Bạ đâu đậu đó
Từ lâu, chỗ giữ xe tại khu vực nội thành TPHCM đã trở thành vấn đề cấp bách của thành phố. Năm 2005, lãnh đạo UBND TPHCM đã nhìn thấy vấn đề và cho phép xây dựng gần chục dự án bãi đậu xe ngầm trong nội thành. Nhưng sau nhiều năm cố gắng, thành phố vẫn chưa có hệ thống bãi giữ xe xứng tầm vì diện tích đất lớn, khó khả thi. Các phương án xây dựng bãi giữ xe nhiều tầng thì đang trong quá trình nghiên cứu. Trong bối cảnh đó, với sự phát triển nhanh chóng của đô thị kéo theo lượng xe tăng theo cấp số nhân hằng năm thì việc xây dựng thêm bãi giữ xe ngầm đã tới hồi cấp bách.
Theo số liệu thống kê, TPHCM có hơn 10 triệu dân và hơn 9 triệu phương tiện giao thông cá nhân. Trong khi số lượng phương tiện ngày càng tăng, hệ thống bến bãi giữ xe trên địa bàn thành phố chỉ mới đạt khoảng 20% quy hoạch. Nhu cầu đỗ xe, gửi xe ngày càng bức bách, nhất là tại khu vực trung tâm. Để giải quyết, nhiều đoạn vỉa hè, lòng đường được tận dụng làm nơi trông giữ xe ken đặc ôtô, xe máy. Tình trạng giao thông bị ùn tắc một phần do những chiếc xe dừng, đỗ ngay trên đường, khiến lối lưu thông bị thu hẹp. Tại các quận 1, 3, 5..., người dân phải chạy lòng vòng qua nhiều tuyến đường mới tìm được một chỗ gửi xe. Theo đánh giá của nhiều nhà đô thị học, chưa bao giờ TPHCM lại rơi vào tình trạng bí bách về chỗ giữ xe như hiện nay.
Giữa trung tâm TPHCM mà tìm bãi gửi xe 2 bánh là vô cùng khó khăn
Theo ông Nguyễn Văn Thành (chuyên gia giao thông), bài toán thiếu bãi giữ xe trong khu vực trung tâm thành phố đã diễn ra trong suốt thời gian dài, thế nhưng đến hiện tại vẫn chưa có lời giải. Trong khi đó, nhu cầu đi lại, công việc của người dân ở khu vực trung tâm thành phố là có thật. Chưa kể khách quốc tế đến TPHCM tham quan, nghỉ dưỡng ngày càng tăng. Mỗi ngày, hàng ngàn xe khách cỡ lớn ùn ùn chạy vào thành phố, trong khi các bãi giữ xe mới chưa được triển khai nên tình trạng phương tiện đậu tràn lan trên nhiều đoạn lòng đường, vỉa hè rất dễ bắt gặp.
Hai tuyến đường Phạm Ngũ Lão, Bùi Viện (Q1) dài chỉ khoảng 1km nhưng nhiều năm trở lại đây mỗi ngày có gần trăm xe khách loại lớn dừng, đậu hai bên đường. Những ôtô loại 45 chỗ đậu thành hàng dài, chở khách tham quan của TPHCM và các tỉnh trở thành điểm đặc biệt hàng ngày ở hai tuyến đường này. Bãi đỗ xe buýt duy nhất nằm ngay trước chợ Bến Thành cũng được di dời vào Công viên 23/9 để nhường đất cho dự án Metro số 1. Phần cuối của công viên này chỉ đủ chỗ cho khoảng 30 xe buýt, không đáp ứng nổi số xe khách chở hàng chục ngàn người mỗi ngày có nhu cầu tham quan thành phố.
Ngoài những tuyến đường đông nghẹt xe khách du lịch cỡ lớn đậu xung quanh chợ Bến Thành, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh, Dinh Độc Lập, Bưu điện TPHCM, Nhà thờ Đức Bà, Bến Nhà Rồng..., tại nhiều tuyến đường ở khu "phố Tây", các đường Hàm Nghi, Võ Văn Tần, Nguyễn Huệ, Lê Lai, Lê Lợi..., khách du lịch tham quan đông nên các loại xe khách 45 chỗ dừng, đậu tùy tiện, cản trở giao thông và tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến va quệt giao thông.
Lòng đường "gánh" chỗ đậu xe!
Tại các quận 1, 3, 5..., nhiều tuyến đường không chỉ bị xe khách đậu trên lòng đường mà còn lấn lên cả vỉa hè. Bà Nguyễn Thị Hương bán nước giải khát trên đường Phạm Ngũ Lão cho biết khoảng mấy tháng nay, các tuyến đường Đề Thám, Bùi Viện, Phạm Ngũ Lão có rất nhiều xe du lịch cỡ lớn đậu hai bên đường. Các xe này thường chở khách nước ngoài đến những điểm tham quan trong thành phố, sau đó về đây để đậu, nhiều khi qua đêm.
Trong khi đó, cánh tài xế cho rằng TPHCM là đô thị lớn, thu hút rất nhiều khách du lịch, nhưng những tuyến đường phục vụ du lịch lại nhỏ hẹp, không có bãi giữ xe, vì vậy tiện đâu họ đậu xe tại đó. "Thú thực nhiều chỗ bây giờ gắn biển cấm, cánh tài xế chẳng biết đậu xe ở đâu. Chỗ nào thanh tra giao thông, cảnh sát giao thông thường hay lui tới thì họ né, khu nào không cấm đậu thì tranh nhau... xí phần đậu xe" - Một bác tài cho biết.
Ôtô đậu tại bất cứ đường nào không có biển cấm
Chúng tôi đi một vòng các tuyến đường tại khu vực trung tâm TPHCM, không khó để bắt gặp tình trạng ôtô dừng, đỗ tràn lan trên lòng lề đường. Ghi nhận của phóng viên tại đường Nguyễn Thị Minh Khai (Q3) đoạn dọc Công viên Tao Đàn, từ sáng đến chiều thường xuyên có ôtô tấp vào xếp hàng dài, dù tuyến đường này cấm đỗ xe. Tương tự, tại khu vực Nhà thờ Đức Bà, cả 3 tuyến đường Phạm Ngọc Thạch, Alexandre de Rhodes, Hàn Thuyên dù có bảng cấm đỗ xe, nhưng ôtô vẫn xếp thành 2 hàng dài, nhiều xe bật đèn nháy dù bên trong không có người. Hai tuyến đường Alexandre de Rhodes, Hàn Thuyên rất ngắn nhưng nhiều năm trở lại đây, mỗi ngày có gần trăm ôtô loại nhỏ đậu kín hai bên đường. Ngay những ôtô 45 chỗ nhiều khi cũng đậu "ké” thành hàng dài, chờ khách tham quan Dinh Độc Lập, Bưu điện Thành phố, Nhà thờ Đức Bà... Trong khi đó, Bưu điện Thành phố, Nhà thờ Đức Bà không có bãi giữ xe, còn Dinh Độc Lập thì bãi xe chỉ đủ chỗ cho khoảng 10 xe, không đáp ứng được lượng khách tham quan lên đến 4.000 - 5.000 lượt mỗi ngày.
Tại đường Nguyễn Du, dù có bảng cấm dừng, đỗ nhưng hàng chục ôtô vẫn nối đuôi nhau đậu và... bật đèn xi nhan. Buổi trưa, khách ra vào các quán ăn, nhà hàng liên tục nên xe cộ qua khu vực này gặp khó khăn, chật vật. Trong khi đó, tại đường Trương Định trừ đoạn có thu phí ôtô đỗ trên lòng đường, các đoạn còn lại cũng thường xảy ra tình trạng bị "ôtô nằm vạ".
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Quang Lâm (Giám đốc Sở Giao thông - Vận tải TPHCM) cho biết với số lượng phương tiện tăng đến chóng mặt và xe ngoại tỉnh vào thành phố cao kỷ lục như hiện nay thì việc quá tải hạ tầng giao thông là không thể tránh khỏi. Hiện nay, thành phố rất thiếu bãi đậu xe. Điều này khiến công tác quản lý, điều hành, bảo đảm an toàn giao thông gặp nhiều khó khăn. Ông Lâm cũng thừa nhận việc kêu gọi nhà đầu tư làm bãi đậu xe đang gặp khó khăn. Theo quy định, các bãi đậu xe tĩnh không nằm trong danh mục ngành nghề được ưu đãi đầu tư. Mặt khác, các bãi đậu xe tại thành phố cũng không thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế khó khăn và đặc biệt khó khăn. Trong khi muốn kêu gọi đầu tư phải có cơ chế, chính sách cho nhà đầu tư, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan. Hiện nay, thành phố vẫn chưa xây dựng được cơ chế, chính sách liên quan đến lĩnh vực này.
Để giải quyết trình trạng thiếu hụt bãi giữ xe trên địa bàn TPHCM, Sở Giao thông - Vận tải cho biết đã giao Trung tâm Quản lý giao thông công cộng lập phương án thí điểm bãi đỗ xe cao tầng lắp ghép trên đường Lê Lai (Q1), nhằm giải tỏa nhu cầu đậu, đỗ xe cao tại khu vực trung tâm. Bãi đỗ xe thông minh là mô hình bãi đỗ xe hiện đại trên thế giới, đã thực hiện tại một số thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng. Tuy nhiên, số lượng các bãi đỗ xe thông minh ở nước ta hiện nay còn rất ít.