Hỏi: Công trình xây dựng nhà hàng xóm làm ảnh hưởng đến nhà tôi, gây nứt tường và sụt lún nền nhà. Hai bên đã nhiều lần thương lượng nhưng không thống nhất khoản tiền bồi thường. Xin hỏi phía gây thiệt hại phải bồi thường những chi phí nào, trường hợp không thỏa thuận được thì tôi có quyền khởi kiện hoặc yêu cầu cơ quan chức năng xử phạt bên vi phạm xây dựng không? (Trần Văn Đức, quận Phú Nhuận).
Trả lời: Nhà cửa, công trình xây dựng gây thiệt hại thì chủ sở hữu hoặc người quản lý, sử dụng phải bồi thường thiệt hại. Điều 605 BLDS năm 2015 quy định về việc bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng gây ra như sau: “Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng đó gây thiệt hại cho người khác. Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường”.
Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 585 BLDS như sau:
1. Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
3. Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế thì bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác thay đổi mức bồi thường.
4. Khi bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây thiệt hại thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
5. Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết, hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Theo khoản 2 Điều 13 Nghị định 121/2013/NĐ-CP, hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm các quy định về xây dựng nhà ở riêng lẻ ở đô thị gây lún, nứt, hư hỏng công trình lân cận hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật thì chủ đầu tư bị phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng; thi công sai giấy phép bị phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng(đối với nhà sửa chữa, cải tạo), phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng (đối với nhà xây dựng mới); thi công vi phạm công tác quản lý chất lượng công trình gây sụp đổ hoặc có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận mà không gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người khác thì phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng.