Làm sao xây dựng, sửa chữa nhà cho dân nhanh nhất?
Trận lũ lịch sử vừa qua ở các tỉnh Nam Trung Bộ bị thiệt hại rất lớn. Chỉ tính riêng tỉnh Đắk Lắk, thông tin chính thức từ tỉnh này cho biết, tính đến hết ngày 23/11, toàn tỉnh ghi nhận 63 người chết, 8 người mất tích. Mưa lũ đã gây thiệt hại gần 5.500 tỷ đồng (chưa tính tài sản cá nhân của người dân cũng rất lớn). Trong đó, lĩnh vực thủy sản chịu ảnh hưởng khoảng 2.000 tỷ đồng; trồng trọt thiệt hại khoảng 1.500 tỷ đồng với 180.000ha cây trồng bị ngập úng, hư hại. Về cơ sở hạ tầng ước thiệt hại khoảng 1.000 tỷ đồng. Ngoài ra, hơn 150.000 ngôi nhà bị ngập sâu, trong đó hơn 120 ngôi nhà bị sập, hư hỏng hoàn toàn.
Các tỉnh khác như Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng (vùng hạ lưu Ninh Thuận cũ) cũng thiệt hại rất lớn. Từ bão số 13 đến nay, Chính phủ cũng đã hỗ trợ cho các tỉnh này hơn 1.930 tỷ đồng; các địa phương khác cũng giúp hàng trăm tỷ đồng. Chính phủ cũng cấp hàng ngàn tấn gạo khẩn cấp cho dân. Đồng bào cả nước đã chung tay giúp dân vùng lũ cứu được cái đói, cái mặc và khắc phục hậu quả thiên tai. Đồng bào vùng lũ đã qua cơn khó khăn nhất. Vấn đề còn lại, nên làm ngay là gì để người dân vùng lũ ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất?
Các chiến sĩ Công an TPHCM tải nhu yếu phẩm để chuyển đến tặng người dân vùng lũ
Các tỉnh này có hàng ngàn căn nhà hư hại hoàn toàn hoặc hư hỏng rất nặng, không thể ở được. Được biết, tỉnh Gia Lai quyết định hỗ trợ mỗi nhà dân bị sập 60 triệu đồng, nhà tốc mái 2 - 5 triệu đồng tùy mức độ hư hại. Tại tỉnh Khánh Hòa, cũng đã có quyết định hỗ trợ mỗi gia đình có nhà bị sập hoàn toàn 60 triệu đồng/nhà, nhà sập và hư hỏng nặng 30 triệu đồng/nhà.
Đó là cố gắng rất lớn của Nhà nước, nhưng với số tiền đó người dân không thể cất được căn nhà có chất lượng khả dĩ đủ ở. Đó là vấn đề lớn, khi họ đang cần chỗ che mưa che nắng và đối phó với thiên tai có thể tiếp tục xảy ra khi mà dự báo cơn bão số 15 đang hình thành tên Biển Đông, sẽ đổ bộ vào vùng Khánh Hòa.
Để giải quyết vấn đề này, các địa phương cần có thống kê nhanh nhất, chính xác nhất về số lượng nhà thiệt hại, đặc biệt là số lượng nhà hư hỏng, đổ sập hoàn toàn. Các địa phương cả nước cùng các nhóm thiện nguyện, tổ chức cá nhân nên tạm ngưng nhận lương thực, thực phẩm, mà dùng tiền đó giúp thêm cho dân để làm lại nhà, thiết thực và quan trọng hơn, khi mà cái đói, cái rét đã giải quyết được.
Làm sao cất, sửa nhà nhanh cho dân? Câu hỏi này rất khó, vì như trong cơn bão số 13 vừa qua, nhân công rất khan hiếm, dù công làm 800 ngàn/ngày cũng không có người làm. Vấn đề này Bộ đội, Công an có thể giúp dân với sự kết hợp với chính quyền địa phương.
Cấp miễn phí 10 triệu bản sách giáo khoa cho học sinh
Hình ảnh rất thương làm chúng ta chảy nước mắt, khi sáng 25/11, sau đợt mưa lũ lịch sử vừa qua, các thầy, cô, học sinh ở trường Tiểu học Vĩnh Hiệp (phường Tây Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) đã trở lại trường, tuy nhiên nhiều em không đồng phục, không sách vở vì nước lũ cuốn đi hoặc ngập trong bùn đất.
Ông Lê Đình Thuần - Phó giám đốc phụ trách Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) tỉnh Khánh Hòa - cho biết, Sở đã thành lập 4 đoàn kiểm tra thực tế tại các cơ sở giáo dục bị ảnh hưởng nặng sau mưa lũ để chỉ đạo công tác khắc phục và chuẩn bị phương án tổ chức dạy học phù hợp.
Theo Bộ GD-ĐT, sau lũ lụt có khoảng 2.000 trường học ảnh hưởng do mưa lũ, thiệt hại gần 100 tỷ đồng. Về cơ sở vật chất, nhiều trường học bị ngập sâu, sạt lở, thiết bị dạy học, nhà để xe và hệ thống cấp thoát nước; cây xanh bị ngã đổ..., tổng thiệt hại ước tính tại 5 tỉnh là 97.537,9 triệu đồng. Thống kê cho thấy, tính đến trưa 24/11, hiệt hại về sách giáo khoa (SGK) và đồ dùng học tập cũng rất lớn, lên cả hơn 500 ngàn bộ, nhiều nhất là Quảng Ngãi có hơn 38.810 bộ; Đắk Lắk có 6.340 bộ; Gia Lai hư hỏng 448.202 bộ...
Về hoạt động dạy học, đến trưa 24/11, còn 360 trường chưa thể hoạt động trở lại, gồm 290 trường tại Đắk Lắk và 70 trường tại Khánh Hòa. Hiện Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã chuẩn bị 10 triệu bản SGK để cấp miễn phí cho học sinh vùng lũ. Hiện đã cơ bản hoàn thành hỗ trợ tỉnh Đắk Lắk và đang tiếp tục triển khai tại Gia Lai, Khánh Hòa, Quảng Ngãi và Lâm Đồng.
Ngoài giúp khắc phục hậu quả của lũ, các chiến sĩ Công an TPHCM còn góp phần bảo đảm an sinh cho người dân
Ngày 23/11, trong công điện của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc khắc phục hậu quả lũ lụt, Thủ tướng yêu cầu phải có ngay các biện pháp hỗ trợ thuế, phí, con giống, giãn nợ, hoãn nợ, có gói tín dụng ưu đãi để bà con khôi phục lại sản xuất.
Trước đó, trong đợt lũ lụt tháng 11/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) nghiên cứu các gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ Nhân dân, doanh nghiệp khắc phục hậu quả bão lụt, khôi phục sản xuất kinh doanh.
Sau đó, NHNN cũng đã ban hành Văn bản số 9651/NHNN-TD gửi tới các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và các chi nhánh NHNN khu vực, yêu cầu khẩn trương triển khai các biện pháp hỗ trợ tín dụng đối với khách hàng bị ảnh hưởng nặng nề bởi bão số 10, 11, 12 và mưa lũ.
Đợt lũ lụt này gây thiệt hại về kinh tế của người dân và doanh nghiệp là rất lớn. Trên 3,2 triệu con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi; hàng chục nghìn héc-ta lúa và cây trồng, cùng với đó là thiệt hại về nuôi trồng thủy sản và các tài sản khác. Nhiều doanh nghiệp thiệt hại rất nặng nề.
PGS-TS Trần Hoàng Ngân (đại biểu Quốc hội đoàn TPHCM) chia sẻ: Sau khi bão lũ qua đi, Chính phủ cần triển khai ngay một gói hỗ trợ an sinh xã hội và phục hồi kinh tế tại các địa phương bị ảnh hưởng. Trước hết là hỗ trợ trực tiếp cho người dân để sửa chữa, xây dựng lại nhà cửa. Tiếp đó là chương trình phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh, kinh tế của các địa phương. Kế đến là chương trình phục hồi hạ tầng bao gồm sửa chữa đường sá, giao thông và bệnh viện, trạm xá, trường học. Tiếp đến là phục hồi lại các cơ sở làm việc của cơ quan Nhà nước. Gói phục hồi hạ tầng cũng rất quan trọng vì sẽ bảo đảm cho sức khỏe, học hành hay đi lại của người dân.
Ông Ngân cũng đề nghị một chương trình phục hồi hoạt động sản xuất kinh doanh, kinh tế của các địa phương. Chính phủ cần đưa ra các chính sách hỗ trợ về thuế, phí. Cụ thể, miễn hết tất cả loại thuế, phí cho người dân và doanh nghiệp ở các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề của bão lũ vừa qua. Gói hỗ trợ sau bão lũ phải đủ lớn để bù đắp, tái thiết và phục hồi các tỉnh, thành. Các gói hỗ trợ nói trên nếu vượt quá thẩm quyền của Chính phủ thì Chính phủ cần trình lên Quốc hội. Hiện Quốc hội vẫn đang họp nên có thể xem xét để thông qua ngay gói hỗ trợ khẩn cấp.
Đại biểu Tô Ái Vang (Cần Thơ) đề nghị Chính phủ rút ngắn thời gian hoàn thuế, có chính sách miễn hoặc giảm thuế VAT, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu mua, tạm trữ lúa gạo, hỗ trợ nông dân, ổn định giá lúa gạo. Bà Vang đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, đánh giá toàn diện hạ tầng giao thông tại các địa phương chịu thiệt hại nặng do bão lũ; đồng thời sớm có phương án bổ sung ngân sách hỗ trợ các địa phương khôi phục, hoàn thiện hạ tầng giao thông. "Đây là vấn đề quan trọng và cần thiết nhất hiện nay", đại biểu Vang lưu ý. Đó là đề xuất rất thiết thực để phục hồi, tái thiết sau lũ, để người dân, doanh nghiệp hồi sinh sau lũ, đặc biệt Tết âm lịch đang đến gần.