Làn sóng "nói không" với kết hôn ở giới trẻ Trung Quốc

Khoảng 6,83 triệu cặp đôi kết hôn vào năm 2022, theo dữ liệu do Bộ Nội vụ Trung Quốc công bố hôm 9-6. Con số này giảm khoảng 10,5% (7,63 triệu lượt đăng ký kết hôn vào năm 2021) và đánh dấu mức thấp kỷ lục kể từ năm 1986, từ khi Bộ này bắt đầu công bố số liệu thống kê- theo truyền thông nhà nước.

Dữ liệu thể hiện hôn nhân trong một năm đầy thử thách bất thường đối với người dân ở Trung Quốc, khi các biện pháp kiểm soát Covid-19 nghiêm ngặt của chính phủ khiến nhiều thành phố và huyện thị trên cả nước bị phong tỏa và cuộc sống hàng ngày bị gián đoạn bởi hàng loạt hạn chế.

Nhưng nó cũng cho thấy tình trạng sụt giảm đều đặn về số người chọn tiến tới hôn nhân kể từ mức cao nhất vào năm 2013, khi hơn 13 triệu cặp đôi kết hôn.

Số lượng các cuộc hôn nhân giảm - và tỷ lệ sinh giảm rõ rệt - đã thu hút sự chú ý đáng kể từ các nhà chức trách ở Bắc Kinh trong bối cảnh các chuyên gia dự đoán về tác động kinh tế nghiêm trọng do lực lượng lao động bị thu hẹp và dân số già hóa.

Dân số Trung Quốc đã giảm vào năm 2022 lần đầu tiên sau hơn 60 năm, với chỉ 6,77 ca sinh trên 1.000 người - mức thấp nhất kể từ khi thành lập nước vào năm 1949. Quốc gia này hiện là quốc gia đông dân thứ hai thế giới với 1,4 tỷ người, theo Liên Hợp quốc.

Tỷ lệ kết hôn ở Trung Quốc giảm rõ rệt - Ảnh: AP

Các quan chức Trung Quốc nhìn thấy mối liên hệ trực tiếp giữa việc ít kết hôn hơn và tỷ lệ sinh giảm ở nước này, nơi các chuẩn mực xã hội và quy định của chính phủ khiến các cặp vợ chồng chưa kết hôn khó có con.

Các nhà chức trách đã thực hiện các bước để cố gắng đảo ngược sự suy giảm, diễn ra trong bối cảnh áp lực tài chính ảnh hưởng đến thanh niên Trung Quốc, bao gồm tỷ lệ thất nghiệp cao và chi phí sinh hoạt tăng cao.

Thay đổi chuẩn mực giới tính và mở rộng cơ hội nghề nghiệp cho phụ nữ, cũng như ở những nơi khác trên thế giới, được nhiều người coi là nguyên nhân khiến tuổi kết hôn cao hơn và tác động đến thái độ của dân chúng với hôn nhân. Các chuyên gia cho biết, sự thay đổi thái độ đó đặc biệt rõ ràng ở những phụ nữ trẻ, đang ngày càng vỡ mộng về hôn nhân vì vai trò của nó trong việc tạo ra bất bình đẳng giới.

Một báo cáo về số liệu thống kê mới trên tờ Thời báo Hoàn cầu của nhà nước hôm 5-6 đã chỉ ra rằng, tuổi kết hôn ngày càng tăng, số lượng thanh niên nói chung ở Trung Quốc giảm và sự mất cân bằng giới tính của đất nước là những yếu tố góp phần vào sự suy giảm mới nhất.

Theo dữ liệu điều tra dân số, độ tuổi kết hôn trung bình cho các cuộc hôn nhân lần đầu là 28,67 tuổi vào năm 2020, tăng từ 24,89 tuổi một thập kỷ trước.

Những nỗ lực của Trung Quốc trong những năm gần đây nhằm đảo ngược xu hướng giảm kết hôn và giảm sinh vẫn chưa thấy kết quả trong bối cảnh các vấn đề kinh tế và xã hội đang có nhiều khó khăn.

Các biện pháp bao gồm nới lỏng chính sách sâu rộng kiểm soát số lượng con mà các cặp vợ chồng có thể có trong nhiều thập kỷ, cũng như cố gắng tìm cách khuyến khích sinh con và kết hôn.

Tháng trước, Hiệp hội Kế hoạch hóa gia đình Trung Quốc trực thuộc chính phủ đã mở rộng chương trình thí điểm năm 2022 ủng hộ “một khái niệm mới về hôn nhân và sinh đẻ”.

Chương trình – được triển khai tới 20 thành phố hoặc quận trực thuộc trung ương vào năm ngoái, với 20 địa phương khác được bổ sung trong năm nay – tập trung vào việc thúc đẩy những người trẻ tuổi kết hôn ở “độ tuổi phù hợp” và khuyến khích các cặp vợ chồng chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy con cái.

Công bố dữ liệu gần đây của Bộ Nội vụ cũng cho thấy số lượng đăng ký ly hôn giảm nhẹ, với 2,1 triệu cặp vợ chồng ly hôn vào năm 2022, giảm so với 2,13 triệu cặp của năm trước.

Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất đối mặt với vấn đề giảm tỷ lệ sinh và thu hẹp dân số. Trong những năm gần đây, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đã đưa ra các biện pháp khuyến khích sinh con – chẳng hạn như khuyến khích tài chính, trợ cấp nhà ở và hỗ trợ chăm sóc trẻ nhiều hơn – nhưng chưa đạt được thành công như mong đợi.