(CAO) Sáng 16-11, New York Times đưa tin một toà án quốc tế được lập ra để xét xử Khmer Đỏ lần đầu tiên mới tuyên bản án thừa nhận đây là chế độ diệt chủng, phạm tội ác chống lại nhân loại.
Đồng thời 2 cựu thủ lĩnh Khmer Đỏ là Nuon Chea, 92 tuổi và Khieu Samphan, 87 tuổi trong phiên toà đã thừa nhận phạm tội ác diệt chủng chống lại nhân loại.
Đây là một sự thừa nhận muộn màng, phải mất đến hơn 4 thập kỷ sau khi Khmer Đỏ hết cầm quyền, trong phiên toà được Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn để xét xử các cựu quan chức của chế độ này, tiêu tốn 300 triệu USD cho đến nay, bản án thừa nhận tội ác mới được tuyên.
Nhiều cựu thành viên của chế độ này, như Mea Chrun hiện đang sống ở một khu hẻo lánh ở miền bắc Campuchia được New York Times dẫn lời cho biết: “Tôi nghĩ rằng 1 triệu người đã bị giết hại. Đừng nói với tôi con số 3 triệu”.
Toà án quốc tế xét xử Khmer Đỏ ngoài việc thừa nhận chế độ này diệt chủng, còn cho biết 2 thành viên cộm cán đi theo Polpot là Nuon Chea 92 tuổi và Khieu Samphan 87 tuổi đã nhận thức được các hành động diệt chủng của mình.
Phán quyết liệt kê các hành vi diệt chủng gồm: giết người, thủ tiêu, nô lệ hoá, giam cầm, tra tấn, đàn áp các tiếng nói chính trị và các hành vi vô nhân đạo khác.
Chân dung của Nuon Chea, một trong những thủ lĩnh cấp cao của Khmer Đỏ vừa bị tuyên phạm tội ác diệt chủng sáng 16-11- Ảnh: Damir Sagolj/Reuters
New York Times tường thuật: Khi bản án được đọc, Nuon Chea ngồi phía sau tấm kính đen trong phòng xử. Đối với một số người, bản án này là một văn bản liệt kê tiệm cận với những gì đã xảy ra của một giai đoạn diệt chủng.
Lam Yen, 52 tuổi, người đã đưa ra lời khai làm chứng trước toà về những tháng ngày cô bị cầm tù trong một trại trẻ thời Khmer Đỏ chia sẻ: “Quá trình xét xử có thể kết thúc, nhưng bản thân tôi sẽ không bao giờ có được lại sự yên bình trong tâm hồn”.
Mặc dù vậy, New York Times vẫn đưa ra nhận định tích cực trước bản án tuyên này: “Một phán quyết về tội ác diệt chủng ở Campuchia, bất kể phạm vi bị trì hoãn hay giới hạn, đều mang lại ý nghĩa cho các cuộc truy tố về tội ác chống lại nhân loại trong tương lai”.
Hơn 1 thập kỷ nay, Liên Hiệp Quốc đã hậu thuẫn toà án quốc tế xét xử Khmer Đỏ ở Campuchia với hàng trăm ngàn tài liệu được tập kết, triệu hồi hàng trăm nhân chứng đến để trình bày các tội ác diệt chủng dưới thời Khmer Đỏ. Kinh phí cho các nỗ lực này đã tiêu tốn hơn 300 triệu USD.
Cựu thủ lĩnh Khmer Đỏ - Khieu Samphan, 87 tuổi tại phiên toà ở Toà án Khmer Đỏ, ngoại ô Phnom Penh ngày 16-11 - Ảnh: Reuters
Đến nay Toà quốc tế xét xử Khmer Đỏ chỉ mới tuyên án 3 thủ lĩnh cấp cao của chế độ này phạm các tội ác chống lại nhân loại gồm: Nuon Chea, Khieu Samphan và Kaing Guek Eav (được biết đến với biệt danh Duch).
Chỉ có 5 thủ lĩnh cấp cao của Khmer Đỏ bị đưa ra xét xử. Tuy nhiên phiên toà này kéo dài từ năm này qua năm khác khiến 2 trong số 5 người này chưa kịp trả án đã chết.