(CATP) Cuối năm 2018, Đoàn Thanh tra Bộ Tài chính (BTC) tiến hành thanh tra thực thi công vụ với Cục Hải quan TPHCM. Tuy không liên quan, nhưng bất ngờ Công ty TNHH MTV Nhật Thiên Kim (Cty NTK) bị lôi vào đợt thanh tra này với vai trò là đơn vị hỗ trợ, cung cấp thông tin và doanh nghiệp này đã phải “đóng cửa” sau đó vì những tranh cãi về thuế sản phẩm nhập khẩu.
Khi đoàn thanh tra “đi quá xa”
Theo Quyết định số 158/QĐ-TTr, Đoàn thanh tra BTC có nhiệm vụ kiểm tra, thanh tra thực thi công vụ đối với Cục Hải quan TPHCM, trong đó có đơn vị trực thuộc là Chi cục Hải quan Cảng Sài Gòn Khu vực 4 (Hải quan KV4). Như vậy, chức năng và nhiệm vụ chính của đoàn thanh tra dừng lại ở thanh kiểm tra tại Cục Hải quan TPHCM và các Chi cục Hải quan trực thuộc.
Quyết định là vậy nhưng bất ngờ khi đoàn thanh tra đã mở rộng việc “thanh tra” đến Cty NTK, với giải thích phục vụ hỗ trợ cung cấp thông tin.
Nội dung làm việc bắt đầu từ việc viện dẫn thông tin của Cục Hải quan TPHCM về việc Cty NTK có mở 9 tờ khai hải quan nhập khẩu các mặt hàng cáp điều khiển hiệu Sang Jin có xuất xứ Trung Quốc (C/O form E do Trung Quốc cấp).
Các loại sản phẩm gồm: cáp tín hiệu điều khiển bọc lưới chống nhiễu; cáp điều khiển không lưới chống nhiễu; cáp điều khiển dẹp (gồm nhiều kích cỡ khác nhau); điện áp sử dụng từ 300-500v, tổng giá trị khai báo 7.530.645.248 đồng.
Giám đốc Cty NTK bức xúc yêu cầu nếu Cty ông sai thì Đoàn thanh tra, Hải quan TP cứ ra quyết định xử phạt để ông có cơ sở tiếp tục khiếu nại
Trong đó có mã HS là 8544.49.49 được xếp vào danh mục “loại khác” (thuế suất NK ACFTA là 0%, thuế suất GTGT 10%). Sản phẩm cáp điện nói trên đã được cơ quan Hải quan chấp nhận thông quan và hiện tại công ty đã bán hết số hàng trên, không còn mẫu lưu cũng như xác định tài liệu kỹ thuật đúng với thời điểm đó...
Đoàn thanh tra đã căn cứ vào chú giải không liên quan đến mặt hàng trên tại Nghị định số 122/216/NĐ-CP ngày 1-9-2016 của Chính phủ ban hành biểu thuế xuất khẩu, nhập khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn hợp, thuế nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan đoàn thanh tra cho rằng, sản phẩm của Cty NTK nằm trong danh mục sản phẩm chịu áp thuế 10% nên yêu cầu phía Hải quan phải ấn định thuế đối với mặt hàng trên (?).
Trước khi kết thúc, biên bản làm việc giữa Đoàn thanh tra BTC, Chi cục Hải quan KV4 và Cty NTK chỉ có ý kiến của phía doanh nghiệp. Phần ý kiến của Đoàn thanh tra BTC và Chi cục Hải quan KV4 đều không có. Cty NTK có nguy cơ bị ấn định thuế mà theo lãnh đạo công ty là rất vô lý với số tiền trên 750 triệu đồng và đã phải “đóng cửa” từ ngày 17-12-2018 đến nay.
Thực thi công vụ hay...?
Sau hơn nửa năm bị đoàn thanh tra viếng thăm, Cty NTK đành tự đóng cửa vì sự bất nhất của cơ quan quản lý Nhà nước mà cụ thể là ngành Hải quan và Đoàn thanh tra của Bộ Tài chính. Đến thời điểm này, Cty NTK không biết phải tìm hiểu hay khiếu nại nơi đâu, vì sau khi thực hiện nhiệm vụ thanh tra (đối tượng là Hải quan TPHCM), đoàn thanh tra trên đã giải tán.
Đại diện doanh nghiệp NTK tìm đến Chi Cục hải quan KV4 tìm hiểu cho ra lẽ thì nơi này thoái thác nhưng vẫn yêu cầu doanh nghiệp phải bị ấn thuế theo yêu cầu của đoàn thanh tra (10% đối với sản phẩm được hưởng thuế suất 0% - PV)?
Kỳ lạ hơn là trong biên bản làm việc sau đó của Hải quan KV4 với Cty NTK. Hải quan KV4 đã dùng Công văn số 8199 TCHQ-TXNK ngày 30-12-2013 của Tổng cục Hải quan (dùng để trả lời công văn cho Cục Hải quan Cao Bằng), làm căn cứ để truy thu thuế Cty NTK.
Để làm rõ vấn đề này, ngày 26-4-2019, chúng tôi đã liên lạc Cục Hải quan TPHCM, và Chi cục Hải quan Cảng Sài Gòn KV4 để làm việc về những thắc mắc trên của Cty NTK nhưng không được trả lời. Đến ngày 17-5-2019, Báo CATP tiếp tục có công văn gửi hai đơn vị trên yêu cầu được làm việc, phúc đáp thông tin theo Luật Báo chí. Tuy nhiên đến thời điểm này, chúng tôi vẫn chưa nhận được phản hồi.
Thiết nghĩ, nếu Cty NTK sai phạm thì cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm theo luật định, ngược lại lãnh đạo ngành Hải quan, Bộ Tài chính cần trả lời dứt điểm những thắc mắc của doanh nghiệp.
Luật sư Trần Mạnh Hà (TPHCM):
Theo tôi, việc đoàn thanh tra đưa Công ty NTK vào đối tượng thanh tra là sai quyết định của Bộ TC. Không những thế, qua tra cứu danh mục các mặt hàng nhập khẩu của Hải quan, sản phẩm bị đoàn thanh tra áp thuế không nằm trong danh mục các mã hàng bị đánh thuế 10%.
Theo tôi được biết, về vấn đề này, Cục Hải quan TP.Hồ Chí Minh và Hải quan KV4 cũng đã có ý kiến với cách phân loại sản phẩm (thuế suất NK ACFTA là 0%, thuế suất GTGT 10%) sang sản phẩm (thuế suất NK ACFTA là 10%, thuế suất GTGT là 10%) tuy nhiên không hiểu sao Đoàn thanh tra BTC vẫn bảo lưu quan điểm và ra kết luận thanh tra?