Sáng 26/9, phiên tòa xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 33 bị cáo, sau khi kết thúc phần xét hỏi đối với hai nhóm bị cáo về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản; rửa tiền; HĐXX,VKS và luật sư tiếp tục xét hỏi nhóm bị cáo cuối cùng về hành vi vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới.
Cáo trạng thể hiện, Trương Mỹ Lan, khi cần chuyển tiền ra nước ngoài để trả nợ hoặc nhận tiền vay từ nước ngoài chuyển về Việt Nam đã giao cho Trịnh Quang Công phối hợp cùng Nguyễn Phương Anh, Chiu Bing Keung Kenneth (luật sư, được Lan giao quản lý các công ty nước ngoài) lập các hợp đồng “khống” mua bán cổ phần, vốn góp, tư vấn, vay nợ giữa các công ty tại Việt Nam và công ty, tổ chức ở nước ngoài (đều là các công ty 'ma' thuộc quản lý, điều hành của các cá nhân thuộc Tập đoàn VTP).
Thông qua các hợp đồng “khống” này, tiền vay được chuyển từ nước ngoài về Việt Nam và tiền trả nợ được chuyển từ Việt Nam ra nước ngoài qua hệ thống Ngân hàng SCB.
Bị cáo Trương Mỹ Lan và các đồng phạm tại tòa
Dưới sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, các đối tượng thuộc Tập đoàn VTP đã phối hợp với các nhân viên Ngân hàng SCB thực hiện việc chuyển tiền, nhận tiền quốc tế. Đa số hồ sơ (các giấy tờ, thủ tục) chuyển tiền ra nước ngoài không đủ điều kiện như thiếu văn bản xác nhận của Công ty tại Việt Nam về việc Công ty nước ngoài sở hữu cổ phần theo hợp đồng chuyển nhượng; thiếu chứng nhận Hợp pháp hóa lãnh sự của người đại diện Công ty nước ngoài đứng ra ký hợp đồng chuyển nhượng... hoặc các giao dịch nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam còn thiếu trường thông tin về chuyển tiền bị hệ thống tự động khóa... nhưng các đối tượng có thẩm quyền tại Ngân hàng SCB như Võ Tấn Hoàng Văn, Chen Yi Chung, Trương Khánh Hoàng, Bùi Anh Dũng vẫn duyệt cho chuyển tiền trên hệ thống để hoàn tất việc chuyển tiền quốc tế.
Từ năm 2012 đến năm 2022, bằng phương thức, thủ đoạn nêu trên, các công ty thuộc Tập đoàn VTP đã sử dụng 23 công ty, trong đó có 12 công ty thành lập, đăng ký kinh doanh tại Việt Nam và 11 công ty, tổ chức nước ngoài tại Việt Nam để thực hiện việc chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam.
Trong đó, có 21 công ty trong số 23 công ty nêu trên đã thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định pháp luật với tổng số tiền 1.511.676.275,26 USD (hơn 1,5 tỷ USD) và 21 công ty thực hiện 152 giao dịch nhận tiền từ nước ngoài chuyển về trái quy định pháp luật, với tổng số tiền 3.024.736.879 USD (hơn 3 tỷ USD).
Việc chuyển tiền từ Việt Nam ra nước ngoài, từ nước ngoài về Việt Nam do Trương Mỹ Lan chỉ đạo Trương Khánh Hoàng, Tô Thị Anh Đào cùng với Nguyễn Vũ Anh Thi, Trịnh Quang Công và Nguyên Hữu Hiệu phối hợp với Chiu Bing Keung Kenneth lập các hợp đồng “khống” về mua bán, chuyển nhượng cổ phần, vốn góp, vay tiền, tư vấn giữa các công ty ở Việt Nam với các công ty/tổ chức ở nước ngoài và sử dụng các công ty để lên phương án chạy dòng tiền, chuyển tiền qua lại với các đối tác nước ngoài thông qua các hợp đồng “khống”.
Dù hồ sơ không đúng quy định pháp luật nhưng Chen Yi Chung (nguyên quyền TGĐ Ngân hàng SCB), Võ Tấn Hoàng Văn và Bùi Anh Dũng vẫn ký lệnh chuyện tiền ra nước ngoài. Tổng số tiền Trương Mỹ Lan và đồng phạm vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới là 4.536.413.154 USD (hơn 4,5 tỷ USD) chuyển đi, nhận về 3.024.736.879 USD (hơn 3 tỷ USD).
Tại tòa, bị cáo Trịnh Quang Công (Tổng giám đốc Công ty Acumen) khai phụ trách 7 công ty, hầu hết các công ty đang là chủ đầu tư các dự án tại TP.HCM và Long An. Ban đầu bị cáo làm việc trực tiếp với bị cáo Trương Khánh Hoàng (cựu quyền Tổng giám đốc SCB), nhưng sau đó làm việc với bị cáo Trương Mỹ Lan. Riêng ông Chiu sẽ thỏa thuận, làm việc với phía nước ngoài để ký hợp đồng. Trên thực tế không phát sinh giao dịch thật nào với công ty ở nước ngoài.
Theo lời khai tại tòa của bị cáo Công, sau khi hoàn thiện các hợp đồng "khống", sẽ chuyển cho SCB các chi nhánh làm thủ tục giải ngân. Trong các hồ sơ có những hồ sơ liên quan đến việc chuyển nhượng phần vốn góp từ bên nước ngoài chuyển về là không thực hiện được. Trương Khánh Hoàng là người ký duyệt hồ sơ cho nhân viên SCB thực hiện lệnh chuyển tiền.
‘‘Bị cáo tin tưởng anh Khánh Hoàng là người của SCB nên nghĩ việc mình làm là đúng pháp luật. Nhưng sau này khi làm việc với cơ quan điều tra mới hiểu hành vi của mình là sai"- bị cáo Công trình bày. Bị cáo này cũng xác nhận, từ tháng 7/2020 đến tháng 10/2022 đã chuyển tổng cộng 1,8 tỉ USD và nhận từ nước ngoài về 1,4 tỉ USD, tương đương với 34.000 tỉ đồng.
Trả lời các câu hỏi của HĐXX, bị cáo Tô Thị Anh Đào (cựu Phó tổng giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) khai được giao phụ trách sổ sách 2 công ty. Năm 2022, Trương Mỹ Lan gọi điện thoại cho bị cáo chỉ đạo việc lập hồ sơ khống để chuyển tiền đi và về.
Bị cáo theo lời bà Lan giao đã liên hệ luật sư Chiu Binh Keung Kenneth lấy giấy phép công ty nước ngoài làm hợp đồng bổ sung vay vốn kinh doanh 40 triệu USD để cho các cổ đông vay ngược lại. Về số tiền chuyển cho bị cáo Trần Thị Hoàng Uyên (thư ký của Trương Mỹ Lan) bị cáo Đào cũng xác nhận thực hiện theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan. ‘‘Lúc đó bị cáo không biết các hợp đồng là khống, bị cáo chỉ nghĩ đơn thuần là hợp đồng vay vốn, chuyển nhượng cổ phần thôi"- Anh Đào nói.
Bị cáo Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB) khai tại tòa, từ năm 2013 - 2020, bị cáo đã ký duyệt 6 lệnh chuyển tiền ra nước ngoài hơn 712 tỉ đồng thông qua các hợp đồng "khống". Nhưng chỉ đến khi vụ án khởi tố, làm việc với cơ quan điều tra, bị cáo mới biết việc chuyển tiền ra nước ngoài là sai quy định.
Bị cáo Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB)
Trả lời HĐXX về việc là lãnh đạo ngân hàng nhưng tại sao không biết công việc thực hiện, Bùi Anh Dũng trình bày: "Có nhân viên các khối làm thủ tục, tin tưởng anh em nên bị cáo cứ ký duyệt 6 hồ sơ chứ bị cáo không nắm về nghiệp vụ, quy định. Lúc ký duyệt hồ sơ, bị cáo không biết công ty này thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát".
Cũng như cựu chủ tịch HĐQT SCB Bùi Anh Dũng, Trương Khánh Hoàng (cựu quyền TGĐ SCB) cũng khai từ ngày 15/5/2021 đến ngày 12/8/2022, đã ký duyệt 38 lệnh chuyển tiền ra nước ngoài với tổng 929 triệu USD, tương đương 21.810 tỉ đồng và nhận 1,9 tỉ USD, tương đương 47.392 tỉ đồng từ nước ngoài chuyển về (106 giao dịch).
Các giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài, nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam đều do các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện thông qua các loại hợp đồng "khống". Theo Trương Khánh Hoàng, các lệnh chuyển tiền ra nước ngoài do bị cáo ký duyệt đều không đủ điều kiện chuyển tiền.
Đối với các giao dịch nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam mặc dù thiếu thông tin về mục đích chuyển tiền, bị hệ thống tự động khóa, bị cáo vẫn duyệt mở khóa trên hệ thống để hạch toán vào tài khoản của khách hàng nhận tiền.
Bị cáo Trương Khánh Hoàng (cựu Quyền TGĐ SCB)
"Bị cáo nhận chỉ đạo của chị Trương Mỹ Lan về việc chuyển tiền ra nước ngoài, và nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam. Bị cáo không biết các hợp đồng được làm thế nào"- Trương Khánh Hoàng khai.