Thừa cân béo phì là “mối họa” cho sức khỏe, là nguy cơ của nhiều bệnh mạn tính không lây như tăng huyết áp, đái tháo đường typ 2, hội chứng chuyển hóa...
Việc giảm cân mang lại nhiều lợi ich cho sức khỏe và cần được tuân thủ theo các nguyên tắc giảm cân an toàn; không nên nôn nóng tìm lại vóc dáng bằng cách giảm cân “siêu tốc” bởi đó cũng tiềm ẩn những hiểm họa khó lường với sức khỏe và dễ dàng tăng cân trở lại.
Giảm cân cấp tốc: hiểm họa khó lường
Nhiều người khi giảm cân liền đặt mục tiêu giảm càng nhanh càng tốt mà không ngờ đó lại chính là sai lầm khiến sức khỏe giảm sút. Bản chất việc giảm cân nhanh, “siêu tốc” chủ yếu bằng cách làm mất nước (gây tiêu chảy) hoặc gây chán ăn thậm chí nhịn ăn (giảm năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết). Vì thế, sức khỏe “tụt dốc” là điều khó tránh khỏi.
Chuyên gia Lê Bạch Mai
Khi giảm cân do làm mất nước (gây tiêu chảy kéo dài), cân bằng điện giải và chuyển hóa bình thường của các tế bào dễ bị rối loạn, gây mệt mỏi, yếu cơ, giảm khả năng lao động. Trường hợp mất nước quá nhiều thì có thể mệt lả, choáng váng hoặc bị chuột rút. Khi mất nước nặng (trên 20%) có thể gây tử vong.
Còn với các phương pháp giảm cân bằng cách gây chán ăn để hạn chế tối đa nguồn năng lượng ăn vào thì cơ thể sẽ sử dụng nguồn năng lượng dự trữ từ glycogen trong gan, protein từ cơ, sau đó mới sử dụng đến năng lượng từ khối mỡ, gây rối loạn chuyển hóa. Việc chuyển hóa đạm quá nhiều còn gây tổn hại đến gan, thận đồng thời suy giảm chức năng của nhiều cơ quan.
Trường hợp nhịn đói/ ăn kiêng khắc nghiệt dài ngày, người bệnh có thể bị hạ đường huyết, giảm khối cơ… ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của não bộ, hệ thần kinh, hệ vận động… khiến bệnh nhân suy giảm trí nhớ, mất kiểm soát bản thân, rối loạn chuyển hóa và để lại hậu quả lâu dài nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Nước là thành phần không thể “cắt giảm” trong quá trình giảm cân
Nghiên cứu của Đại học bang Ohio (Mỹ) được công bố trên tạp chí Prevention ngày 22/7 vừa qua chỉ ra sự sụt cân sau thời gian bỏ bữa là do trọng lượng mất đi của khối cơ chứ không phải của chất béo. Hệ quả là cơ thể không có sức bền dẫn đến năng suất lao động kém, dễ sai sót trong giải quyết công việc, dễ xảy ra tai nạn lao động, tai nạn giao thông...
Giảm cân an toàn với 3 nguyên tắc vàng
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, lộ trình giảm cân cần được thực hiện 1 cách khoa học đảm bảo giảm cân an toàn với mức giảm 5- 10% cân nặng trong 3-6 tháng tùy theo mức độ thừa cân béo phì và tình trạng sức khỏe của mỗi người. Trường hợp mong muốn mức độ giảm nhiều hơn cần được sự chỉ định và giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
Về giải pháp, để giảm cân và nâng cao sức khỏe, người thừa cân – béo phì cần thay đổi chế độ ăn uống để giảm năng lượng ăn vào nhưng vẫn đảm bảo đủ các chất dinh dưỡng cần thiết (acid amin, acid béo cần thiết, các vitamin và chất khoáng). Đồng thời, tăng tiêu hao năng lượng bằng cách tăng cường vận động. Theo đó, nên hạn chế thức ăn ngọt, nhiều đường đơn, đường đôi; giảm các thức ăn có đậm độ năng lượng cao, nhiều chất béo (đặc biệt là chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có nhiều trong mỡ/ nội tạng động vật; thức ăn nhanh...); ăn nhiều rau xanh (400g/ngày), trái cây ít ngọt; thường xuyên vận động vừa sức như đi bộ, làm việc nhà, đi cầu thang bộ, đạp xe, tập thể dục, bơi...
Gần đây, Trung tâm nghiên cứu InterHealth Nutraceuticals (Mỹ) đã tìm thấy hoạt chất sinh học thiên nhiên từ Belaunja và Mangastin có khả năng tác động trúng đích vào “mỡ trắng”, được đánh giá là bước tiến quan trọng trong khoa học giảm cân. Kết quả nghiên cứu lâm sàng trên người sử dụng được Trường đại học California - Davis (Mỹ) cho thấy Belaunja và Mangastin có tác dụng hỗ trợ giảm cân, giúp phòng ngừa các bệnh mạn tính do béo phì gây ra như tim mạch, tiểu đường, rối loạn nội tiết, hô hấp, xương khớp, ung thư do giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng, nhất là tại vùng eo, bụng, đùi sau 2- 8 tuần sử dụng (giảm (5,2 kg cân nặng, giảm số đo vòng eo 11,9 cm sau 8 tuần) và không gây chán ăn, mất nước hay ức chế thần kinh... vì phù hợp sinh lý cơ thể và nguyên tắc khoa học của giảm cân.
Hoạt chất sinh học thiên nhiên từ Belaunja và Mangastin có trong LIC làm giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng
Thừa cân béo phì là biểu hiện sớm, là yếu tố nguy cơ của nhóm bệnh mạn tính không lây. Việc dự phòng thừa cân béo phì dễ hơn, hiệu quả hơn, tốt hơn so với điều trị béo phì vì các hậu quả về sức khỏe do béo phì tích lũy trong thời gian dài không thể phục hồi hoàn toàn khi giảm cân. Hiệu quả giảm cân khi kết hợp nhiều giải pháp sẽ tốt hơn khi sử dụng đơn lẻ một giải pháp.
Hãy bắt đầu 1 lộ trình giảm cân an toàn sớm nhất có thể được và điều đó không bao giờ là quá muộn. Nên nhớ rằng, tăng cân là một quá trình tích lũy năng lượng dư thừa ngày này qua ngày khác, vì thế giảm cân không thể thành công chỉ sau một sớm một chiều!