(CATP) Được xem là mô hình đáng chú ý trong cách chính phủ có thể xây dựng khung pháp lý sau những khủng hoảng liên quan đến tiền mã hóa từ 2 vụ sụp đổ Mt. Gox (năm 2014) và hack Coincheck năm 2018 với hàng trăm triệu USD tiền ảo "bốc hơi", khi nước Nhật liên tục điều chỉnh biện pháp tiếp cận tiền mã hóa, vừa để bảo vệ nhà đầu tư vừa bảo đảm lợi ích quốc gia. Thế nhưng đến vụ việc xảy ra cuối tháng 5/2024 khiến hơn 300 triệu USD tiền ảo tiếp tục "hô biến", thách thức lại tiếp tục giáng xuống các nhà đầu tư tiền mã hóa ở xứ hoa anh đào.
Nhìn lại quá trình phát triển của tiền mã hóa toàn cầu, Nhật Bản nổi lên như quốc gia có thị trường này lớn nhất thế giới với nhiều biện pháp quản lý mang tính hệ thống tương đối nghiêm ngặt cùng mức thuế suất liên quan có thể lên đến 55%, nhất là sau 2 vụ bị tấn công vào các năm 2014 và 2018, không có trường hợp hack lớn nào xảy ra với những sàn giao dịch (SGD) đã đăng ký kể từ năm 2018, cho đến khi FTX sụp đổ vào năm 2022, tài sản của các nhà đầu tư tiền mã hóa Nhật Bản vẫn được bảo toàn. Cũng vì chính phủ quản lý thị trường hiệu quả trong khi các SGD Nhật Bản tạo được độ uy tín cao về bảo mật mà số tài khoản tiền mã hóa tại Nhật đã tăng từ 1,26 triệu của năm 2019 lên gần 3 triệu trong năm 2023.
Đặc biệt sau vụ sàn Mt.Gox sụp đổ năm 2014 khiến thị trường tiền ảo thế giới lao đao, tiếp đó Coincheck bị đánh cắp lượng tiền mã hóa NEM trị giá khoảng 58 tỷ yên (tương đương 534 triệu USD vào tháng 01/2018) làm ảnh hưởng tới 260.000 khách hàng của Coincheck Inc với 30 đối tượng bị buộc tội, nhà chức trách Nhật Bản tiếp tục tăng cường biện pháp bảo vệ nhà đầu tư và bước tiến quan trọng trong các biện pháp này là thành lập Hiệp hội Sàn giao dịch tài sản ảo và tiền mã hóa Nhật Bản (JVCEA) vào năm 2018, giữ vai trò cầu nối giữa chính phủ - thị trường, có khả năng bảo vệ nhà đầu tư không chuyên tránh khỏi rủi ro, trong khi Cơ quan Thuế Quốc gia Nhật Bản (NTA) cũng nắm được thông tin về giao dịch tiền điện tử của mỗi cá nhân trong trường hợp sử dụng những SGD lớn tại Nhật. Ở xứ sở hoa anh đào, các SGD tiền mã hóa phải đăng ký với Cơ quan Dịch vụ Tài chính (FSA) để vận hành với yêu cầu số vốn tối thiểu tăng từ 10 triệu yên (năm 2017) lên 50 triệu yên từ năm 2024.
Ảnh minh họa tiền điện tử bitcoin
Các SGD này tiếp tục hoạt động bình thường cho đến ngày 31/5/2024, SGD tiền điện tử Nhật Bản DMM Bitcoin Co. (trụ sở tại Tokyo, khi ấy kinh doanh hàng chục loại tiền kỹ thuật số với hơn 300.000 tài khoản đang hoạt động) thông báo lượng tiền mã hóa trị giá ít nhất 48,2 tỷ yen (tương đương 300 triệu USD) đã biến mất không rõ nguyên nhân. Đây là lượng tiền ảo bị mất được cho là lớn thứ 3 từ trước đến nay tại Nhật Bản, dù phía DMM Bitcoin Co. cho biết đã phát hiện bất thường ngay trước đó và dừng ngay mọi hoạt động. Theo cơ quan điều tra, đây cũng là vụ tấn công mạng nhắm vào tiền điện tử, nhưng khách hàng không bị thiệt hại về tài chính vì SGD trên được bảo đảm hàng chục tỷ yên để trang trải cho khoản tài sản bị hack.
Sau vụ việc xảy ra vào năm 2024, đầu năm nay FSA đã xem xét quy định hiện hành về tiền mã hóa (năm 2019, trong lúc sửa đổi các đạo luật liên quan đến phương tiện thanh toán này, Nhật Bản đã thay đổi thành "tài sản mã hóa", được xem là cách hiểu chính xác hơn về bản chất của tiền mã hóa) với những sửa đổi pháp lý dự kiến thực hiện vào năm 2026 nhằm ngăn chặn gian lận, lừa đảo, bảo đảm thị trường an toàn hơn cho các nhà đầu tư.
(CATP) Giữa thị trường tiền điện tử nhiều biến động, các sàn giao dịch được cho là phải gánh vác trách nhiệm nặng nề trong việc cung cấp những giao dịch minh bạch. Tuy nhiên, trên thực tế, không ít sàn giao dịch lớn liên tục vướng vào các vụ bê bối, từ lừa đảo quy mô đến thao túng giá, giao dịch nội gián và trục lợi, từ đó dần xói mòn niềm tin của nhà đầu tư trong khi không ít rủi ro tiềm ẩn đằng sau các nền tảng phức tạp này.
NGUYỄN XUÂN (theo Bloomberg, Toutiao)