"Rửa tiền" số tiền rất lớn do phạm tội mà có

Che giấu bằng cách cắt đứt dòng tiền

Vào cuối phiên xử chiều 24/9/2024, HĐXX thông báo vào ngày 25/9, HĐXX, đại diện Viện KSND và người bào chữa sẽ tham gia xét hỏi về tội "rửa tiền" và "vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới". Theo Bản án hình sự sơ thẩm số 157/2024/HS-ST ngày 11/4/2024 của TAND TPHCM liên quan đến Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và một số tổ chức khác (Giai đoạn 1), bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng đồng phạm đã lập khống 916 hồ sơ vay vốn rút tiền của Ngân hàng SCB, chiếm đoạt hơn 415.666 tỷ đồng. Đến Giai đoạn 2 đang xét xử, về tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" thì số tiền các bị cáo chiếm đoạt của 35.824 người bị hại là hơn 30.081 tỷ đồng (đã trừ tiền trả gốc và lãi của các gói trái phiếu được phát hành). Như vậy, tổng số tiền Trương Mỹ Lan cùng đồng phạm chiếm đoạt cả 2 giai đoạn là hơn 445.748 tỷ đồng.

Theo cáo trạng, trong thời gian từ ngày 01/01/2018 đến ngày 07/10/2022, Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 445.748 tỷ đồng từ hành vi phạm tội "tham ô tài sản" (hơn 415.666 đồng) và "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (hơn 30.081 tỷ đồng). Để hợp thức hóa, che giấu nguồn gốc bất hợp pháp của số tiền chiếm đoạt được từ Ngân hàng SCB và sử dụng cho mục đích cá nhân, Trương Mỹ Lan đã chỉ đạo các bị cáo Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung phối hợp với Nguyễn Ngọc Dương, Nguyễn Phương Anh, Trịnh Quang Công lên phương án thực hiện việc rút, chuyển tiền ra khỏi hệ thống Ngân hàng SCB, nhằm che giấu nguồn gốc số tiền do phạm tội mà có, hợp pháp hóa toàn bộ số tiền hơn 445.748 tỷ đồng để sử dụng cho các mục đích theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.

Bị cáo Trương Mỹ Lan tại phiên tòa ngày 25/9/2024

Việc rút tiền mặt chủ yếu được thực hiện ở Ngân hàng SCB - Chi nhánh Sài Gòn theo quy trình sau: Trương Mỹ Lan chỉ đạo thông qua Nguyễn Phương Hồng, sau đó Hồng phối hợp với Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung yêu cầu Nguyễn Phương Anh lập danh sách các pháp nhân, cá nhân nhận tiền, rút tiền, đồng thời chỉ đạo Thái Thị Thanh Thảo (cựu Giám đốc Phòng dịch vụ khách Wholesale, Ngân hàng SCB - Chi nhánh Sài Gòn) phối hợp với Nguyễn Phương Anh triển khai thực hiện. Nguyễn Phương Anh đã chỉ đạo các nhân viên kế toán được giao quản lý những công ty "ma" trong nhóm lập các chứng từ (ủy nhiệm chi, giấy rút tiền...) và chuyển cho Thái Thị Thanh Thảo thông tin về các pháp nhân nhận tiền, cá nhân rút tiền để lập chúng từ hoàn tất thủ tục rút tiền mặt, sau đó hẹn các cá nhân được thuê đến Ngân hàng SCB ký chứng từ rút tiền.

Sau khi hoàn tất thủ tục rút tiền, Thái Thị Thanh Thảo thông báo cho Trần Thị Thúy Ái (cựu kiểm soát viên ngân quỹ của Ngân hàng SCB - Chi nhánh Sài Gòn) để xuất tiền mặt khỏi quỹ, giao cho Bùi Văn Dũng (tài xế của Trương Mỹ Lan) tại hầm B1, trụ sở Ngân hàng SCB - Chi nhánh Sài Gòn. Dũng vận chuyển tiền về tòa nhà Sherwood (tại số 127 Pateur, Q3) giao cho Trần Thị Hoàng Uyên (thư ký của Trương Mỹ Lan). Uyên giao cho các cá nhân (theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan) hoặc Dũng vận chuyển tiền về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (sổ 193 - 203 Trần Hưng Đạo, Q1) giao cho Trần Xuân Phượng (trợ lý cho Ngô Thanh Nhã). Một số trường hợp Dũng trực tiếp chuyển tiền cho các cá nhân theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.

Bị cáo Chu Lập Cơ

Trương Mỹ Lan chuyển tiền cho chồng là Chu Lập Cơ

Cáo trạng cũng xác định khi chưa cần sử dụng ngay tiền mặt, Trương Mỹ Lan chỉ đạo Nguyễn Phương Hồng, Trương Khánh Hoàng, Trần Thị Mỹ Dung phối hợp với Nguyễn Phương Anh sử dụng các pháp nhân, cá nhân mở tài khoản tại Ngân hàng SCB để nhận tiền, chuyển tiền (có nguồn gốc do phạm tội mà có) đến tài khoản chờ, khi cần sử dụng sẽ lập ra các phương án chuyển tiền lòng vòng giữa các tài khoản, cuối cùng đến tài khoản chỉ định để Trương Mỹ Lan sử dụng cho mục đích cá nhân. Đơn cử việc rút tiền mặt chuyển cho các cá nhân, chi thực hiện nhiều dự án, chi trả nợ giữa các công ty, cá nhân trong Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay mượn nhau, trả cho các ngân hàng khác (ngoài Ngân hàng SCB), chi trả những khoản vay tại Ngân hàng SCB, chuyển cho Ngân hàng SCB - Chi nhánh Cầu Giấy (chủ yếu được sử dụng để mua USD), trả gốc và lãi của các gói trái phiếu đã phát hành, chuyển tiền ra nước ngoài, chi cá nhân, chi khác. Số tiền còn lại được Trương Mỹ Lan chỉ đạo chuyển ra khỏi tài khoản và sử dụng hết cho các mục đích khác.

Ngoài ra, từ ngày 26/02/2019 đến ngày 12/9/2022, Bùi Văn Dũng đã nhận, vận chuyển tổng số tiền hơn 108.878 tỷ đồng và 14.757,677 USD về tòa nhà Sherwood (số 127 Pateur, Q3) hoặc về Tập đoàn Vạn Thịnh Phát (số 193 - 203 Trần Hưng Đạo, Q1) hay một số cá nhân khác. Trong đó, có hơn 6.330 tỷ đồng gồm hơn 5.230 tỷ đồng từ nguồn phạm tội "tham ô tài sản" và hơn 1.100 tỷ đồng từ nguồn phạm tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Bùi Văn Dũng khai đã giao cho Trần Thị Hoàng Uyên và Trần Xuân Phượng để giao cho cá nhân, đơn vị theo chỉ đạo của Trương Mỹ Lan.

Được sự chỉ đạo của Trương Mỹ Lan, về thủ đoạn tạo lập hợp đồng khống để chuyển tiền quốc tế, các bị cáo thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát còn câu kết với nhiều nhân viên của Ngân hàng SCB chuyển tiền quốc tế, thông qua việc lập hợp đồng khống mua bán, chuyển nhượng cổ phần, vốn góp, vay tiền, tư vấn giữa các công ty tại Việt Nam và các công ty ở nước ngoài. Những hợp đồng khống này nhằm hợp thức hóa việc chuyển tiền ra nước ngoài và nhận tiền từ nước ngoài chuyển về Việt Nam. Các pháp nhân chuyển tiền, nhận tiền là các công ty "ma". Về hành vi vận chuyển trái phép hơn 106.730 tỷ đồng qua biên giới, có 21 công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thực hiện 78 giao dịch chuyển tiền ra nước ngoài trái quy định của pháp luật.

Các bị cáo tại phiên tòa

Trong Giai đoạn 2 đang xét xử, liên quan đến tội "rửa tiền" có bị cáo Chu Lập Cơ (Chu Nap Kee Eric, là chồng bị cáo Trương Mỹ Lan, SN 1956, cựu Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Tames Square). Trước đây, Bản án hình sự sơ thẩm của TAND TPHCM (Giai đoạn 1) tuyên ngày 11/4/2024, Chu Lập Cơ bị phạt 9 năm tù về tội "vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" (Chu Lập Cơ đã kháng cáo, đang trong trình tự phúc thẩm). Theo kết luận điều tra Giai đoạn 2, Trương Mỹ Lan chỉ đạo nhân viên nộp hơn 225 tỷ đồng vào thẻ tín dụng của Chu Lập Cơ. Trong đó, có hơn 113 tỷ đồng nguồn gốc lấy từ các khoản vay khống tại Ngân hàng SCB và hơn 81 tỷ đồng từ các khoản vay đã được tất toán tại Ngân hàng SCB bởi các khoản vay khống khác.

Cạnh đó, số tiền hơn 1,3 tỷ đồng có nguồn gốc từ phạm tội "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" trong việc phát hành, bán trái phiếu Công ty An Đông mà Trương Mỹ Lan chuyển cho Chu Lập Cơ. Qua điều tra, trong tổng số tiền hơn 225 tỷ đồng, Chu Lập Cơ đã sử dụng hơn 33,3 tỷ đồng. Chu Lập Cơ thừa nhận biết vợ mình đã chỉ đạo nhân viên nộp tiền vào tài khoản của mình để sử dụng thanh toán các hoạt động, dịch vụ. Hành vi của Chu Lập Cơ đã phạm vào tội "rửa tiền". Đối với số tiền hơn 33,3 tỷ đồng, cáo trạng xác định Chu Lập Cơ có vai trò đồng phạm giúp sức cho bị cáo chủ mưu Trương Mỹ Lan.