Dù vậy, dự án vẫn được doanh nghiệp triển khai, người dân cho rằng dự án nạo vét này đã khiến bờ sông bị sạt lở, gây ảnh hưởng đến cuộc sống hàng trăm hộ dân huyện đầu nguồn.
Người dân xã Phú Hữu, Phước Hưng trình bày với phóng viên nỗi lo mất đất, mất nhà nếu dự án tiếp tục triển khai.
Người dân phản đối, dự án vẫn triển khai
Mới đây, Báo Công an TPHCM điện tử nhận được đơn phản ánh của các hộ dân ở xã Phú Hữu về dự án nạo vét luồng đảm bảo giao thông trên sông Hậu (đoạn từ đuôi cồn Cóc lên đến đò Chợ Mới Phước Hưng).
Trong đơn người dân trình bày: Cuối tháng 1-2020, tại khu vực sông Hậu đoạn thuộc ấp Phú Thạnh, Phú Hòa, xã Phú Hữu xuất hiện 4 xáng cạp của Công ty Hiệp Phát Châu Phú thực hiện việc khai thác cát với quy mô lớn. Do đó dẫn đến sạt lở bờ sông, nhà cửa và khiến Trường Tiểu học A Phú Hữu bị đe dọa, ảnh hưởng việc học tập của học sinh.
Đến tháng 6-2020, việc sạt lở khu vực này diễn ra trầm trọng hơn, nên người dân dùng xuồng, ghe chạy ra ngăn cản. Đơn vị thi công cho rằng đã được sự cho phép của cơ quan chức năng, dự án thực hiện với mục đích khai thông dòng chảy…
Dẫn chúng tôi ra bờ sông có một số điểm bị sạt lở, ông Võ Minh Trường (44 tuổi, ngụ ấp Phú Hòa, xã Phú Hữu) cho biết: “Trước khi dự án được triển khai có họp dân nhưng bà con không đồng ý, vì nhà cửa san sát nhau và cách sông không xa. Cách nhà tôi khoảng 100m đã xảy ra sạt lở, đó là những đoạn múc cát rồi. Sau khi xáng cạp dời từ ấp Phú Thạnh đến đây, người dân phản ứng thì đơn vị thi công ngưng. Sau đó, có đoàn công tác của huyện, tỉnh đến khảo sát nhưng cuối cùng chưa có trả lời là dự án có ngừng triển khai hay không”.
Theo ông Trường, đoạn sông Hậu này cách nay 10 năm có nạo vét 2 lần, lần gần nhất là cách nay khoảng 4 năm. Thời điểm đó múc cát để phục vụ cho 4 khu dân cư và 2 tuyến dân cư ở xã Phú Hữu. Ngoài ra còn phục vụ cho tuyến tỉnh lộ 957, với chiều dài khoảng 30km. Hiện đoạn sông này sà lan đi xuyên suốt chứ không hề mắc cạn.
Đầu đoạn kênh tiếp giáp sông Hậu bị sạt lở, người dân cho rằng do cát dưới lòng sông bị lấy quá sâu gây ra sạt lở.
Bà Nguyễn Thị Lệ (72 tuổi, ngụ cùng địa phương) nói: “Đất ở đây phần lớn là đất cát, bãi bồi nên rất dễ xảy ra sạt lở. Đoạn múc xong xảy ra sạt lở thì họ lại nói do mưa gây sạt lở. Thời điểm đó 4 xáng cạp hoạt động liên tục, sà lan đến lấy cát nối đuôi như chợ nổi thì sao không sạt lở cho được. Không phải người dân cố tình ngăn cản mà vì lâu dài sẽ ảnh hưởng cuộc sống, thậm chí mất đất, mất nhà do sống gần sông”.
Lo lắng vì dự án sẽ tiếp tục triển khai, ông Nguyễn Văn Đực (53 tuổi) cho hay: “Trước đây, cạnh bờ sông có bãi bồi nhưng qua mấy lần nạo vét lấy cát bờ đã sâu thẳng đứng, giờ múc thì sạt lở là điều dĩ nhiên. Ở đây người dân đất rất ít, thậm chí nhiều hộ chỉ có nền nhà để ở. Chúng tôi kiến nghị là ngừng triển khai dự án”.
Mất ăn mất ngủ vì dự án, anh Đỗ Thanh Tuấn (ngụ ấp Phước Hòa, xã Phước Hưng) buồn bã nói: “Hai xáng cạp mới lên múc cát được mấy sà lan mà bờ sông phía sau nhà đã xuất hiện các vết răn nứt, có nguy cơ sạt lở. Nếu tiếp tục múc cát thì sớm muộn gì nhà tôi và hàng chục hộ dân khác trong khu vực sẽ trôi sông”.
Theo anh Tuấn, trước khi đơn vị thi công triển khai nạo vét, thông luồng người dân không hay biết thông tin gì về dự án, chỉ khi xáng cạp, sà lan bủa vây mới hay. Dự án bị người dân phản đối thì chính quyền huyện, xã mới tổ chức họp và vận động không nên ngăn cản.
Chen ngang lời anh Tuấn, bà Nguyễn Thị Thành (70 nuổi) bức xúc nói: “Nếu tiếp tục múc cát trong 3 năm như thông báo của dự án thì nhà cửa, đất đai của người hai bên bờ sông sẽ bị sạt lở hết”.
Các phương tiện đậu chờ trên sông Hậu sau khi bị người dân phản đối.
Số tiền doanh nghiệp nộp ngân sách chỉ hơn 900 triệu đồng
Ngày 9-5-2019, UBND tỉnh An Giang ký quyết định 1102/QĐ-UBND về việc phê duyệt hồ sơ đề xuất dự án nạo vét luồng đảm bảo giao thông trên sông Hậu đoạn từ đuôi cồn Cóc lên đến đò Chợ Mới Phước Hưng. Địa điểm thực hiện là xã Phức Hưng, xã Phú Hữu. Nhà đầu tư là liên danh Công ty TNHH Hiệp Phát và Công ty TNHH Hiệp Phát Châu Phú.
Dự án có chiều dài tuyến 4.500m, chiều rộng luồng 2 làn 126m, cao trình đáy nạo vét là -7m. Tổng khối lượng nạo vét là hơn 1,7 triệu mét khối, trong đó cát tận thu là hơn 1,1 triệu mét khối. Tổng số tiền doanh nghiệp phải nộp tính theo giá tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại thời điểm phê duyệt là 931 triệu đồng (67,5 ngàn đồng/m3). Thời gian thực hiện dự án là 3 năm.
Đến tháng 10-2019, ông Trần Đặng Đức – Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tỉnh An Giang đã ký quyết định số 1272/QĐ—STNMT phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án này. Địa điểm thực hiện vẫn là xã Phước Hưng và Phú Hữu. Tuy nhiên đến tháng 3-2020, Phó chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Nưng ký quyết định số 619/QĐ-UBND về việc điều chỉnh hồ sơ đề xuất dự án, bổ sung thêm địa điểm thực hiện là xã Quốc Thái.
Ngày 14-7-2020, Sở TN-MT tỉnh An Giang có báo cáo số 149/BC.STNMT về kết quả kiểm tra dự án nạo vét luồng có thu hồi khoáng sản (cát) đối với Công ty TNHH Hiệp Phát Châu Phú. Theo kết quả kiểm tra, công ty báo cáo đã thực hiện dự án từ ngày 29-11-2019 đến ngày 26-6-2020, sản lượng thu hồi được tổng cộng 229.665m3 bùn, đất và cát, trong đó có 180.000m3 cát. Qua xem xét bình đồ đo đạc hiện trạng đáy sông, một số đoạn công ty đã nạo vét vượt độ sâu cho phép (> -7m).
Theo Sở TN-MT An Giang, trong quá trình thực hiện dự án, công ty chưa quan tâm theo dõi địa hình đáy sông, đã nạo vét vượt độ sâu cho phép tại một số điểm trong khu vực đã thực hiện, dẫn đến người dân phản ảnh, cần phải chấn chỉnh, xử lý kịp thời.
Ý kiến phản ánh của người dân rất chính đáng
Ông Trần Hòa Hợp - Chủ tịch UBND huyện An Phú cho biết: Trong quá trình thi công dự án có xảy ra sạt lở nên UBND huyện đề xuất với tỉnh cho tạm dừng, cũng như cử các ngành xuống đo đạc, khảo sát. Qua kiểm tra phát hiện doanh nghiệp múc quá sâu so với quy định, nạo vét một vị trí quá lâu.
Những ý kiến phản ánh của người dân, UBND huyện thấy rất là chính đáng. Hiện đang cho các ngành chuyên môn phối hợp với đơn vị thi công để đi khảo sát lại diện tích đất đai, nhà cửa, kiến trúc của người dân, để khi xảy ra sạt lở thì đơn vị thi công có trách nhiệm bồi thường cho người dân theo đúng quy định.
Còn việc dự án có tiếp tục thi công hay ngưng đó là thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh An Giang. Hiện địa phương đang làm báo cáo gửi lên UBND tỉnh đề nghị mở cuộc họp với các sở, ngành có ý kiến chính thức về dự án này.