sự rất nghiêm khắc dành cho mình, hầu hết số đối tượng bị truy nã đặc biệt nguy hiểm thường xuyên mang theo vũ khí trong người và manh động, liều lĩnh chống trả đến cùng khi bị phát hiện, vây bắt. Nhiều đối tượng sau khi gây án đã biệt tích khỏi địa phương hàng chục năm, thay tên đổi họ, làm giả các loại giấy tờ, hạn chế liên hệ với người nhà, thậm chí còn phẫu thuật thẩm mỹ hòng thay đổi đặc điểm nhận dạng tạo vỏ bọc hợp pháp, việc đi lại, sinh hoạt không theo quy luật nào nên đã gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình nắm tình hình, thu thập thông tin về đối tượng truy nã.
Sau khi gây án và bỏ trốn, do thiếu thốn về kinh tế, vật chất để phục vụ nhu cầu của bản thân nên các đối tượng truy nã tìm mọi cách móc nối với các đối tượng trước đây từng mua bán ma túy hoặc cùng thi hành án tù với nhau để nương tựa và chu cấp kinh tế. Nhiều đối tượng còn tụ tập, cấu kết thành băng ổ nhóm, tiếp tục các hoạt động phạm tội nguy hiểm và manh động hơn.
Đặc biệt, nhiều đối tượng còn lẩn trốn sang các nước khác, tiếp tục câu kết, móc nối với số đối tượng trong nước hoạt động phạm tội, thậm chí hình thành các đường dây, tổ chức tội phạm về ma túy, hoạt động xuyên quốc gia với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn.
Hiện nay, có 37 đối tượng có lệnh truy nã quốc tế, có thông tin trốn sang các nước như Trung Quốc, Lào, Campuchia, Anh, Đức và nhiều nước khác. Ngoài ra, còn có hàng trăm đối tượng truy nã người nước ngoài và đối tượng người Việt Nam trốn ra nước ngoài.
Thượng tá Ngô Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy cho biết, tình hình tội phạm ma túy trong thời gian tới vẫn tiếp tục gia tăng dẫn đến số đối tượng truy nã phạm tội về ma túy cũng rất khó kéo giảm, nhất là sau khi Bộ Công an triển khai đề án sắp xếp lại tổ chức, không còn đơn vị chuyên trách làm công tác truy nã, có thể dẫn đến tình trạng có những khoảng trống, dễ làm gia tăng số đối tượng truy nã.
Để nâng cao hiệu quả công tác truy nã tội phạm về ma túy, theo Phó Cục trưởng Cục CSĐT tội phạm về ma túy, cần làm tốt công tác chính trị, tư tưởng, động viên, khích lệ tinh thần nhiệt tình, tích cực của các CBCS tham gia công tác nguy hiểm này. Cần sớm kiện toàn tổ chức, phân công lực lượng làm công tác truy nã thuộc Phòng PC04 các địa phương.
Các đơn vị, địa phương cũng cần tiếp tục đẩy mạnh các công tác nghiệp vụ cơ bản, không để tội phạm có thời cơ bỏ trốn; có chính sách kêu gọi, vận động đầu thú; tập trung xác minh sâu, tập hợp thông tin để phối hợp với các đơn vị liên quan để truy bắt số đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài.
Đồng thời, Cục cũng rà soát, đăng tải thông tin về tội phạm truy nã về ma túy tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, nhằm phát hiện đối tượng để công tác truy bắt đạt hiệu quả…