Kỳ cuối: Tháo gỡ vướng mắc, hoàn thiện các quy định pháp luật về PCCC

Khó theo kịp các quy định về PCCC

Tại TPHCM có 117.000 cơ sở thuộc diện quản lý nhà nước về PCCC. Trong đó các cơ sở được phân cấp theo quy mô để tiện cho việc quản lý. Cấp một là các cơ sở do công an quản lý, cấp hai là các cơ sở thuộc UBND xã, phường quản lý. Theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp, việc thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn PCCC còn gặp nhiều khó khăn, nhất là sự thay đổi liên tục các quy định về PCCC khiến các doanh nghiệp cảm thấy không kịp thích nghi.

Theo đó, bên cạnh Luật PCCC được ban hành năm 2001, sửa đổi bổ sung năm 2013 và Nghị định 136/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật PCCC có hiệu lực từ ngày 10/01/2021 còn có cả "một rừng" các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về PCCC và CNCH. Theo thống kê, các bộ, ngành đã xây dựng tổng cộng trên 230 tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia về PCCC và CNCH đang có hiệu lực. Trong đó có trên 100 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia chuyên về PCCC và 130 tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia có nội dung liên quan đến PCCC.

Ông N.V.H, giám đốc một công ty chuyên về xây dựng cho biết, chỉ riêng Bộ Xây dựng từ năm 2020 đến nay đã ban hành liên tiếp 3 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình. Theo đó ngày 06/4/2020, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 01/2020/TT-BXD về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2020/BXD thay thế QCVN 06:2010/BXD có hiệu lực thi hành từ 01/7/2020. Chưa đầy 1 năm sau, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 02/2021/TT-BXD ký ngày 19/5/2021 thay thế quy chuẩn cũ bằng quy chuẩn mới: QCVN 06:2021/BXD. Tiếp đó, ngày 30/11/2022, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 06/2022/TT-BXD về việc ban hành QCVN 06:2022/BXD thay thế QCVN 06:2021/BXD. "Chỉ riêng việc đọc và hiểu hết các thay đổi trong những quy định trên cũng đã khiến doanh nghiệp vất vả, chưa nói đến việc triển khai thực hiện", ông H. nói.

Không thể phủ nhận hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn PCCC đã góp phần không nhỏ trong việc định hình hệ thống quy định kỹ thuật nền tảng về an toàn cháy cho nhà và công trình, giảm rủi ro thương vong cho con người. Tuy nhiên, thực tế triển khai vẫn còn rất nhiều khó khăn, bất cập. Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, nhiều doanh nghiệp phản ánh bất cập trong Nghị định 136/2020/NĐ-CP khi quy định các dự án, công trình khi cải tạo hoặc thay đổi tính chất sử dụng ảnh hưởng đến một trong các yêu cầu an toàn PCCC thì phải thẩm duyệt thiết kế về PCCC. Phạm vi quy định này tương đối rộng do chỉ cần một thay đổi nhỏ liên quan đến việc cải tạo cũng có thể phải xin thẩm duyệt thiết kế. Do vậy, để bảo đảm sự rõ ràng, minh bạch, cần sửa đổi quy định theo hướng việc cải tạo hoặc thay đổi tính chất sử dụng có ảnh hưởng lớn đến yêu cầu an toàn PCCC mới cần thực hiện thẩm duyệt thiết kế PCCC.

Tương tự, bà Lý Kim Chi - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM, Chủ tịch Hội Lương thực thực phẩm TPHCM dẫn chứng, lấy ví dụ một nhà xưởng xây dựng khoảng 1.000 - 1.300m2 nhưng yêu cầu phải có bể chứa nước sử dụng được trong 3 giờ đồng hồ dẫn đến chi phí bể chứa nước chiếm đến 1/3 chi phí xây dựng. Đồng thời, việc quy định các giải pháp chống cháy bằng vách tường trong cùng một khuôn viên xưởng cũng không hợp lý vì một dây chuyền sản xuất phải liên tục. Hay quy định nhà xưởng phải sử dụng các vật liệu được thẩm định chống cháy nhưng các vật liệu này tại thị trường Việt Nam rất khan hiếm khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn.

Ông Dương Văn Tiến - Giám đốc Công ty TNHH XNK Thép - Thiết bị công nghiệp Minh Tiến chuyên cung cấp thiết bị PCCC và thi công nhà xưởng cho rằng, việc tăng cường quản lý về PCCC là cần thiết và đúng đắn. Tuy nhiên, thực tế triển khai còn có một số quy định bất cập, chưa rõ ràng, chồng chéo cần sớm được hoàn thiện. Vẫn còn một số tiêu chuẩn PCCC đề ra quá cao khiến doanh nghiệp khó thực hiện. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến vấn đề PCCC ngay từ khâu thiết kế và lựa chọn nhà thầu có đủ năng lực để tránh tình trạng công trình xây xong rồi nhưng không được nghiệm thu PCCC dẫn đến phải sửa chữa, khó khắc phục và phát sinh thêm nhiều chi phí.

Chủ động tháo gỡ khó khăn trong công tác PCCC

Để tháo gỡ khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, Công an TPHCM đã tổ chức nhiều buổi tiếp xúc, đối thoại nhằm lắng nghe những bất cập, khó khăn trong công tác PCCC. Đồng thời, Công an TPHCM cũng chủ động phối hợp với các sở, ban, ngành của TP rà soát chính sách, pháp luật về PCCC để kiến nghị UBND TP đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung; đẩy mạnh cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính trong lĩnh vực PCCC, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển kinh tế, xã hội của TP.

Diễn tập phương án PCCC cho cư dân chung cư ở quận Gò Vấp

Gần đây nhất, Công an TPHCM tham mưu UBND TP ban hành kế hoạch 4628/KH-UBND về tổ chức tổng rà soát, kiểm tra về PCCC, cứu hộ đối với các cơ sở kinh doanh nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở nhiều căn hộ, nhà ở tập thể, chung cư cũ trên địa bàn. Ngày 15/11/2023, UBND TP tiếp tục có văn bản giao Công an TPHCM chủ trì tổng hợp các ý kiến, đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp thiết thực, khả thi, đồng bộ, bảo đảm phù hợp với thực tiễn hiện nay nhằm tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với các loại hình cơ sở kinh doanh nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê, nhà ở nhiều căn hộ, nhà ở tập thể, chung cư cũ trên địa bàn TP.

Bên cạnh tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân trong công tác PCCC, Công an TPHCM cũng kiên quyết xử lý dứt điểm các công trình đang tồn tại vi phạm pháp luật về PCCC và tình trạng cơ sở, công trình đưa vào sử dụng khi chưa được nghiệm thu về PCCC. Trong 10 tháng đầu năm 2023, lực lượng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TPHCM đã tổ chức 131.887 lượt kiểm an toàn PCCC đối với các cơ sở thuộc diện quản lý. Qua công tác kiểm tra, đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 6.188 trường hợp vi phạm. Trong đó, phạt tiền 5.837 trường hợp với tổng số tiền khoảng 13,08 tỷ đồng, tạm đình chỉ 153 trường hợp, đình chỉ 197 trường hợp cơ sở vi phạm, nhắc nhở, kiến nghị 4.054 trường hợp cơ sở khắc phục ngay các thiếu sót về PCCC.

Ngoài ra, nhằm chủ động ứng phó với các tình huống xảy ra, lực lượng PCCC và CNCH Công an TPHCM đã xây dựng hoàn thành đưa vào hoạt động 2.657 tổ liên gia an toàn về PCCC (vượt 20,72% so với chỉ tiêu đăng ký hoàn thành trước 30/6/2023 là 2.192 mô hình) và 2.818 điểm chữa cháy công cộng (vượt 19,82% so với chỉ tiêu đăng ký hoàn thành trước 30/6/2023 là 2.363 mô hình). Đồng thời tuyên truyền, vận động các trường hợp nhà ở kết hợp kinh doanh sản xuất từ 2 tầng trở lên thực hiện các yêu cầu bảo đảm an toàn về PCCC. Kết quả đã có 43.424 trường hợp mở lối thoát nạn thứ 2 (đạt 91,66%); có 46.258 trường hợp trang bị bình chữa cháy xách tay (đạt 97,64%); có 43.673 trường hợp trang bị phương tiện phá dỡ thô sơ (đạt 92,19%).

Công an TPHCM cũng đã hướng dẫn 3.850 cơ sở tự rà soát, tổ chức thực tập phương án PCCC và CNCH. Đồng thời, hướng dẫn các nhà chung cư, nhà ở nhiều căn hộ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê để ở có mật độ người ở cao rà soát, bổ sung, xây dựng và tổ chức diễn tập phương án chữa cháy, thoát nạn để người dân nắm rõ việc bố trí đường, lối thoát nạn trong nhà; kiến thức, kỹ năng thoát nạn, sử dụng phương tiện PCCC và nâng cao khả năng xử lý tình huống khi xảy ra cháy, nổ phù hợp với điều kiện thực tế.

Kỳ 2: Nhiều chung cư, nhà cao tầng "phớt lờ" công tác phòng cháy chữa cháy

(CATP) Nếu như các vụ cháy nhà xưởng gây thiệt hại lớn về tài sản thì các vụ cháy xảy ra tại chung cư, nhà cao tầng lại gây hậu quả thảm khốc về tính mạng của nhân dân. Vụ cháy chung cư mini khiến 56 người tử vong xảy ra tại Hà Nội đã gióng lên một hồi chuông cảnh báo nếu công tác PCCC và CNCH không được quan tâm đúng mức. Tuy vậy, tại TPHCM vẫn còn một số chủ đầu tư cố tình "phớt lờ" các yêu cầu bảo đảm an toàn PCCC khiến nguy cơ cháy, nổ luôn chực chờ, còn cư dân phải sống trong nơm nớp lo sợ.